Zespół Charlesa Bonneta (CBS): przyczyny i leczenie
Ze wszystkich ludzkich zmysłów wzrok jest często uznawany za najbardziej dominujący. Przede wszystkim opieramy się wzroku, by postrzegać otoczenie. Dlatego problemy zdrowotne (takie jak zespół Charlesa Bonneta), które wpływają na widzenie, są dla nas szczególnie groźne. Z tego powodu naukowcy i lekarze podejmują liczne wysiłki poświęcone zapobieganiu i leczeniu tych schorzeń.
Na myśl o problemach ze wzrokiem pierwsze do głowy przychodzą krótkowzroczność, astygmatyzm i zaćma. Istnieje jednak wiele innych, niezbyt dobrze znanych problemów ze wzrokiem pojawiających się wraz z wiekiem. W tym artykule omówimy zespół Charlesa Bonneta, który jest dość intrygujący, lecz jednocześnie trudny dla chorego.
Co to jest zespół Charlesa Bonneta (CBS)?
Jak wspomnieliśmy powyżej, zespół Charles’a Bonneta, w skrócie CBS, to zaburzenie wzroku. Jest to jedno z najmniej znanych i najtrudniejszych do zrozumienia schorzeń. Charakteryzuje się pojawieniem się halucynacji wzrokowych u pacjentów, którzy tracą wzrok.
Stąd CBS zwykle objawia się u osób z problemami ze wzrokiem wynikającymi z zaćmy lub jaskry. Objawia się również u pacjentów z uszkodzoną pierwszorzędową korą wzrokową.
Halucynacje wywoływane przez zespół Charlesa Bonneta są bardzo żywe i realistyczne. Jednak w przeciwieństwie do innych zaburzeń charakteryzujących się występowaniem halucynacji, pacjenci cierpiący na ten zespół doskonale wiedzą, że to, co widzą, jest złudzeniem optycznym. Zatem różni się to od schizofrenii czy halucynacji wywołanych przez leki psychoaktywne.
Co ciekawe, to zaburzenie objawia się inaczej u zdrowych ludzi z problemami wzrokowymi, którzy mają halucynacje. Z tego powodu, aby zdiagnozować zespół Charlesa Bonneta, należy wykluczyć demencję, zaburzenia psychiczne i zatrucie. Ponadto problemy ze wzrokiem zwykle dotykają osoby starsze, dlatego CBS występuje znacznie częściej w tej grupie.
Charakterystyka halucynacji
Rodzaje halucynacji wywoływane przez zespół Charlesa Bonneta są zróżnicowane. Wspólne cechy są następujące:
- Osoba z CBS doskonale zdaje sobie sprawę, że ma halucynacje i wie, że to, co widzi, jest zwykłą iluzją optyczną.
- Halucynacje mieszają się z normalnymi spostrzeżeniami. Zamiast całkowicie zastępować rzeczywistość, obrazy nakładają się na to, co normalnie widziałaby osoba bez CBS.
- Iluzje wizualne pojawiają się i znikają losowo. W związku z tym bardzo trudno jest znaleźć ich jasne źródło lub określić wzór występowania.
- Osoby z CBS są często zaskoczone swoimi halucynacjami, ale rzadko martwią się tym, co widzą.
- Te halucynacje zwykle pojawiają się w sytuacjach stresowych, gdy występuje nadmiar bodźców sensorycznych lub gdy brakuje znaczącej stymulacji.
- Iluzoryczne obrazy są o wiele bardziej żywe niż rzeczywistość. Podczas gdy reszta jest rozmyta, halucynacje są wyraźne i ostre. Dzieje się tak, ponieważ zespół Charlesa Bonneta objawia się tylko u osób z problemami ze wzrokiem.
Przyczyny i leczenie
Jak dotąd medycyna nie jest w stanie wyjaśnić dokładnej przyczyny zespołu Charlesa Bonneta. Istnieje jednak kilka teorii mających na celu rzucenie światła na ten problem.
Najpopularniejsza hipoteza głosi, że zespół Charlesa Bonneta objawia się, gdy neurony nie otrzymują już wymaganej stymulacji. W ten sposób stają się znacznie bardziej wrażliwe na wszystkie bodźce zewnętrzne, a w niektórych przypadkach mogą nawet tworzyć własne.
Obecnie nie ma lekarstwa na zespół Charlesa Bonneta. Jeśli chodzi o leczenie, lekarze po prostu starają się pomóc pacjentom zrozumieć, że ich halucynacje są normalną konsekwencją utraty wzroku i że w żadne sposób nie wynikają z problemów ze zdrowiem psychicznym.
Jeśli pacjent jest otwarty na pomoc lekarską, może to być dla niego bardzo uspokajającą informacją i tym samym ułatwić mu radzenie sobie z tym problemem.
Następnie zwykle próbuje się rozwiązać problem ze wzrokiem, podejmując takie działania, jak:
- Zmiana warunków oświetlenia w otoczeniu, aby sprawdzić, czy złudzenia optyczne znikną.
- W słabo oświetlonym miejscu organizuje się większą liczbę źródeł światła, a jeśli to niemożliwe – przechodzi do jaśniejszego obszaru.
- Jeśli pacjent przebywa w dobrze oświetlonym miejscu, przejście do ciemniejszego może pomóc złagodzić halucynacje.
- Przesuwanie wzrokiem od lewej do prawej.
- Szybkie mruganie oczami.
- Wyciąganie ręki, by „dotknąć” halucynacji i tym samym ją zweryfikować.
- Poruszanie się lub wykonywanie określonego zadania.
Lekarze zalecają również wystarczającą ilość godzin snu w nocy. Powodem jest to, że halucynacje najwyraźniej nasilają się, gdy pacjent potrzebuje odpoczynku lub pozostaje pod dużym stresem. W większości przypadków operacja może przywrócić część ostrości wzroku, a to z kolei powinno prowadzić do zniknięcia halucynacji.