Czy wydarzenia życiowe mogą zmienić Twoją osobowość?

Wiele wydarzeń życiowych, takich jak utrata lub zerwanie partnera, może Cię w jakiś sposób zmienić, ale nigdy radykalnie. Zamiast naprawdę się zmieniać, masz tendencję do zdobywania nowej wiedzy.
Czy wydarzenia życiowe mogą zmienić Twoją osobowość?
Valeria Sabater

Napisane i zweryfikowane przez psycholog Valeria Sabater.

Ostatnia aktualizacja: 27 grudnia, 2022

Straty, porażki, rozczarowania, choroby, triumfy, miłości, a nawet nagłe odkrycia. Twoja egzystencja jest pełna nieoczekiwanych zmian kierunku, nieprzezwyciężonego szczęścia i pewnych nieuniknionych tragedii. Czy jednak wydarzenia życiowe mogą zmienić Twoją osobowość? Czy cały Twój sposób bycia może się zmienić w wyniku tych intensywnych doświadczeń?

William James był pionierskim amerykańskim psychologiem i filozofem. Twierdził, że charakter człowieka jest jak gips. Nigdy się nie zmienia. Niemniej jednak obecne dowody naukowe sugerują, że ludzie się zmieniają. Nikt nie jest niezmienny, nie jesteśmy istotami zaprogramowanymi z góry jak algorytmy ani rzeźbami, które opierają się upływowi wieków i żywiołom.

Zmiana jest częścią bycia człowiekiem. Ponadto, ma decydujące znaczenie w każdym procesie terapeutycznym. W wyniku zmiany nabywasz nowe umiejętności i kompetencje, aby lepiej dostosować się do okoliczności. Jednak w obliczu każdego nowego doświadczenia życiowego reagujesz w inny sposób, a różnice te nigdy nie są wyjątkowo intensywne ani radykalne.

„Każdy myśli o zmianie świata, ale nikt nie myśli o zmianie siebie”.

-Lew Tołstoj-

Człowiek myślący
Małe zmiany w twoim sposobie bycia oznaczają, że lepiej radzisz sobie z wyzwaniami.

Co na ten temat mówi nauka?

Spędziliśmy wiele lat zakładając, że ludzie nie mogą zmienić swojego sposobu bycia. Przyjęliśmy, że jesteśmy stałymi i odziedziczonymi bytami. Niemniej jednak w dzisiejszych czasach psychologia i każda nauka o zdrowiu i samopoczuciu dążą do promowania trwałych zmian w człowieku, aby osiągnąć spełnienie, równowagę i egzystencjalną satysfakcję. Zmiana jest często postrzegana jako coś niemal niezbędnego.

Jednak czy wydarzenia z Twojego życia naprawdę mogą zmienić Twoją osobowość? Czy to możliwe, że wydarzenia, takie jak zdrady, straty, przeżycia miłosne lub traumy, których doświadczasz, mogą Cię zmienić? Nauka podejrzewa, że tak. Niemniej jednak obecnie nie ma jasnych i obiektywnych badań, które potwierdzają tę sugestię w 100 procentach.

Badanie przeprowadzone przez University of York twierdzi, że zarówno środowiskowe, jak i genetyczne wpływy determinują naszą osobowość. Nasze osobowości wykazują zarówno cechy charakteru, jak i temperament.

Eksperci twierdzą jednak, że bardzo trudno jest całkowicie zmienić nasz charakter, ale to, co się zmienia, to nasze cechy „pomiędzy”. Są to te cechy, które leżą tuż pod powierzchnią ogólnych, zazwyczaj analizowanych, cech.

Nauka twierdzi, że nasza osobowość nie zmienia się o 180 stopni w określonych okolicznościach. Oczywiście aspekty takie jak nasz system wierzeń i wartości mogą się różnić.

Ta sama osoba, ale z różnymi przekonaniami

Wyobraź sobie, że ktoś, kto był ze swoim partnerem od 20 lat, nagle odkrywa, że ta osoba jest w równoległym związku od dekady. Zgodnie z oczekiwaniami coś w nich pęka. Czy to jednak oznacza, że już nigdy nie będą tacy sami?

Psycholog Carol Dweck ze Stanford University przeprowadziła badanie, w którym stwierdzono, że zmieniają się pośrednie cechy naszej osobowości, ale nie cechy ogólne. Cechy pośrednie są następujące.

  • Twój system wierzeń. Aspekty, w które wcześniej wierzyłeś lub które kierowały Twoimi postawami, mogą zostać całkowicie przeformułowane. Na przykład możesz przestać wierzyć w wieczną miłość lub ślepo ufać ludziom, nie kwestionując czegokolwiek.
  • Twoje postrzeganie siebie i innych może się zmienić.
  • Twoje cele, istotne znaczenia i zamiary są przeformułowane.
  • Możesz zmienić swoje strategie radzenia sobie. Tak naprawdę każde wydarzenie może albo wydobyć z Ciebie to, co najlepsze, albo narazić Cię na poczucie bezradności i bezbronności.

Czy wydarzenia życiowe mogą zmienić Twoją osobowość?

To pozostaje tajemnicą. Kiedy grupa ludzi przeżywa te same doświadczenia, każdy z nich reaguje i działa w inny sposób. Czasami nawet utrata rodzica jest przeżywana przez każde z rodzeństwa inaczej.

Dlatego nauka nie jest w stanie przewidzieć, jak wszyscy różnimy się w obliczu określonych wydarzeń. W związku z tym, jeśli zadajesz sobie pytanie, czy wydarzenia życiowe mogą zmienić Twoją osobowość, oczywista odpowiedź brzmi: niekoniecznie. Na przykład, niektóre osobowości są niezwykle odporne na zmiany, a inne są bardziej elastyczne i otwarte, a ich przekonania, postrzeganie czy wzorce myślowe odpowiednio się różnią.

Smutna kobieta w salonie
W obliczu traumatycznych wydarzeń pragnienie zmiany może poprowadzić Twoją transformację, aby przezwyciężyć to doświadczenie.

Twoje pragnienie zmian napędza rozwój Twojej osobowości

Każde istotne wydarzenie, zarówno pozytywne, jak i negatywne, pozostawia na Tobie swój ślad. Nie oznacza to, że Twoje cechy osobowości nagle się zmieniają i na przykład stajesz się bardziej neurotyczny, sumienny lub ekstrawertyczny. Dzieje się tak, że z każdym decydującym doświadczeniem masz możliwość zdobycia nowych cech i perspektyw. To Cię zmienia.

Nabierasz atrybutów dojrzałości społecznej i emocjonalnej, które pozwalają dojrzewać. Aby jednak tak się stało, musisz mieć wyraźną wolę zmiany. Każda kolejna sytuacja, każda istotna okoliczność ma na Ciebie wpływ, który napędza Cię do postępu i kontynuowania nauki.

W końcu zdasz sobie sprawę, że pomimo tego, że zachowałeś w sobie wiele rzeczy od czasów nastoletnich, to również bardzo się zmieniłeś. Pozostajesz wierny swoim podstawowym cechom osobowości, ale są też rzeczy, które się zmieniły i które pozwalają Ci stać się tym, kim naprawdę chcesz być.


Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.


  • Carver CS, Connor-Smith J. Personality and coping. Annu Rev Psychol. 2010;61:679–704. doi:10.1146/annurev.psych.093008.100352
  • Dweck CS. Can personality be changed? The role of beliefs in personality and change. Curr Dir Psychol Sci. 2008;17(6):391-394. doi:10.1111/j.1467-8721.2008.00612.x
  • Bleidorn, W., Hill, P. L., Back, M. D., Denissen, J. J. A., Hennecke, M., Hopwood, C. J., Jokela, M., Kandler, C., Lucas, R. E., Luhmann, M., Orth, U., Wagner, J., Wrzus, C., Zimmermann, J., & Roberts, B. (2019). The policy relevance of personality traits. American Psychologist, 74(9), 1056–1067. https://doi.org/10.1037/amp0000503
  • Johnson W, Turkheimer E, Gottesman II, Bouchard TJ Jr. Beyond heritability: Twin studies in behavioral research. Curr Dir Psychol Sci. 2010;18(4):217–220. doi:10.1111/j.1467-8721.2009.01639.

Ten tekst jest oferowany wyłącznie w celach informacyjnych i nie zastępuje konsultacji z profesjonalistą. W przypadku wątpliwości skonsultuj się ze swoim specjalistą.