Autyzm wysoko funkcjonujący – co to takiego?

Nieco ponad dziesięć lat temu Anthony Hopkins (zapewne nikomu nie trzeba przybliżać tej postaci) usłyszał diagnozę, która jednak nie zaskoczyła go jakoś szczególnie. Lekarze powiedzieli mu, że ma zespół Aspergera. Oznacza to, że mieści się w spektrum zaburzeń autystycznych, jako że jest to po prostu autyzm wysoko funkcjonujący.

Zgodnie z własnymi słowami Hopkinsa autyzm wysoko funkcjonujący jest pewnego rodzaju zaletą. Dlaczego? Ponieważ jego pamięć jest dzięki niemu świetna, dzięki czemu aktor ten ma silną tendencję do analizowania i rozbierania postaci, które gra.

Wielu innych celebrytów mogło mieć zaburzenia z szerokiego spektrum autyzmu, takich jak Albert Einstein, Tim Burton, Bill Gates i Steven Spielberg. Biorąc pod uwagę tych bardzo kreatywnych ludzi, możesz pomyśleć, że autyzm wysoko funkcjonujący może być nawet błogosławieństwem, albo szczęściem.

Nie daj się jednak zwieść pozorom. Tak to z pozoru wygląda, ponieważ wiele z tych osób wyróżnia się w swojej dziedzinie, czy to artystycznej, technicznej czy też naukowej. Ale często mają wiele ograniczeń na poziomie społecznym, a przede wszystkim emocjonalnym. Trudności te są często źródłem ograniczeń i problemów społecznych.

Anthony Hopkins przyznaje na przykład, że musiał radzić sobie ze złością i wyraźnymi trudnościami w kontaktach z ludźmi przez większą część swojego życia. W rzeczywistości miał też poważne problemy z alkoholem. Obecnie znajduje ukojenie w muzyce i malarstwie. Pomagają mu one być w harmonii ze swoim wszechświatem emocjonalnym.

I choć może się to wydawać uderzające, naukowcy wciąż muszą dowiedzieć się wiele rzeczy na temat autyzmu. Co ważniejsze, wciąż brakuje nam zasobów i środków do stawiania odpowiednio wczesnej diagnozy, szczególnie w przypadkach, gdy objawy nie są tak oczywiste.

Charakterystyka osób, u których zdiagnozowano autyzm wysoko funkcjonujący

U niektórych osób zdiagnozowano autyzm wysoko funkcjonujący. Ich inteligencja i kompetencje językowe często maskują inne ograniczenia, takie jak brak towarzyskości i liczne problemy emocjonalne.

Większość osób z wysoko funkcjonującym autyzmem otrzymuje taką diagnozę w wieku dorosłym. Może to wynikać z tego, że mają one zapewne na tyle wysoki poziom inteligencji, że pozwala im ona przezwyciężyć liczne trudności.

Jednak ich rodziny i środowisko społeczne mają pewne ograniczenia. Dlatego też osoby takie mają tendencję do przypisywania różnych niedostatków cechom swojej osobowości. Ponadto rzadko też podejrzewają, że za ich zachowaniem kryje się autyzm wysoko funkcjonujący.

Czytając dalszą część naszego dzisiejszego artykułu będziesz w stanie dowiedzieć się więcej o tym, jak wyglądają osoby, u których zdiagnozowano autyzm wysoko funkcjonujący.

Większa zdolność rozumowania werbalnego i umiejętności przestrzenne

Jak wspomniano powyżej, osoby z wysoko funkcjonującym autyzmem mogą z łatwością wyrazić samych siebie. Mówią, rozumują i komunikują się skutecznie oraz umiejętnie.

Niezwykłą cechą jest to, że nie tylko ich iloraz inteligencji (popularny IQ) jest powyżej średniej, ale także ich kompetencje w zakresie inteligencji przestrzennej przyciągają uwagę innych. Dzieje się tak, ponieważ w pewnym uproszczeniu autyzm wysoko funkcjonujący przekłada się na zdolność lepszego wyobrażania sobie i wizualizacji.

Osoby takie potrafią rozróżniać różne obiekty o różnych wymiarach. Mogą także przekształcać koncepcje oraz modyfikować i manipulować swoimi danymi.

Nienasycona ciekawość

Autyzm wysoko funkcjonujący powoduje, że ludzie tacy są ciekawi świata i mają wiele różnych zainteresowań. Koncentrują się na określonych obszarach i prawie mają obsesję na ich punkcie. Ponadto stale szukają nowych informacji. Pytają, badają i poświęcają dużo czasu na swoje szczególne zainteresowania.

Ograniczenia społeczne

Pomimo ich wysokich kompetencji intelektualnych jest także coś, co ogranicza dość mocno takie osoby. Są to umiejętności społeczne. Nie są oni zbyt biegli w odczytywaniu sytuacji społecznych i często się w nich gubią.

Trudno im nawiązać kontakt z innymi ludźmi i unikają z reguły kontaktu wzrokowego. Czują się wtedy inaczej i wolą być same. Podczas interakcji wolą raczej debatę niż swobodną rozmowę, w której może dominować podwójne znaczenie.

Problemy lękowe

Niestety, u dzieci, które cierpią na autyzm wysoko funkcjonujący rozpoznaje się także nadpobudliwość. To ogólnie rzecz biorąc mocno niespokojne dzieci, które nieustannie dotykają wszystkiego i zadają ciągłe pytania.

Badania takie jak ta przeprowadzona przez dr Alindę Gilliot z University of Nottingham w Wielkiej Brytanii wskazują na coś niezwykłego. Uzyskane przez nią wyniki mówią, że osoby z autyzmem o wysokiej sprawności często mają też problemy lękowe, a nawet zaburzenia obsesyjno-kompulsyjne. Trudniej im też zarządzać własnymi emocjami.

Autyzm wysoko funkcjonujący i oksytocyna

Podobnie jak w przypadku większości stanów neurologicznych, spektrum autyzmu jest złożoną kombinacją. Jego cechy obejmują inny sposób podejścia do rzeczywistości. Na początek niektóre formy są tak poważne, że osoby z nimi nie potrafią nawet skutecznie się komunikować.

Istnieją inne przypadki, w których zespół Aspergera objawia się na najwyższym poziomie. U osób z zespołem Savanta mogą występować na przykład upośledzenia fizyczne, umysłowe lub ruchowe, ale zwykle mają one wyjątkową zdolność do sztuki i matematyki.

A jak wygląda sytuacja w przypadku autyzmu wysoko funkcjonującego? Dlaczego niektórzy specjaliści definiują go jako łagodny autyzm, a inni z kolei określają go jako zespół Aspergera?

Ta kategoria nie jest oficjalnie częścią piątej edycji klasyfikacji zaburzeń psychicznych (oryg. Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders – DSM-V) wydanej przez Amerykańskie Towarzystwo Psychiatryczne. Ale to niezaprzeczalna rzeczywistość.

Niektóre osoby osiągają dorosłość, zanim dowiedzą się, że mają autyzm wysoko funkcjonujący. Wtedy zrozumieją powód swoich ograniczeń społecznych i emocjonalnych. Na marginesie, w tej chwili wciąż jeszcze trwają interesujące badania terapeutyczne na ten temat.

Na przykład Narodowy Instytut Zdrowia Psychicznego Stanów Zjednoczonych odkrył, że oksytocyna poprawia zachowania społeczne osób z autyzmem wysoko funkcjonującym.