Cierpliwość poznawcza to umiejętność patrzenia i przetwarzania świata bez pośpiechu. Ze spokojem, ale i jednocześnie zachowując swoje wymagania.
Czy straciliśmy coś, co określamy jako cierpliwość poznawcza? Czy możemy odłożyć na bok tę cenną zdolność do zrozumienia i przetwarzania naszej rzeczywistości w spokojny, ale zarazem głęboki sposób? Według kilku neuronaukowców odpowiedź brzmi „tak”. W rzeczywistości nie powinno nas to dziwić. Zwłaszcza jeśli zastanowimy się nad sposobem, w jaki przetwarzamy wiele informacji, które docierają do nas z sieci społecznościowych: szybko i bez kontrastowania ich z rzeczywistością.
Cierpliwość poznawcza jest aktywna, jest siłą skupioną w jasnym celu
Termin cierpliwość poznawcza został wymyślony przez Maryannę Wolf, neurobiolog kognitywną i specjalistkę od psycholingwistycznego rozwoju mózgu na Uniwersytecie Kalifornijskim. W swojej książce Czytelniku, wróć do domu wyjaśnia coś, co również jej samej przytrafia się od dłuższego czasu.
W dzisiejszych czasach duża część czytelników nie jest w stanie czytać przez godzinę bez wielokrotnego sprawdzania telefonu. Staliśmy się niecierpliwi i tracimy w mniej lub bardziej wyraźny sposób naszą zdolność koncentracji. Co więcej, sam Stephen King mówił ostatnio o rosnącym zjawisku: audiobookach.
Ten format stanowi łatwy i dostępny zasób, który pozwala nam poświęcić się naszym obowiązkom, podczas gdy przyjemny głos czyta nam powieść. Wysiłek jest zatem minimalny. Cierpliwość poznawcza w tych przypadkach nie odnosi się zbytnio do naszej zdolności czekania lub opóźnienia gratyfikacji. Odnosi się raczej do zdolności spokojnego przetwarzania informacji, rzeczywistości, wydarzeń.
Właśnie ta umiejętność nadaje sens rzeczom, w które wcześniej się zagłębiliśmy. Ma także zdolność kontrolowania interferencji, abyśmy mogli skupić się na celu bez pośpiechu, bez presji i wiedząc, jak wykorzystać na naszą korzyść ten zaniedbany mięsień zwany uwagą.
Zobaczmy więcej informacji na ten temat.
Cierpliwość poznawcza zagrożona zanikiem
Coraz częstszym zjawiskiem jest skimming. Odnosi się do tej strategii opartej na szybkim przeskanowaniu tekstu i zatrzymaniu się jedynie na jego początku i końcu. Zachowujemy dla siebie jedynie powierzchowne części tego, co mamy przed sobą, czy to książka, artykuł, czy instrukcja obsługi.
Przeciwieństwem skimmingu jest scanning, czyli skrupulatna analiza każdej części danej informacji. Te zaczerpnięte z angielskiego terminy doskonale opisują praktykę, którą wciela w życie duża część populacji. Ta, która utraciła (lub właśnie traci) bardzo istotną umiejętność: cierpliwość poznawczą.
Jeśli patrzymy na świat w pośpiechu, przestajemy rozumieć jego tajemnice. Jeśli spieszymy się, aby uzyskać informacje na dowolny temat, być może dostaniemy tylko półprawdę. Co więcej, jeśli nie wykorzystamy naszej zdolności analitycznej, krytycznej i refleksyjnej, zaczniemy przyjmować kłamstwo za prawdę lub pomijać najważniejsze niuanse naszej rzeczywistości.
Musimy więc zrozumieć, że utrata naszej cierpliwości poznawczej sprawia, że jesteśmy bardziej podatni na demagogię. Tak więc w świecie, gdzie króluje pośpiech i informacje przekazywane w ciągu kilku sekund ludzie mają bardzo ważny obowiązek: być ostrożnym, wymagającym i skrupulatnym.
Cierpliwość jest skoncentrowaną siłą i daje nam mądrość
Żyjemy w społeczeństwie, które nie ma większego szacunku dla cierpliwości. Na przykład osoby na wysokich stanowiskach nie czekają, nie zmieniają się, nie stoją w kolejce. Z kolei już od maleńkości wpaja nam się, że jeśli czegoś chcemy, musimy na to zapracować. To prawda, determinacja jest ważna. Ale jeszcze ważniejsze jest nauczenie się cierpliwości, zrozumienia, że sukces i mądrość wymagają czasu.
- Aby pobudzić i dobrze wykorzystać naszą cierpliwość poznawczą musimy najpierw zrozumieć, że bycie cierpliwym nie daje nam władzy nad okolicznościami, ale pozwala nam mieć większą kontrolę nad sobą w obliczu tych okoliczności.
- Cierpliwość poznawcza oznacza również ćwiczenie patrzenia na świat oczami dziecka. Musimy odzyskać zainteresowanie, ciekawość, instynktowną wdzięczność za szczegóły i drobne rzeczy.
- Nasze spojrzenie musi być bardzo wymagające. Demon pośpiechu nie powinien nas kontrolować, ale pragnienie poznania, zdobycia naszej własnej prawdy o tym, co widzimy, czujemy lub czytamy.
- Ważne jest również wiedzieć, że cierpliwość poznawcza nie jest umiejętnością pasywną, wręcz przeciwnie. Żaden proces nie wymaga tyle aktywności, dynamiki i otwartości umysłu.
- Z drugiej strony badania takie jak te przeprowadzone na Uniwersytecie Psychologii w Pasadenie wskazują, że codzienne stosowanie tego narzędzia pozwala nam zmniejszyć ryzyko depresji i innego rodzaju zaburzeń nastroju.
Ten wymiar jest z kolei najmądrzejszą odpowiedzią, jaką możemy dać codziennym wyzwaniom życia. Ponieważ tylko wtedy, gdy będziemy cierpliwi i nauczymy się, jak przetwarzać świat ostrożnie i bez pośpiechu pozwolimy sobie docenić jego magiczne szczegóły, jego wielkość. A także jego prawdy.
Skupmy naszą uwagę i przyjemność w spokoju, pamiętajmy, że cierpliwość jest, koniec końców, skoncentrowaną siłą skierowaną na określony cel.
Bibliografia
Wszystkie cytowane źródła zostały dokładnie sprawdzone przez nasz zespół, aby zapewnić ich jakość, wiarygodność, trafność i ważność. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i posiadającą dokładność naukową lub akademicką.
- Wolf, Maryanne Wolf (2018) Reader, Come Home: The Reading Brain in a Digital World. Harper