Darwinizm społeczny: przetrwanie najsilniejszych

Darwinizm społeczny to podejście, które próbuje zastosować koncepcje doboru naturalnego do konkretnych jednostek i społeczeństw. Z tego punktu widzenia można by wywnioskować, że w społeczeństwie powinny obowiązywać takie same zasady, co w naturze. Innymi słowy – przetrwają tylko najsilniejsi.

Darwinizm społeczny doprowadził do powstania wielu teorii o wątpliwej słuszności, usprawiedliwiających różne formy dyskryminacji. Niektórzy nadal uciekają się do tego podejścia, aby umniejszać wartość ludzi z określonej grupy etnicznej lub pochodzenia.

Najbardziej okropnym przejawem darwinizmu społecznego był nazizm, który, o dziwo, wciąż nie zniknął całkowicie. Do dziś istnieje więcej niż kilka grup neonazistowskich. Z koncepcji tych wyłoniły się różne formy supremacji, które wyrządziły światu i ludziom niewypowiedziane szkody.

„Wszyscy nasi ludzcy przodkowie pochodzą z Afryki. Stamtąd zaczęliśmy ekspansję na cały świat. Wtedy nikt nie myślał o budowaniu muru zapobiegającego imigracji”.

-Michel Brunet-

Darwinizm społeczny

Karol Darwin stworzył teorię ewolucji, a wraz z nią wyznaczył kamień milowy w ówczesnym podejściu do przyrody. Jego teoria sugerowała, że różne gatunki ewoluują z pomocą selekcji naturalnej. Jest to proces, w którym najsilniejsze organizmy dostosowują się i przeżywają, podczas gdy najsłabsze z czasem znikają z puli genów.

Oznacza to, że w naturze toczy się nieustanna walka o przetrwanie, w której tym najsilniejszym pisane jest zwycięstwo. Pierwszym, który przeniósł te koncepcje ze świata naturalnego do społecznego, był Herbert Spencer. Postulat darwinizmu społecznego jest naprawdę prosty: jeśli tylko najsilniejsi zwyciężają w przyrodzie, tak samo musi to wyglądać w ludzkim świecie.

Pierwszym problemem związanym z tym podejściem jest to, że nie definiuje ono, co oznacza określenie „silny” lub „słaby”. Na przykład, czy Stephen Hawking był „słaby” z powodu choroby, mimo że był jednym z najwybitniejszych naukowców na świecie? Czy Adolf Hitler był „silny”, bo najechał na prawie całą Europę, mimo że przyniósł światu tylko terror i zniszczenie?

Bezpodstawna teoria

Darwinizm społeczny nie służył tak bardzo do klasyfikowania „silnych” i „słabych” jednostek, ale był bardziej zorientowany na klasyfikację całych społeczeństw i grup etnicznych. Był to aparat teoretyczny usprawiedliwiający przemoc wywieraną przez jednych ludzi na innych. Za tym nie kryje się nic więcej niż ignorancja oraz pragnienie władzy i bogactwa.

Rasa jest jednym z ulubionych tematów ludzi, którzy bronią społecznego darwinizmu. Dominacja jednej rasy nad innymi była motywem przewodnim wielu aktów dyskryminacji i przemocy. Jest to również często powód, dla którego niektóre osoby czują się uprawnione do atakowania lub umniejszania tym, którzy mają ciemniejszą skórę niż oni sami.

Nauka zdemontowała samą koncepcję rasy i odkryła, że między ludźmi o różnych kolorach skóry nie ma żadnych istotnych różnic genetycznych. Wynika to po prostu z różnicy w ich poziomie melatoniny. Wiadomo o tym od lat siedemdziesiątych. Co więcej, wszyscy pochodzimy od tych samych czarnoskórych przodków – nie jest to żadna nowość. Francuski paleontolog Michel Brunet przeanalizował to ponad 20 lat temu.

Wygodna wymówka

Darwinizm społeczny służył jako pretekst do usprawiedliwiania masowych rabunków i morderstw. Pogląd ten podtrzymywał przekonanie, że czarni ludzie nie mają duszy, a tym samym inni są uprawnieni do zniewalania ich i przywłaszczania sobie ich w formie siły roboczej. Oprawcy dzięki temu zdobywali fortunę, bez żadnej inwestycji. Wierzono, że ludzie innego koloru należą do niższej kultury, co usprawiedliwiało najeżdżanie ich krajów, podbijanie ich i zatrzymywanie całego ich majątku.

Kapitalizm przywłaszczył sobie także pewne elementy społecznego darwinizmu, aby usprawiedliwić niedopuszczalną nierówność. Pogląd ten mówi, że biedni ludzie są biedni z powodu swojej niższości. Nie uwzględnia faktu, że mogli być systematycznie wywłaszczani lub ograniczani przez innych. Ani też, że mogli nie mieć tych samych historycznych czy koniunkturalnych możliwości.

Darwinizm społeczny daje również niektórym jednostkom możliwość usprawiedliwienia swojego patologicznego narcyzmu. Tak właśnie było w przypadku Hitlera i wielu innych osób, które wyzwoliły swoje destrukcyjne pragnienia na innych, chowając się za bezpodstawnymi koncepcjami teoretycznymi. Darwinizm społeczny jest wykorzystywany jako okazja dla jednostek i sektorów, które utożsamiają brutalność z siłą, do popełniania poważnych niesprawiedliwości i czerpania z tego wielkich prywatnych korzyści.