Amitryptylina – działanie i skutki uboczne antydepresantu

Amitryptylina to jeden z trójpierścieniowych leków antydepresyjnych, który jest również stosowany jako lek przeciwbólowy. Substancję tę odkryto w latach 60. ubiegłego wieku, a jej najbardziej popularną nazwą rynkową jest Elavil. Ze względu na swoją skuteczność i bezpieczeństwo stosowania, amitryptylina znalazła się na liście leków podstawowych Światowej Organizacji Zdrowia.

W przeciwieństwie do innych trójpierścieniowych środków antydepresyjnych, amitryptylina ma działanie podobne do selektywnych inhibitorów wychwytu zwrotnego serotoniny (SSRIs). Dzięki temu jest ona jednym z najchętniej stosowanych leków antydepresyjnych.

Do czego jest stosowana amitryptilyna?

Amitryptylina jest lekiem zatwierdzonym i zalecanym w leczeniu i zapobieganiu takich zaburzeń, jak:

• Głęboka depresja u osób dorosłych.
• Bóle neuropatyczne u dorosłych, np. te wywołane fibromialgią i neuralgią półpaścową.
• Przewlekłe bóle głowy u dorosłych.
• Migreny.
• Moczenie nocne u dzieci w wieku powyżej sześciu lat. W takich przypadkach lek ten jest stosowany tylko jeśli nie podziałała żadna inna metoda leczenia.
• Niekiedy amitryptylina jest również wykorzystywana w leczeniu zaburzeń żywienia, a nawet długotrwałej czkawki.

Podobnie jak w przypadku wszystkich innych leków psychotropowych, zaleca się na początku terapii stosowanie niskiej dawki leku. W zależności od tolerancji leku i odpowiedzi organizmu na leczenie, można zwiększyć dawkę. Odstawianie leku również musi być procesem stopniowym.

Zazwyczaj lekarze zalecają zażywać cztery tabletki leku dziennie. najlepiej jest przyjmować kolejne dawki o tych samych porach dnia. Zawsze jednak trzeba stosować się do zaleceń lekarza.

Mechanizm działania

Jak wspomnieliśmy, amitryptylina jest trójpierścieniowym lekiem przeciwdepresyjnym. Mechanizm jej działania polega na hamowaniu wychwytu zwrotnego noradrenaliny i serotoniny w zakończeniach nerwowych.

Amitryptylina blokuje również kanały jonowe dla sodu, potasu i N-metylo-D-asparaginianu (NMDA). To wyjaśnia, dlaczego lek ten jest skuteczny w przypadku bólów neuropatycznych, migren i przewlekłych bólów głowy.

Występuje silne przyciąganie pomiędzy amitryptyliną a receptorami alfa-adrenergicznymi, muskarynowymi M1, oraz histaminowymi H1. Co więcej, amitryptylina jest bardziej skuteczna w blokowaniu acetylocholiny niż pozostałe trójpierścieniowe lei antydepresyjne.

Aby lek ten zaczął przynosić oczekiwane rezultaty, należy go przyjmować od dwóch o czterech tygodni. Efekt uspokajający można jednak poczuć dosyć szybko. Niestety, już po przyjęciu pierwszej dawki mogą się pojawić efekty uboczne.

Układ trawienny człowieka świetnie sobie radzi z przyswajaniem amitryptyliny. Szybko ją przetwarza na nortryptilinę, aktywną substancję metaboliczną, która również pomaga łagodzić objawy depresji i pomaga hamować wychwyt zwrotny noradrenaliny.

Skutki uboczne

Choć amitryptylina ma podobne skutki uboczne, jak wiele innych leków przeciwdepresyjnych, to może ona również wywoływać pewne symptomy antycholinergiczne. Najczęściej pojawiające się efekty uboczne stosowania tego leku to:

• Senność
• Drgawki
• Mdłości
• Bóle głowy
• Ospałość
• Problemy z wysłowieniem się
• Podwyższony poziom agresji
• Palpitacje serca
• Podwyższony puls
• Niedociśnienie ortostatyczne
• Nadmierne pocenie
• Przybieranie na wadze
• Zaburzenia widzenia

W przypadku zażycia większej dawki leku może również wystąpić arytmia serca i niskie ciśnienie krwi. Jeśli chory cierpi już na inne zaburzenia pracy serca, może doświadczyć tego efektu ubocznego również przy małych dawkach. Dlatego też lekarze raczej nie przepisują amitryptyliny osobom borykającym się z takimi chorobami, jak blok serca, zaburzenia rytmu serca czy też choroba wieńcowa.

Lek ten nie powinien być również stosowany w połączeniu z antydepresantami zawierającymi inhibitory monoaminooksydazy. Połączenie to może bowiem skutkować wystąpieniem zespołu serotoninowego. Istnieje również wiele leków, które mogą zakłócić przyswajanie amitryptyliny, dlatego przed rozpoczęciem terapii trzeba najpierw skonsultować się z lekarzem.

Jeśli zdecydujesz się na stosowanie amitryptyliny, zachowaj pełną ostrożność i obserwuj reakcje twojego organizmu na lek. Jeżeli czujesz, że możesz zwiększyć dawkę albo że już czas odstawić lek, zawsze rób to pod czujnym okiem lekarza.