Niezależnie od tego, czy w to wierzymy czy też nie, w naszym otoczeniu znajdują się liczni ludzie, o których możemy powiedzieć, że jest to typowa toksyczna osobowość. Praktycznie rzecz biorąc najprawdopodobniej mamy z nimi do czynienia właściwie codziennie.
Ludzie tacy sprawiają, że czujemy się źle, nawet jeśli nie jesteśmy niczemu winni. Są to ludzie, którzy nas notorycznie wykorzystują. Inni z kolei usiłują nas nieustannie podporządkowywać i trzymać nas na swojej łasce. Często nawet nie zdajemy sobie z tego sprawy. W każdym wypadku jest to toksyczna osobowość, niemniej jednak innego rodzaju.
Wiele z nich możemy mniej więcej opisać słowami, niektórych nie znamy, ale w przeważającej większości przypadków nawet nie jesteśmy świadomi stopnia ich toksyczności.
W dalszej części naszego dzisiejszego artykułu zamierzamy zaprezentować Ci siedem najczęściej spotykanych typów toksycznych osobowości, które spotykamy wokół siebie każdego dnia. W ten sposób będziesz w stanie łatwiej je zidentyfikować i sobie z nimi poradzić. I oczywiście uniknąć zranienia przez nie.
“Wielokrotnie pozwalamy gorszym od nas, zazdrosnym, autorytatywnym, psychotycznym, aroganckim i przeciętnym, ogólnie rzecz biorąc ludziom, których cechuje toksyczna osobowość wejść w nasz najbardziej intymny krąg przyjaciół.
Pozwalamy znajdować się w nim ludziom po prostu złym, ludziom, którzy nieustannie oceniają to, co mówimy i robimy lub też czego nie mówimy i robimy.”
–Bernardo Stamateas–
Toksyczna osobowość – typ zazdrosny
Toksyczna osobowość typu zazdrosnego to osoba, która zawsze stara się szukać sprzymierzeńców wśród innych i nastawiać ich przeciwko Tobie, z różnych względów.
Jest ona w stanie zatruwać życie innych swoimi słowami i negatywnym sposobem myślenia. Osoba tego typu nigdy nie jest w życiu szczęśliwa. Zawsze chce tego, co mają inni, niezależnie od własnego stanu posiadania. Będzie także próbować obniżać poczucie własnej wartości u innych ludzi z jej otoczenia.
Łatwo jest wykryć tego rodzaju osobowość toksyczną. Możesz ją wręcz zobaczyć na własne oczy. Ważną rzeczą jest wiedzieć o tym, jak najlepiej od niej uciec. Nie możesz pozwolić jej wsączać w swój umysł jej toksycznych myśli. Wystarczy po prostu ją zignorować całkowicie.
Nikt z nas nie myśli tak samo o innej osobie i musimy to zrozumieć. Nie pozwól więc nikomu wpływać na to, co i jak myślisz na temat innego człowieka ani już na pewno na swój temat.
Typ autorytarny
Toksyczna osobowość typu autorytarnego ma tendencję do bycia szefem w każdych okolicznościach. Jest kimś, kto koniecznie chce zawsze i wszędzie wszystkimi dyrygować i trzymać innych pod swym jarzmem.
Osoba taka może być niezwykle niebezpieczną w sferze zawodowej, jeśli otrzyma choć odrobinę władzy nad innymi. W rezultacie będzie wzbudzać strach u swoich podwładnych, aby za wszelką cenę uzyskać nad nimi kontrolę i władzę. Ale na tym się to wszystko nie kończy. Osoba o typie autorytarnym nieustannie stosuje upokorzenie, groźby i narzucanie ich woli siłą.
Nikt nie powinien tego tolerować, nawet jeśli jest to Twój przełożony. Obecnie w większości krajów rozwiniętych od wielu lat obowiązują przepisy prawne, które regulują kwestie nadużywania władzy w miejscu pracy (potocznie, choć nie do końca poprawnie zwanego mobbingiem).
Jeśli znajdziesz się w takiej sytuacji, nie bój się podjąć odpowiednich środków zaradczych. W przeciwnym wypadku praca może stopniowo przekształcić się w prawdziwe tortury.
Typ manipulanta
Ktoś, kto ma osobowość manipulacyjną jest niezwykle trudny do wykrycia. Toksyczna osobowość tego typu może przez wiele lat pozostać niezauważona, a nawet nigdy nie zostać odkryta. Na pozór sprawia ona wrażenie osoby szczerzej, przyjaznej i pełnej życzliwości.
Ma ona olbrzymią zdolność do empatii, szczególnie wtedy, gdy sama odnosi z tego powodu jakieś korzyści. Ale gdy już poznasz ją lepiej, to zapewne dostrzeżesz w jej charakterze pewne elementy, których musisz za wszelką cenę unikać.
Na początku nigdy nie bądź szczery w rozmowie z osobą typu manipulacyjnego, bo po prostu odwróci się od Ciebie. Ale na tym nie koniec. Będzie ona czuć się zaatakowana przez Ciebie i zrobi wszystko, by sprawić, że poczujesz się winny za swoją szczerość.
Na dodatek obarczy Cię winą w oczach Waszych wspólnych znajomych. W takiej sytuacji okaże się, że jedyną winną osobą swojego w pełni szczerego postępowania w efekcie zostaniesz tylko Ty.
Nawet jeśli wiesz, że nie ma w tym za grosz prawdy, to jednak w oczach innych swojego wizerunku już nie zmienisz. Niezależnie więc od rozwoju wydarzeń popsujesz sobie humor, samopoczucie i kontakty towarzyskie.
Zapamiętaj więc – unikaj szczerości za wszelką cenę, mów takiej osobie wyłącznie to, co sama chce usłyszeć. Inaczej mówiąc, pokonaj ją jej własną bronią.
Toksyczna osobowość typu manipulacyjnego zawsze gra nieczysto i mają przy tym tendencję do kłamstwa lub naciągania prawdy na swoją korzyść. Jeśli Ty masz jakiś problem w swoim życiu, jej sytuacja życiowa będzie zawsze gorsza od Twojej. A przynajmniej tak będzie ją przedstawiać w gronie Waszych wspólnych znajomych.
I na koniec osoby takie mają niezwykły wręcz dar wsączania jadu w swoje otoczenie. Jeśli są smutne, wszyscy wokół nich także będą smutni.
Typ nieustannego pesymisty
Zgodnie z tym, co sugeruje nazwa tej osobowości, pesymiści widzą wszystko w ciemnych barwach. Są oni ludźmi, których przytłaczają dosłownie wszystkie rzeczy dookoła i bardzo łatwo poddają się w obliczu trudności. Taka toksyczna osobowość przyciąga jeszcze więcej negatywnych myśli i aspektów, a tym samym egzystencja takiej osoby zamienia się w błędne koło.
Ludzie tacy przedstawiają się zawsze jako bezbronne ofiary złego świata. Ciągle skarżą się na swoją przeszłość, teraźniejszość i prawdopodobną przyszłość widzą jedynie w czarnych barwach.
Musimy się za wszelką cenę wyrwać spod negatywnego wpływu tego typu osoby. Niezależnie od tego, jak bardzo starasz się przekonać ją, że wszystko pójdzie dobrze i nic złego jej się nie stanie, efekt tego będzie po prostu żaden. Osoba taka zawsze będzie mieć argumenty na poparcie tezy przeciwnej. Zawsze będzie w stanie Cię przekonać do tego, że ma rację.
W efekcie Ty także zaczniesz widzieć przyszłość w postaci samych problemów. Konsekwencją tego będzie to, że przestaniesz czuć się dobrze, utracisz całą swoją radość życia i energię. Tacy ludzie są również znani jako “wampiry emocjonalne”.
Typ socjopatyczny
Toksyczna osobowość w odmianie socjopatycznej to jeden z najbardziej niebezpiecznych ich rodzajów. Cechuje ona ludzi impulsywnych, którzy nie ustanawiają żadnych granic emocjonalnych i nie czują skruchy, gdy zadają innym ból.
Są to z reguły ludzie chorobliwie wręcz ambitni, którzy osiągają swoje cele bez dbania o to, czy i kogo zniszczą po drodze. Pasuje do nich mało eleganckie powiedzenie “dążyć po trupach do celu”. Nie są w stanie powiedzieć “przepraszam”, bo nie czują żadnej winy, ani też skruchy wobec innych.
Socjopatami są ludzie, którzy na pierwszy rzut oka mogą sprawiać wrażenie niezwykle sympatycznych, wręcz uroczych. Jednak tak naprawdę to będą mówić Ci wszystko to, co tylko chcesz usłyszeć. Mają oni tendencję do wzbudzania zainteresowania osobą stojącą przed nimi, zadając jej wiele pytań, aby uzyskać jak najwięcej informacji na jej temat. Ale ich cele są z gruntu rzeczy złe i fałszywe.
Otóż tak uzyskane informacje osoby takie będą przechowywały tak długo, aż będą mogły wykorzystać je przeciwko tej drugiej osobie. W ten sposób kłamią i oszukują, aby uzyskać to, czego chcą. Będą udawać emocje, których nie czują. Jest to wręcz idealne przeciwieństwo osoby pełnej empatii.
Jak rozpoznać osobowość toksyczną typu socjopatycznego? Musimy być bardzo uważni. Biorąc pod uwagę to, że osoby takie nie odczuwają jakichś szczególnych emocji, musimy bacznie obserwować ich twarz, wygląd i mięśnie twarzy. Jeśli skupią się na sobie i nie poruszają nawet pojedynczym mięśniem na twarzy, to pora zacząć uważać.
Bardzo możliwe, że mamy właśnie do czynienia z osobą typu socjopatycznego, która będzie starała się manipulować nami i naszym otoczeniem w celu uzyskania jak największej ilości korzyści dla siebie samej.
Typ dyskredytujący
Toksyczna osobowość typu dyskredytującego cechuje się silnym poczuciem niedowartościowania. Ma przy tym silną skłonność do manipulowania i emocjonalnej destabilizacji innych ludzi. W efekcie inne osoby będące pod jej wpływem mogą zacząć wykazywać brak poczucia bezpieczeństwa i zacząć polegać wyłącznie na ich opiniach.
Ludzie o takiej osobowości będą zachowywać się z pozoru jak najlepsi z przyjaciół, ale będą wykorzystywać wszystko to, co im mówisz, aby zdradzić Cię przed innymi w odpowiednim dla siebie momencie. W ten sposób udają tylko, że interesują się tym, co im się mówi. Bawią się Tobą wykorzystując przy tym element zaskoczenia.
Typ neurotyczny
Osoba neurotyczna jest w całym swoim życiu raczej niepewna wobec wszystkich jego aspektów. Z tego powodu starają się z reguły osiągnąć dobrą pozycję społeczną, aby nadrobić braki wynikające z jej niskiej samooceny. Nie jest w stanie znieść nikogo, kto wie na jakiś temat więcej od niej. Szczególnie widoczne jest to w sferze zawodowej. I dlatego też osoby takie zawsze starają się być w centrum uwagi.
Ze względu na tego rodzaju niepewność kierującą jej całym życiem, z którą zmagała się od dzieciństwa i nie potrafiła sobie z nią poradzić, toksyczna osobowość typu neurotycznego rozwija w sobie tendencję do zachowania nacechowanego dążeniem do perfekcji, a jednocześnie konfliktowego, samolubnego i wręcz dziecinnego. Jej celem nadrzędnym jest uzyskanie kontroli nad innymi ludźmi z jej otoczenia.
Należy jednak zauważyć, że w zupełnie inny sposób, niż to ma miejsce na przykład u osobowości autorytarnej, czy też manipulacyjnej. Ponadto wahania nastroju osób neurotycznych uniemożliwiają im prowadzenie wspólnego życia z innymi ludźmi.
Każda z opisanych powyżej toksycznych osobowości może zainfekować także tych, którzy znajdują się wokół nich. Wystarczy do tego sam tylko przekaz negatywnej energii, która jest w stanie wręcz zniszczyć całe otoczenie takiej osoby.
Jeśli chcesz zadbać o swoje własne zdrowie psychiczne, samopoczucie i stan emocjonalny, powinieneś więc jak najlepiej opanować umiejętność rozpoznawania wszystkich tych typów osobowości.
Cała sztuka bowiem polega na tym, że toksyczna osobowość wykryta odpowiednio wcześnie pozwala podjąć niezbędne środki i metody przeciwdziałania jej szkodliwym rodzajom aktywności. W ten sposób nie pozwolimy skrzywdzić siebie samych, a może nawet ochronimy inne osoby z naszego otoczenia przed jej zgubnym wpływem.