Komunikacja kinestetyczna jest jedną z wielu form porozumiewania się, z których powszechnie korzystają ludzie. Ogólnie mówiąc, jest ona również nazywana potocznie (choć nie do końca poprawnie) mową ciała. Obejmuje wszystkie gesty, artykulację, mimikę ogólnie rzecz biorąc wszelkie ruchy ciała.
Komunikacja kinestetyczna jest naprawdę niezwykle potężnym narzędziem. Przekazuje wiele informacji o charakterze i emocjach danej osoby. I choć ogólnie nie jesteśmy świadomi tego, w jaki sposób wysyłamy lub odbieramy informacje podczas kontaktów z innymi osobami, to z pewnością jest to jakaś forma wzajemnej komunikacji.
“I odkryłem też, że ze wszystkich zmysłów oko okazało się być najbardziej powierzchowne, ucho najbardziej wyniosłe, powonienie najbardziej zmysłowym, smak najbardziej przesądnym i niestałym, a dotyk najgłębszym i najbardziej filozoficznym”.
–Denis Diderot–
“Słowami” tego specyficznego języka, jakim jest komunikacja kinestetyczna są gesty, postawa, wyraz oczu, mimika twarzy i ruchy całego ciała. Możesz również dołączyć do tego ton głosu i kontakt fizyczny. Ponieważ wiele już powiedziano o komunikacji niewerbalnej, tym razem skupimy się na kontakcie z innymi ludźmi poprzez sam tylko dotyk.
Komunikacja kinestetyczna, a dotyk
Dotyk jest jednym z najważniejszych elementów, z jakich składa się komunikacja kinestetyczna. Każda istota ludzka ma pewne określone zachowania związane z dotykiem, nawet jeśli nie jest tego świadoma. Jest to w istocie forma komunikacji, która stanowi wprawdzie margines typowo wykorzystywanych rodzajów komunikowania się, niemniej jednak także stanowi istotny element całości.
Nowe technologie łączą nas, ale tylko za pośrednictwem urządzeń. W rzeczywistości natomiast sytuacja staje się całkowicie odmienna. Kontakt fizyczny z innymi osobami jest coraz mniejszy. Komunikujemy się z innymi ludźmi w sposób bezpośredni, nazwijmy to „wirtualny”, a nie tak bardzo popularny w dawniejszych epokach poprzez dotyk. Głównie rzecz jasna skóry ze skórą poprzez np. podawanie dłoni lub poklepywanie po plecach.
Głównymi formami, jakimi przejawia się komunikacja kinestetyczna za pomocą dotyku są pozdrowienia i powitania, pocałunki, uściski, pieszczoty i ciosy. Niektórzy z badaczy dodają również oklaski do tej kategorii, ale w rzeczywistości należy je raczej zakwalifikować bardziej do sfery słuchowej i wizualnej.
Znaczenie komunikacji dotykowej
Komunikacja kinestetyczna poprzez dotyk jest jednym z najbardziej podstawowych i prymitywnych (w sensie wieku, a nie stopnia finezji) sposobów nawiązywania kontaktów z innymi ludźmi. Jest to więc jeden z najbardziej autentycznych i niezbędnych mechanizmów znanych ludzkości.
Pierwszy kontakt za pomocą dotyku, jakiego doświadczamy w życiu, pojawia się podczas przytulania niemowlaka przez matkę i podczas karmienia piersią. Poza tym, że jest to podstawowy sposób na jedzenie, dziecko zaczyna także tworzyć silną relację uczuciową z matką . To samo dzieje się, gdy matka gładzi miękką skórę jej dziecka.
Ten rodzaj komunikacji dotykowej jest tak ważny, że korzysta z niej także duża liczba ssaków oraz innych zwierząt, zwłaszcza małp. Można bez problemów zaobserwować np. w ogrodzie zoologicznym, jak młode osobniki obejmują się i często dotykają się nawzajem.
Wzrok, dotyk oraz relacja matki z dzieckiem
Dość powszechną sytuacją, w której istotną rolę odgrywa komunikacja kinestetyczna, a konkretniej rzecz biorąc dotyk, jest pozycja obojga partnerów podczas snu. Według ekspertów w dziedzinie mowy ciała, na przykład pozycja, w której partnerka jest przytulona podczas snu do partnera odzwierciedla zaangażowanie, miłość i silne uczucie pomiędzy obiema osobami.
Ogólnie rzecz biorąc, mówi o tym, że wszystko jest w porządku, a życie seksualne tej pary jest doskonałe. Inne pozycje także mają swoje określone znaczenia, ale najważniejszą rolę we wszystkich przypadkach odgrywa dotyk.
Warto także zwrócić uwagę na inny przykład. Eksperci w kwestii mowy ciała stwierdzają jednogłośnie, że najwięcej o człowieku można wyczytać z jego oczu. Same źrenice, ich wygląd oraz stopień ich rozszerzenia to ścieżka, przez którą wycieka prawda o nas samych, nawet jeśli wcale tego nie chcemy. I nie chodzi tu tylko o reakcję na natężenie światła słonecznego. Komunikacja kinestetyczna wykorzystuje także takie narzędzie, jakim jest wzrok i ogólnie wyraz jego oczu.
I choć nie jest to dotyk czysto fizyczny, to jednak podobne znaczenie ma „kontakt wzrokowy” oznaczający po prostu nawiązanie porozumienia poprzez wzrok. Można więc potraktować to jako inną, mniej oczywistą formę dotyku.
Ale ludzie potrzebują tego typu zachowań, jakim jest komunikacja kinestetyczna jeszcze w wielu innych aspektach życia. Na przykład dziecko, które nie będzie regularnie dotykane przez matkę w początkowym okresie życia, będzie miało o wiele trudniejsze pierwsze miesiące życia. Badania wskazują na to, że komunikacja kinestetyczna przez dotyk w najwcześniejszej fazie życia przekłada się na zmniejszenie wskaźnika umieralności niemowląt.
Dziecko, któremu matka regularnie zapewnia opiekuńczy dotyk, prawdopodobnie nie będzie miało później problemów emocjonalnych w okresie nastoletnim i następnie podczas lat dorosłych. Potrzebujemy dotyku przez całe życie, ale ewentualnie nieco mniej, gdy się już starzejemy. Ale tak naprawdę potrzebujemy tego bodźca w pewnych okresach naszego życia, jak na przykład w okresach smutku lub choroby.
Znaczenie dotyku
Kiedy podajesz komuś rękę na powitanie, w grę wchodzi komunikacja kinestetyczna, a konkretnie dotyk. Siła Twojego uścisku dłoni i to, jak trzymacie się za ręce, mówi coś o łączącym Was związku. Niekoniecznie chodzi tutaj wyłącznie o relację uczuciową, może być także ona na płaszczyźnie towarzyskiej, zawodowej lub dowolnej innej. Czasami dotyk taki jest w pełni neutralny. Innym razem może być bardziej intymny lub przyjacielski.
Kultura, w jakiej się obracamy wpływa także na sposób w jaki się dotykamy. W niektórych miejscach i rejonach świata ludzie zachowują wobec siebie większy dystans emocjonalny, dlatego też kontakt fizyczny ograniczany jest do absolutnego minimum.
Z drugiej jednak strony, w innych obszarach i kulturach uściski, klepnięcia po plecach i ogólnie pojęty kontakt fizyczny są bardzo powszechne. W każdym razie, niezależnie od kultury, każdy z nas ma swój własny sposób używania dotyku.
Komunikacja kinestetyczna może wzmocnić lub osłabić relacje między dwojgiem osób. Pary, które bardziej się pieszczą, najprawdopodobniej będą miały długotrwały i udany związek. Ludzie, którzy nawiązują chętniej i więcej kontaktów fizycznego z rówieśnikami, są szczęśliwsi i mniej chorują.
Podczas gdy dzisiejsze społeczeństwo zniechęca nas do dotykania innych ludzi, bycie świadomym powagi tego zjawiska jest pierwszym krokiem do zapewnienia tego, że fizyczny dotyk przetrwa i będzie miał się dobrze.