Wielu z nas się to zdarza: mówimy tak, gdy chcemy powiedzieć nie. Dlaczego się tak dzieje? Czy nie potrafimy wyrażać naszych prawdziwych potrzeb? Próbujemy odpowiedzieć na to pytanie w tym artykule. Za tym paradoksem stoją bowiem różne, powiązane z asertywnością, przyczyny.
Andre Salter (1940) zdefiniował asertywność jako cechę osobowości. Konkretniej, określił ją jako “ekspresję osobistych praw i uczuć”. Innymi słowy, asertywność to także umiejętność odmawiania, gdy czujemy taką potrzebę.
Badania Saltera prowadzą do następującego wniosku: okoliczności wpływają na asertywność. Niektórzy mają do niej większą tendencję, ale można się jej też nauczyć. Asertywność wiąże się z bronieniem własnych praw i potrzeb oraz zdolnością do szczerego komunikowania swoich pragnień w odpowiedni sposób i bez ranienia innych.
Dlaczego jesteśmy asertywni tylko czasami? Co nas hamuje i powstrzymuje od odmawiania? Przyjrzyjmy się tym pytaniom i odpowiedziom na nie.
Dlaczego mówimy tak, gdy chcemy powiedzieć nie?
Jak już wiecie, odpowiedź na to pytanie ma związek z asertywnością. Dlaczego jednak nie potrafimy wyrażać naszych życzeń w pewnych okolicznościach? Przyjrzyjmy się następującym czynnikom:
Brak asertywności
Niektórym łatwo przychodzi wyrażanie opinii i życzeń i nawet pod presją potrafią po prostu odmówić, jeśli tego chcą. Jednak nie każdy ma taką naturalną zdolność i zgadza się nawet na to, czego sobie nie życzy.
To główny powód odnoszący się do wszystkich pozostałych. Za brakiem asertywności kryją się strach, niepewność, niska samoocena…Przyjrzyjmy się temu.
Martwienie się o zdanie innych
Gdy nadmiernie przejmujemy się opinią innych, skłaniamy się ku akceptowaniu rzeczy, których nie chcemy. Obawiamy się bowiem, że zostaniemy osądzeni lub skrytykowani.
Można to zmienić pracując nad samooceną i starając się być sobą. Gdy brak nam poczucia własnej wartości potrzebujemy opinii innych jako potwierdzenia. Nie zapominajmy, że miłość własna to jedyne, co zawsze nam towarzyszy!
“Nie ma miłości dość potężnej, by wypełnić pustkę w osobie, która nie kocha samej siebie”.
-Irene Orce, dziennikarka-
Szukanie akceptacji
Któż z nas tego nie zna? Czasami akceptujemy sytuacje (od prostych po skomplikowane), które nam nie odpowiadają, by zyskać aprobatę innych.
Do pewnego stopnia chęć przypodobania się innym jest naturalna. Szukamy akceptacji i chcemy być lubiani, bo jesteśmy istotami społecznymi. Mówimy tak, gdy chcemy powiedzieć nie ze względu na poszukiwanie akceptacji.
Psycholog Abraham Maslow (1908-1970) odnosił się do tego konstruując piramidę ludzkich potrzeb. Maslow nazwał ten mechanizm potrzebą przynależności i uznania. Poczucie przynależności osiąga się poprzez przyjaźnie i relacje uczuciowe, a uznanie poprzez zaufanie, znajomość samego siebie itp.
Wracając do poprzedniego punktu, osoby, które nas kochają, akceptują nas takimi, jakimi jesteśmy i nie oczekują od nas “grania”. Nie jesteśmy w stanie przypodobać się wszystkim ludziom (i nie ma takiej potrzeby!). Grunt to czuć się dobrze z samym sobą. Po co nam coś więcej?
“Być sobą w świecie, który robi wszystko, by to uniemożliwić, to największe z osiągnięć”.
-Ralph Waldo Emerson-
Nieumiejętność uzasadnienia odmowy
Niejednokrotnie popadamy w fałszywe przekonanie, że nie potrafimy uzasadnić odmowy. Wcale tak nie jest – czasami nie potrafimy konkretnie określić, dlaczego coś nam nie odpowiada. Nie oznacza to jednak, że musimy to wówczas akceptować.
Warto słuchać siebie i odmawiać, gdy w danym momencie coś nam nie pasuje.
Niepewność i lęk przed porażką
Inną możliwą przyczyną godzenia się na rzeczy, które nam nie odpowiadają, jest niepewność. Gdy nie wiemy dokładnie, czego chcemy lub nie akceptujemy siebie samych, częściej popadamy w wątpliwości. “Kto nie wie, czego chce, nie rozumie tego, co znajduje”.
Gdy nie jesteśmy pewni siebie, odmawianie powoduje w nas poczucie winy. Może kogoś obraziliśmy? Może ktoś poczuł się źle? Dlatego popełniamy błąd akceptowania rzeczy, których nie chcemy.
Dlaczego mówimy tak, gdy chcemy powiedzieć nie: refleksja
Za takim działaniem kryją się różne powody. Z pewnością częściej wpadają w pułapkę chęci przypodobania się innym osoby o niskiej samoocenie.
Kluczem jest więc odnalezienie własnej drogi do asertywności i wolnego wyrażania myśli.
Poznanie siebie samego pozostawia niewiele miejsca na wątpliwości. Proces ten trwa całe życie. Wytycz więc swoją własną ścieżkę, otwórz oczy na naukę, a będziesz w stanie mówić tak, tylko wtedy, gdy naprawdę czegoś chcesz.
Bibliografia
Wszystkie cytowane źródła zostały dokładnie sprawdzone przez nasz zespół, aby zapewnić ich jakość, wiarygodność, trafność i ważność. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i posiadającą dokładność naukową lub akademicką.
- Manuel J. Smith. (2003). Cuando digo no, me siento culpable, Nuevas ediciones de bolsillo.