Wroga osobowość jest powiązana ze zwiększonym upośledzeniem funkcji poznawczych

Napisane i zweryfikowane przez psycholog Valeria Sabater.

Ostatnia aktualizacja: 11 lutego, 2023

Jak zdefiniowałbyś wrogość? Większość z nas miała pecha spotkać kogoś z tego typu wzorcem zachowań. Wroga osobowość zwykle jest wynikiem złego zarządzania emocjami, słabych zdolności refleksyjnych i niskiej tolerancji na frustrację.

Ci, którzy wykazują ten profil osobowości, zwykle doświadczają problemów ze zdrowiem psychicznym z powodu presji, jaką ich obwody emocjonalne wywierają na ich układ nerwowy. Z reguły wszystkie napotkane sytuacje postrzegają jako niezwykle nieprzyjemne. Ten nieustanny konflikt z otoczeniem i samym życiem zwykle pozostawia po sobie problemy na poziomie neurologicznym.

Obecnie eksperci twierdzą, że osoby, które osiągają wysokie wyniki w zakresie wrogości, cynizmu i negatywności, są bardziej narażone na problemy poznawcze, a także demencję. Wydaje się, że przyczyną tych problemów są słabe zdolności radzenia sobie ze stresem.

Wroga osobowość i temperament uszkadzają mózg

Wiemy, że demencja to choroba, która może pojawić się u każdego. Jest to niezależne od płci, klasy społecznej i tego, czy jesteśmy dobrymi czy złymi ludźmi. Choroba Alzheimera nie dyskryminuje swoich ofiar. Nie można jej też przewidzieć. Wiemy jednak, że istnieją czynniki, które mogą zwiększyć prawdopodobieństwo pojawienia się tych schorzeń.

Jeśli nastolatek wykazuje wrogą osobowość, która utrzymuje się do jego dorosłości, bardziej prawdopodobne jest, że będzie cierpiał na zaburzenia poznawcze i demencję. Zostało to wyjaśnione w badaniu przeprowadzonym przez doktor Lenore J. Launer, członka Amerykańskiej Akademii Neurologii.

Do niedawna takie wnioski budziły kontrowersje. Sugerują one założenie, że nasz sposób bycia i temperament są powiązane z większym ryzykiem zachorowania na określone choroby. Badanie doktor Launer potwierdziło ten związek. I to do tego stopnia, że w grupie 3126 25-latków osoby o wrogim usposobieniu już przed 50 rokiem życia miały problemy z pamięcią. Jak wyjaśniono to zjawisko?

Stres i stłumiony gniew: wrogowie dla zdrowia mózgu

Co kryje się za wrogą osobowością? Z reguły za ten wzorzec zachowania odpowiada wiele zmiennych. Są to na przykład genetyka, społeczne uczenie się, a nawet zaburzenia psychiczne. Jednak coś, co zawsze jest widoczne u tych osób, to słabe radzenie sobie ze stresem i uczucie permanentnej złości.

Ta słaba regulacja emocjonalna prowadzi do stanów paranoi i zaburzeń depresyjnych. Jeśli nastolatek jest wychowywany w dysfunkcyjnej rodzinie i wyraźnie wrogim środowisku społecznym, jest wysoce prawdopodobne, że rozwinie w sobie konfliktową, wyzywającą, cyniczną, a nawet agresywną osobowość.

Te chaotyczne wymiary przekładają się na stan ciągłego stresu, który zmienia sieć mózgową. Poziom kortyzolu u takiej osoby jest stale podwyższony. Ma to poważny wpływ na obszary takie jak kora przedczołowa czy hipokamp. Obszary te są związane z pamięcią i funkcjami wykonawczymi.

Czy osoba przejawiająca wrogie zachowanie może się zmienić?

Kiedy myślimy o osobie o wrogiej osobowości, pierwszą rzeczą, która przychodzi nam do głowy, jest konieczność ucieczki od niej. Z reguły tego typu ludzie przynoszą kłopoty i krzywdę oraz pozostawiają po sobie ślad dyskomfortu i niepokoju. Trudno z nimi mieszkać, pracować, a nawet mieć ich za sąsiadów.

Warto jednak zadać sobie pytanie, co można zrobić, aby im pomóc. Na przykład wyobraź sobie nastolatka, który pochodzi z niekorzystnego i problematycznego kontekstu psychospołecznego. Jakie mechanizmy można by opracować, aby zapewnić mu lepszą jakość życia? Nie da się przecież zignorować faktu, że wrogo nastawiona jednostka skazana jest na samotność i społeczny ostracyzm. To dodatkowo potęguje ryzyko chorób i zaburzeń psychicznych.

Samoświadomość: pierwszy krok do dezaktywacji problematycznych zachowań

Jedną z emocji, którą żywi się tego rodzaju osobowość, jest złość. Każdy, kto daje się ponieść emocjom, robi to, aby ukierunkować i ukryć głęboki ból. Może to być nadużycie w przeszłości, porzucenie lub ciągłe doświadczanie porażki i niedostosowania społecznego. To wszystko prowadzi do poczucia dyskomfortu i ciągłego gniewu. Ale pod tym wszystkim znajduje się otwarta rana takiej osoby.

Wroga osobowość wymaga terapii psychologicznej, która pomoże pacjentowi zająć się swoimi wewnętrznymi ranami. Dlatego najważniejszym krokiem, jaki powinien on podjąć, jest rozwinięcie odpowiedniej samoświadomości. Musi nauczyć się nawiązywać kontakt ze swoimi wewnętrznymi potrzebami i chaotyczną plątaniną emocji.

Z drugiej strony ważne jest również zaoferowanie strategii regulowania impulsów i radzenia sobie ze stresem. Zdrowy mózg to mózg, który opanował samokontrolę i rozumie swoje emocje, aby działały na jego korzyść i nie przejęły nad nim kontroli. Dzięki tym umiejętnościom i głębokiej pracy terapeutycznej możliwe jest stopniowe zmniejszanie nadmiernej wrogości.

Wszyscy, w jakiś sposób, mamy takie samo prawdopodobieństwo wystąpienia zaburzeń poznawczych i demencji. Istnieją jednak czynniki, które zwiększają to ryzyko. Jednym z nich jest bez wątpienia nasza osobowość. Zadbaj więc o swoje emocje, ćwicz samoświadomość i reguluj poziom swojego cichego wroga: stresu.