Czy wiesz o tym, że cisza i spokój są niezbędne dla zdrowia psychicznego?

Odpoczynek dla ciała i umysłu, głęboki sen, radość z chwili ciszy, czas dla siebie samego... W dzisiejszym świecie takie momenty to towar niemal luksusowy. Jeśli jednak chcesz zadbać o swoje zdrowie psychiczne, powinieneś pamiętać, jak ważne są cisza i spokój.
Czy wiesz o tym, że cisza i spokój są niezbędne dla zdrowia psychicznego?

Ostatnia aktualizacja: 04 stycznia, 2020

Cisza i spokój to dwa niezwykle cenne zasoby, które stały się w obecnych czasach rzadkością. Są luksusem, na który możemy sobie pozwolić tylko wtedy, gdy pozwala nam na to grafik. Warto jednak przypomnieć sobie, że chwila ciszy nie powinna być postrzegana jak coś wyjątkowego.

Jest to jedna z podstawowych potrzeb, jakie musimy zaspokoić dla własnego zdrowia psychicznego. Słynny rzymski poeta Owidiusz trafił w sedno mówiąc, że życie bez odpoczynku szybko blednie. Przemęczenie i ciągły stres stopniowo niszczą nasze zdrowie i obniżają jakość życia.

Większość z nas mieszka w miejscach, gdzie nieustannie słychać jakiś hałas. Dobiegają nas odgłosy ruchu ulicznego, rozmów, dźwięków różnych urządzeń, telewizji czy też nieustanny szum laptopa.

Nie jesteśmy czasem tego świadomi, ale nieustanne bodźce dźwiękowe wprowadzają nasz mózg w stan podwyższonej aktywności. Mogą nawet wpłynąć na nasz nastrój i sprawić, że będziemy odczuwać zmęczenie bez wyraźnego powodu albo nie będziemy w stanie się na niczym skoncentrować.

Choć większość z nas uznaje taki stan za normalny i uważa, że nic nie da się z tym zrobić, to nie ma to żadnego związku z normalnością.

Musimy od nowa się nauczyć, że w świecie, w którym jesteśmy ze wszystkimi połączeni i w którym docierają do nas nieustannie różnorodne bodźce, sami musimy świadomie zadbać o to, by cisza i spokój były obecne w naszym życiu każdego dnia.

Cisza i spokój to pokarm dla umysłu

Z przepracowania można umrzeć. Obecnie nie ma w języku polskim słowa, które określałoby ten koncept, ale istnieje ono już w innych językach. Na przykład w Japonii funkcjonuje słowo karoshi, w Chinach gualaosi, a w Korei gwarosa.

W wysoce rozwiniętych krajach, gdzie w życiu chodzi głównie o zarabianie pieniędzy i produktywność, cisza i spokój to idee, które niemal zniknęły z kultury i codziennego życia.

Zestresowany mężczyzna za biurkiem

Brak snu i stres nie są bezpośrednią przyczyną śmierci, ale w wyniku przepracowania i przemęczenia związanego z niewystarczającą ilością snu wzrasta liczba chorób i samobójstw. Ludzie są tak zmęczeni i zdesperowani, że nie widzą innego rozwiązania poza odebraniem sobie życia.

Na Zachodzie wygląda to nieco inaczej. W Europie i obydwu Amerykach wskaźniki przepracowania i samobójstw nie są tak wysokie. Istnieje jednak powiązanie pomiędzy zbyt dużą ilością godzin pracy a chorobami serca, depresją, stresem i bezsennością.

Jak mówi dr Michael Roizen z Cleveland Clinic, “Ze wszystkich dobrych nawyków zdrowotnych, sen jest tym najbardziej niedocenionym.

Dlaczego cisza i spokój są tak ważne?

Badania wskazują, że nieustanny hałas może negatywnie wpłynąć na zdrowie i nastrój.

Z wyników badań opublikowanych w 1975 r. w Environment and Behavior Magazine dowiadujemy się, że dzieci z Manhattanu, które chodziły do szkoły nieopodal metra wykazywały podczas testów wiedzy niemal roczne opóźnienie w stosunku do swoich rówieśników.

Jest to niepokojące odkrycie, szczególnie, że tak wiele dzieci mieszka obecnie w środowisku miejskim.

Kobieta śpi w łóżku

Zewnętrzny hałas nie jest jednak jedynym elementem zakłócającym nasz spokój i wpływającym negatywnie na mózg. Istnieje jeszcze jeden rodzaj szumu, który cały czas słyszymy i jest to nasz dialog wewnętrzny.

Nieustanny potok myśli, zmartwień i zastanawiania się co by było gdyby to elementy, które nieproszone zabierają głos. Ten rodzaj hałasu również jest szkodliwy dla naszego zdrowia psychicznego.

Sen – cenne dobro i darmowy lek

Z przeprowadzonych przez doktora Davida Geffena z Uniwersytetu Kalifornijskiego badań wynika, że brak snu ma tak samo negatywny wpływ na mózg, jak spożywanie nadmiernej ilości alkoholu.

W wyniku przemęczenia neurony nie porozumiewają się tak efektywnie, jak powinny. Mamy trudności z koncentracją, jesteśmy mało wydajni, cierpimy na huśtawki nastroju i jesteśmy rozdrażnieni.

Zbyt mała ilość snu bardzo źle wpływa na nasz stan psychiczny. Mimo tego bardzo wiele osób w dzisiejszych czasach nie dba o higienę snu. Nasze mózgi są nieustannie stymulowane ekranami, niebieskim światłem i szybkim trybem życia.

Kiedy już kładziemy się spać, mózg nie potrafi szybko przestawić się na tryb relaksu. Nasz odpoczynek nie zapewnia takiej regeneracji, jaką powinien.

Sytuacja wygląda źle, a na naszym braku snu bogacą się kolejne firmy. Sprzedają nam ciszę i spokój w tabletkach lub urządzeniach. Można już kupić monitory snu, specjalne opaski sprawdzające aktywność mózgu, czy też środki farmaceutyczne pomagające szybciej zasnąć.

Możesz też wybrać się do specjalnego spa, w którym w wyjątkowych warunkach zasypiasz w kilka minut.

Nie musisz padać ofiarą tych sztuczek i ani płacić za zabiegi i leczenie. Wystarczy, że na co dzień będziesz pamiętać, że cisza i spokój oraz regeneracyjny odpoczynek są niezbędnym elementem życia.

Świat nie zapewni ci tych elementów, bo jest nastawiony na szybką informację, mnóstwo bodźców i kradzież Twojej uwagi. Spokój to życie, a cisza to zdrowie. Daj sobie codziennie w prezencie te dwa lecznicze dary.


Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.


  • Dong-Woo Choi, Sung-Youn Chun (2018) Association between Sleep Duration and Perceived Stress: Salaried Worker in Circumstances of High Workload. Int J Environ Res Public Health. doi  10.3390/ijerph15040796
  • Vago, D. R., & Zeidan, F. (2016). The brain on silent: mind wandering, mindful awareness, and states of mental tranquility. Annals of the New York Academy of Sciences1373(1), 96–113. https://doi.org/10.1111/nyas.1317

Ten tekst jest oferowany wyłącznie w celach informacyjnych i nie zastępuje konsultacji z profesjonalistą. W przypadku wątpliwości skonsultuj się ze swoim specjalistą.