Niektóre osoby stosują narcystyczne style relacyjne ze względu na niski poziom swojego poczucia własnej wartości. Szczycą się wtedy cnotami i wartościami, których nie mają, a czynią to tylko po to, by przyciągać uwagę innych. Jak na ironię, zwykle chwalą się tym, czego tak naprawdę nie mają.
Rezultat jest prosty. Takie osoby ostatecznie zostają odrzucone przez swoją społeczność, ponieważ troszczą się tylko o siebie i rzadko interesują się innymi ludźmi w swoim otoczeniu. Przyjrzyjmy się, dlaczego ludzie przyjmują różnego rodzaju narcystyczne i aroganckie style relacyjne.
Aroganckie style relacyjne odnoszą się przede wszystkim do tych osób, które lubią chwalić się tym, czego tak naprawdę nie mają, kiedy tylko mają na to szansę. Ich głównym celem jest wyróżnienie się z tłumu. Jak na ironię, często są ostatecznie odrzucane ze względu na swoje rzeczywiste przywary.
Psycholog Marcelo Ceberio wielokrotnie w ciekawy sposób opisywał to zjawisko. Postaramy się zaprezentować je nieco bliżej w naszym dzisiejszym artykule. Zapraszamy zatem do lektury!
Style relacyjne i ich podstawowe rodzaje
Dewaluacja lub niskie poczucie własnej wartości to jedna z gorszych cech każdego człowieka. Zdrowe poczucie własnej wartości obejmuje przede wszystkim docenianie swoich umiejętności i osiągnięć, kochanie samego siebie i stawianie siebie na pierwszym miejscu, bez samolubstwa i braku zainteresowania.
Chodzi również o zrozumienie własnych ograniczeń i możliwości. Ponadto istotne jest tutaj także to, aby wiedzieć, co możesz, a czego nie będziesz w stanie zrobić. Jakie są Twoje mocne strony, zasoby i słabości? Krótko mówiąc, poczucie własnej wartości polega na sceptycznym, ale jednocześnie racjonalnym rozpoznawaniu i ocenianiu swoich możliwości
Ta właśnie ocena jest procesem, który stopniowo metabolizuje w Twoim umyśle i emocjach. Jest to autorefleksyjny proces, który bada zarówno Twoje zalety, jak i wady. Ponieważ to właśnie Ty musisz doceniać samego siebie, zastanawiając się nad swoimi osobistymi wartościami. Jeśli to zrobisz w poprawny sposób, będziesz mógł zaoferować najlepszą wersję siebie.
Typ ostentacyjny
Prawdziwe uznanie w zasadzie nie istnieje u ludzi preferujących ostentacyjny styl bycia. Takie osoby są pełne dumy, aroganckie, fałszywie pokorne i / lub skromne, a ponadto egoistyczne, ostentacyjne i rozdrażnione, z zamiłowaniem do nieustannego chwalenia się i stawiania samych siebie w jak najlepszym świetle.
Według swojej oceny należą one do specjalnego rodzaju ludzi, który nieustannie walczy o należne im uznanie. Jest to zatem forma samoobrony przed własnymi silnymi odczuciami dotyczącymi własnej nieadekwatności.
Takie cechy są formami interakcji, które generują reakcje w różnych kontekstach. Są to mechanizmy zawarte w niepełnosprawności pod względem osobistego nastawienia i poczucia własnej wartości. To właśnie takim osobom moglibyśmy śmiało powiedzieć: „powiedz mi, czym się chwalisz, a powiem Ci, czego Ci tak naprawdę brakuje”.
Osoby chwalące się na lewo i prawo w pełni świadomie wierzą w to, że mogą zrobić wszystko. Nie oznacza to jednak, że mają zdrowe poczucie własnej wartości; to jest czyste bałwochwalstwo. Oczywiście takie style relacyjne leżą bardzo blisko pedanterii i arogancji, ale mogą również wskazywać na skłonność do urojeń.
Ci ludzie czują się wszechmocni i lepsi od innych. Dlatego też zazwyczaj monopolizują każdą rozmowę. A następnie jak łatwo się domyślić, robią wszystko tak, by stanąć w samym centrum i zaprezentować się jak najlepiej. Ich monologi często zaczynają się od: „Myślę, że…”, „Tak, ale…” lub „Gdybym był Tobą …”.
Wszystko to pomimo faktu, że tematy, na które wypowiadają się te osoby, są dla nich zupełnie obce. Ponadto wielu z ich rozmówców nie chce mieć do czynienia z tymi dość nieznośnymi typami osobowości.
Osoby nadmiernie chwalące się również czują się wszechmocne, ale nie pokazują tego poprzez działania, ponieważ nie mają tych zdolności, o których nieustannie rozprawiają. Mówią więc, że mogą zrobić wszystko, ale tak naprawdę nie robią niczego.
Arogancki i drażniący
Aroganccy ludzie nie tylko czują się wszechmocni, ale też nadmiernie cenią siebie samych i rozpowszechniają swoje osobiste wartości. Często chełpią się, dewaluując i dyskredytując innych w swoim otoczeniu.
Tacy ludzie naprawdę wierzą, że wiedzą wszystko i ogólnie przyjmują pozycję asymetryczną. Stawiają się ponad innymi, delikatnie podnoszą brodę podczas mówienia tak, aby zmusić innych do spuszczenia wzroku. Przemawiają tak, jakby właśnie prezentowali swoją pracę doktorską na studiach.
Skłonny do przechwałek i ostentacyjny
Są też osoby skłonne do blefowania i opowiadania niestworzonych historii, z dodatkową nutką pedanterii. Na przykład monopolizują one rozmowy podczas spotkań towarzyskich i kierują różnymi tematami omawianymi na tych spotkaniach.
Tacy ludzie często mają zdolność zapamiętywania faktów, które powierzchownie usłyszeli lub przeczytali w mediach głównego nurtu, a także mogą pamiętać wyrywkowo niektóre fakty, które usłyszeli na przykład podczas oglądania programów popularnonaukowych na kanale Discovery.
Ponadto nie znoszą, by ktoś im przerywał, kiedy mówią i rzadko pozwalają na to innym osobom. Jest to sytuacja przez większość czasu niedorzeczna, ponieważ mogą według siebie rozmawiać jak równy z równym z inżynierami o kwestiach technicznych.
Albo też mogą próbować wyjaśnić psychologowi mechanizmy rządzące podświadomością, uczyć fizyka na temat zjawisk zachodzących w fizyce kwantowej, opowiadać biologowi o zasadach klonowania, urządzać coś w rodzaju wykładów na temat polityki międzynarodowej lub biologii morskiej, a nawet analizować bieżące wiadomości.
Nie są to jednak wskaźniki mądrości, tylko sposoby wyróżnienia się na spotkaniach towarzyskich. Jest to jeden z często spotykanych typów, który często jest łagodzony przez skromność w działaniach. W rzeczywistości osoby preferujące te style relacyjne często są nawet podziwianie przez innych.
Inne style relacyjne: duma i skłonność do prezentowania się w jak najlepszym świetle
Z pewnością znasz doskonale ludzi ze swojego otoczenia, których możesz nazwać „dumnymi”. Ale słowo to jest obecnie niewłaściwie używane. Na przykład zwykle stosuje się go jako synonim „dumy”: „Jesteś taki dumny. A Ty sobie kim myślisz, że jesteś?”
Bycie dumnym z tego, kim jesteś, jest jedną z najzdrowszych cech, jakie możesz mieć. Wynika to z tego, że takie poczucie jest po prostu efektem optymalnej i produktywnej samooceny. Nie oznacza to, że uważasz, że jesteś lepszy od innych. To nie jest miara, która poniża innych, ale osobista ocena tego, co jesteś wart.
Duma nie oznacza też, że ktoś przecenia samego siebie. Przeszacowanie takie ma miejsce, gdy dana osoba ocenia siebie dając sobie lepszą ocenę, niż taką na jaką tak naprawdę zasługuje. Ktoś taki uważa po prostu, że jest kimś, kim tak naprawdę nie jest. Jako taka, jest to zatem pozycja obronna, która kryje w sobie poczucie wewnętrznej dewaluacji i niższości.
Na przykład ktoś nie podejmuje się żadnej pracy, ponieważ chce dostać posadę dyrektora lub kierownika pomimo braku jakiegokolwiek znaczącego doświadczenia zawodowego. Tacy ludzie są przekonani, że spełniają wymagania dla tego stanowiska i uważają, że stanowisko szeregowego pracownika jest dla nich ujmą.
Inaczej mówiąc, uważają, że pracując na niskim stanowisku marnowaliby swój potencjał. Czują się wtedy obrażeni na cały i nie są gotowi na taką sytuację. W rzeczywistości, jeśli zajmą niższą pozycję w jakimś rankingu względem tego, do czego dążą, stają w obliczu sytuacji, której nie chcą lub nie życzą sobie, aby inni ją zauważyli.
Dlatego właśnie woleliby raczej nie pracować niż zaakceptować taką dewaluację. W końcu znajdują liczne wymówki i obwiniają także politykę społeczną oraz gospodarczą kraju, mówiąc, że trudno jest znaleźć im godną pracę.
Prezentowanie swoich własnych zalet – prawdziwych lub nie
Kolejne style relacyjne, jakie chcemy tutaj zaprezentować, obejmują sposób prezentacji swoich własnych zalet. Rzeczywistych lub nie.
Skromność i pokora
Ludzie skromni i pokorni to tacy, którzy nie chwalą się nieustannie, ani nie muszą przypominać wszystkim wokół o swojej wiedzy lub umiejętnościach. Wielu z nich wie, że są bardzo zdolni, a jednak nie krążą wokół innych, przypominając innym o ich zaletach i zdolnościach.
To ludzie, którzy zaskakują nas swoimi umiejętnościami, ponieważ nigdy nie przypuszczalibyśmy, że mają je w swoim repertuarze. Są rodzajem pudełka Pandory w pozytywnym tego słowa znaczeniu, z którego niespodziewanie wyłania się wiele różnych zalet i zasobów.
Szczególnie zaskakujące jest to, że z reguły nie pasują one po prostu do spokojnego, niewyróżniającego się profilu osoby, która go utrzymuje. Jednak prawdziwie pokorni i skromni ludzie znacznie różnią się od fałszywie skromnych typów.
Style relacyjne – fałszywa skromność
Fałszywie skromni ludzie to ci, którzy otwarcie prezentują swój pełen skromności profil i udają, że ich rozmówca może się pochwalić i podkreślić zdolności i osiągnięcia, które dana osoba rzekomo starają się ukryć. Jednak w rzeczywistości postępuje tak, aby na przykład „przypadkiem” swoje zalety ujawnić.
Oznacza to, że to nie ona chwali się bezpośrednio, ale zamiast tego jej partner w trakcie komunikacji ujawnia to, czego rzekomo dana osoba nie chce ujawnić.
Ten typ ma szczególny sposób chwalenia się. Nie są ani osobami blefującymi ani też drażniącymi innych. Zamiast tego prezentuję style relacyjne, które możemy określić jako „samolubnie skromne”. W ten sposób pokazują swoją wrażliwą stronę, która uświadamia innym, jak są zdolni.
A jednocześnie tęsknią za tym, aby w trakcie rozmowy ktoś trzeci ujawnił ich zalety, wiedzę, osiągnięcia i potencjał.
Wszyscy członkowie tej grupy są z pozoru idealni, ale potajemnie mają nadzieję znaleźć w swoich relacjach poczucie własnej wartości. Mimo to nigdy nie przyznają się do niepowodzenia lub popełniania błędów. Jednak nie są też chętni do udzielania pomocy lub wspierania innych w uzyskaniu należnego ich zdaniem uznania.
Jak każdy mechanizm obronny zakorzeniony w postrzeganej wszechmocy aroganckiej osoby, także i ten styl relacyjny wyraźnie pokrywa się z osobistym poczuciem bezradności i wewnętrznej dewaluacji, nawet na tej samej płaszczyźnie.
Samowystarczalność jest bardzo ważna w tym typie osobowości. Dumni ludzie stawiają się zawsze ponad innymi w kontaktach międzyludzkich. Zawsze są asymetryczni i patrzą na innych z góry. Tak więc trudno jest rozmówcom dotrzeć do serca takich „półbogów”.
Brak pewności siebie
Zazwyczaj, gdy style relacyjne cechujące się brakiem pewności siebie łączą się z innymi, robią to poprzez swój intelekt i rozumowanie. Ci ludzie mogą łatwo zmonopolizować spotkanie rozpoczynając długi monolog, którego jedynym celem jest wysłuchanie siebie samego i uzyskanie pochwały i cennych odpowiedzi z grona słuchaczy.
Jak wspomnieliśmy powyżej ostentacyjne style relacyjne to ludzie, którzy szybko się uczą. Ale, jak także zaznaczyliśmy, są oni po prostu bardzo dobrzy w zapamiętywaniu pewnych faktów wygłaszanych przez ekspertów w telewizji kulturalnej lub audycjach radiowych. Mogą wtedy umiejętnie przekształcić je w tematy podczas wystąpień publicznych.
Ci idealni ludzie jako tacy zaprzeczają. Ogólnie rzecz biorąc, postrzegana sama w sobie ich wszechmoc jest zasobem obronnym, który współpracuje z ich postawą pełną zaprzeczenia. Muszą oni zaprzeczyć tym wszystkim cechom, które ujawniają ich bezsilność i niepewność.
W ten sposób magicznie przyjmują wszechmocną, pewną siebie osobowość. Oczywiście ta struktura nie jest świadoma i nie jest z góry zaplanowana. Zamiast tego staje się stopniowo ugruntowana, coraz bardziej ukrywając mroczne uczucia, które sprawiają, że tacy ludzie czują się nadmiernie wrażliwi.
Jednak prędzej czy później mechanizmy te powodują, że tego rodzaju osoby są stopniowo odrzucane. Początkowo wszechmocni ludzie mogą być z empatycznego punktu widzenia wartościowi na tyle, żeby wyróżniać się spośród swoich rozmówców do tego stopnia, że powtarzają to podejście przy każdej okazji.
Dlatego właśnie inni zaczynają odczuwać niechęć do tego wszystkiego i zaczynają odrzucać takie osoby. Wszystko jest wprost proporcjonalne: im tacy ludzie bardziej próbują się wyróżniać, tym bardziej są marginalizowani i dewaluowani.