Don Juan Manuel: poznaj pięć niezwykle cennych cytatów

Don Juan Manuel był ważną postacią w czasach średniowiecza. Dziś poznamy niektóre z cytatów, które zostawił nam ten człowiek.
Don Juan Manuel: poznaj pięć niezwykle cennych cytatów
Sergio De Dios González

Przejrzane i zatwierdzone przez: psycholog Sergio De Dios González.

Ostatnia aktualizacja: 22 grudnia, 2022

Don Juan Manuel był pisarzem, który żył w średniowieczu. Wielu uważa go za pierwszego przedstawiciela prozy średniowiecznej. W dzisiejszym artykule chcielibyśmy zebrać niektóre z najważniejszych cytatów Don Juana Manuela. Te wybrane słowa najbardziej ukazują jego sposób myślenia.

Zanim jednak do tego przejdziemy, należy zauważyć, że Don Juan Manuel był nauczycielem króla Alfonsa XI.

Jest także autorem kilku prac, ale jedna pośród nich szczególnie się wyróżnia: Opowieści hrabiego Lucanor.

Cytaty Don Juana Manuela, które zamierzamy przedstawić, zostały napisane w języku starohiszpańskim i zostały w związku z tym dostosowane do obecnego polskiego. Mogą jednak wciąż brzmieć nieco przestarzale.

1. Don Juan Manuel o korzyściach płynących z niektórych przyjaźni

„Nie kończ swojej przyjaźni z dobrymi ludźmi przez plotki i działania kłamców”.

Ten pierwszy cytat Don Juana Manuela to wyraźna i bezpośrednia krytyka ludzi, którzy kłamią. W szczególności tych osób, którzy systematycznie mówią nieprawdę, aby kogoś skrzywdzić. Być może robią to, bo czują ogromną zazdrość wobec innych. Na przykład, jak twierdzi autor cytatu, wobec dobrych ludzi.

Don Juan Manuel

Konsekwencją tego jest powtarzanie niekoniecznie prawdziwych informacji. Co więcej, informacje te mogą zaszkodzić reputacji lub wizerunkowi niektórych osób, które uważamy za przyjaciół. Dlatego też Don Juan Manuel ostrzega nas, abyśmy uważali na plotki i kłamstwa.

2. Ucieknij od fantazji

„Sprawdzonym realiom możesz zaufać. Musisz jednak uciekać od fantazji.”

Coś, w co często popadamy, to fantazje, o których wspomina Don Juan Manuel. Można to również zdefiniować jako śnienie na jawie lub romantyczne wyobrażenia. Wynikiem tego jest zazwyczaj całkowite odłączenie się od rzeczywistości.

Możesz jednak zastanowić się, jak rozróżnić rzeczywistość od fantazji. Cóż, tego Don Juan Manuel nie wyjaśnił. Byłoby to niemożliwe, biorąc pod uwagę, że każdy z nas ma zupełnie inne postrzeganie rzeczywistości. Głównie dlatego, że opiera się to na naszych doświadczeniach, a wszystkie z nich są równie ważne.

3. Rób to, co chcesz, bez strachu

„Nie przestawaj robić tego, co według Ciebie jest wygodniejsze w każdej sytuacji, ze strachu przed krytyką – o ile nie robisz niczego złego.”

Można powiedzieć, że strach jest jednym z największych problemów obecnych czasów. Oczywiście, ta paraliżująca emocja była obecna już w XIII i XIV wieku. Strach przed tym, co powiedzą inni i krytyką, która powstrzymuje nas przed robieniem tego, co chcemy. Strach, który nie jest przystosowany do otoczenia.

Trzeci cytat Don Juana Manuela jest przypomnieniem, że nie musimy tak bardzo przejmować się tym, co mówią lub myślą o nas inni, patrząc przez pryzmat naszych działań. Jeśli jesteśmy przekonani, że nie robimy nic złego – kontynuujmy to. W przeciwnym razie będziemy żałować, że nie jesteśmy bardziej asertywni.

4. Don Juan Manuel o nadużywaniu alkoholu

„Wino ma wiele zalet, ale jest szkodliwe, gdy jest używane w niewłaściwy sposób.”

Wiemy, że wino nie jest szkodliwe dla naszego zdrowia, jeśli jest spożywane z umiarem. Jednak właśnie przed tym stara się nas ostrzec Don Juan: przed nadużywaniem alkoholu i utratą kontroli spożycia.

Mądre cytaty o alkoholu

Oczywiście, możemy zastosować tę samą koncepcję na innych dziedzinach naszego życia, ponieważ w nadmiarze wszystko powoduje więcej szkody niż pożytku. Zgodnie z przykładem podanym w cytacie, to nie wino jest szkodliwe, ale nasz brak kontroli nad spożywaniem go.

5. Pochwały mogą ukrywać oszustwa

„Strzeżcie się tych, którzy chwalą Was bardziej, niż zasługujecie: próbują Was oszukać.”

Zakończymy na tym cytacie Don Juana Manuela. Ostrzega on nas, abyśmy zwracali uwagę na nadmierne pochlebstwa, które możemy otrzymywać – chociaż wszyscy lubimy słuchać miłych rzeczy na nasz temat. Według autora, w wielu przypadkach motywy są nieszczere.

Don Juan Manuel rozumie przez to, że za pochwałami innych osób mogą kryć się odmienne motywy. Mogą na przykład czegoś chcieć w zamian lub próbować nas zmanipulować. Uważaj zatem, aby zorientować się, czy pewne komplementy są prawdziwe, czy nie.

Czy kiedykolwiek słyszałeś o kimś takim, jak Don Juan Manuel? Czytałeś może „Opowieści hrabiego Lucanor”? Czy powyższe cytaty pozwoliły Ci zbliżyć się do wartości, które były istotne w średniowieczu? Z pewnością pozwoliły Ci zastanowić się nad niektórymi rzeczami. Który z nich podobał Ci się najbardziej?


Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.


  • Casalduero, J. G. (1975). El Conde Lucanor: composición y significado. Nueva Revista de Filología Hispánica24(1), 101-112.
  • De Stefano, L. (1962). La sociedad estamental en las obras de Don Juan Manuel. Nueva revista de filología hispánica16(3/4), 329-354.
  • Gómez Redondo, F. (1992). Géneros literarios en don Juan Manuel. Cahiers d’Études Hispaniques Médiévales17(1), 87-125.

Ten tekst jest oferowany wyłącznie w celach informacyjnych i nie zastępuje konsultacji z profesjonalistą. W przypadku wątpliwości skonsultuj się ze swoim specjalistą.