Terapia par skoncentrowana na emocjach (EFCT)
Poczucie, że łączysz się z kimś emocjonalnie i że Twoje pragnienia są dopasowane do jego pragnień, jest magicznym i niezwykłym doświadczeniem. Wydaje Ci się, że czujesz wręcz elektryzującą moc. Twoje uczucia stają się bardziej intensywne, lęki ukojone i zaczynasz wierzyć, że znalazłaś schronienie i dom. Jednak nawet w najlepszej relacji czasami niezbędna jest pomoc specjalisty. Dzisiaj omówimy, czym jest terapia par skoncentrowana na emocjach.
Kochanie kogoś oznacza rozwijanie z nim więzi. Osoba ta sprawia, że czujesz się bezpiecznie i zaspokaja wiele Twoich potrzeb. Ale to nie znaczy, że jesteś od niej emocjonalnie zależna. Każdy zdrowy związek opiera się na przywiązaniu. Musi to być jednak bezpieczne, dojrzałe i świadome przywiązanie.
Kiedy związek przechodzi przez gorsze chwile, często jest to spowodowane pewnego rodzaju „zepsuciem” przywiązania między partnerami. Pojawiają się nadużycia zaufania, a emocje zdominowane przez niechęć i niezadowolenie zaczynają się przelewać. Są to zniekształcenia relacji. Na szczęście można je naprawić. Istnieje pewna specyficzna terapia, która jest szczególnie skuteczna w takich sytuacjach.
Często w naszych związkach mamy tendencję do stosowania niedostatecznej komunikacji emocjonalnej, która powoduje niezwykle szkodliwe wzorce interakcji.
Terapia par skoncentrowana na emocjach
Terapia par skoncentrowana na emocjach (EFCT) to krótki model terapeutyczny, który ma na celu poprawę przywiązania i więzi w związkach. Podejście to opracowała dr Susan M. Johnson, emerytowana profesor psychologii klinicznej na Uniwersytecie w Ottawie. Jej książka, The Practice of Emotionally Focused Couple Therapy, opublikowana w 1996 roku, jest pracą referencyjną w tej konkretnej dziedzinie.
Pary, które przeżywają kryzys, często doświadczają rys w swoim zaangażowaniu emocjonalnym. Chociaż nadal potrzebują siebie nawzajem, zaczynają pojawiać się nieufność, uraza i krzywdzące słowa. Co więcej, partnerzy nieustannie starają się obwiniać siebie nawzajem za wszystko. W rezultacie komunikacja staje się nieskuteczna i oboje doświadczają głębokiej udręki.
Dr Johnson opisuje terapię par skoncentrowaną na emocjach jako podróż, podczas której związek może zostać naprawiony za pomocą emocji. Jest to bardzo wartościowe podejście psychoterapeutyczne, które dąży do osiągnięcia szeregu celów.
Cele terapeutyczne
Najważniejszym celem tej terapii jest przejście od izolacji do odzyskania więzi emocjonalnej. Każdy kryzys relacyjny prowadzi do niezadowolenia partnerów. Oznacza to, że oboje patrzą na siebie z niechęcią i nieufnością. A ułatwienie stopniowego zbliżenia nie jest łatwe. Jeśli jednak para wspólnie zajmie się problematycznymi obszarami, to proces ten zakończy się sukcesem.
- EFCT stara się naprawić emocjonalne zaangażowanie pary.
- Ma na celu dezaktywację zachowań obronnych i zrobienie miejsca bardziej otwartym i empatycznym postawom. Para musi być jednak w stanie odłożyć na bok swoje urazy i podjąć ryzyko.
- Ma na celu poprawę komunikacji emocjonalnej.
- Próbuje przerwać błędne koło wzajemnego zrzucania winy na drugą osobę. Zastępuje to zrozumienie i poszukiwanie rozwiązań.
- Uczy partnerów, aby nie projektowali na siebie złości. Zamiast tego uczą się wyrażać swoje lęki, złość, potrzeby i niedociągnięcia.
Doświadczenia emocjonalne każdego partnera w relacji przeżywającej kryzys są weryfikowane i rozumiane w terapii par skoncentrowanej na emocjach.
Sześć faz naprawy związku
Terapia par skoncentrowana na emocjach jest modelem opartym na ważnych i rzetelnych dowodach naukowych. Na przykład badanie przeprowadzone przez University of Ottawa (Kanada) twierdzi, że jest ona skuteczna nie tylko w obszarze relacji par, ale także rodzin.
Strategia opiera się na sześciu rodzajach interwencji w celu naprawy relacji. Są one następujące:
1. Refleksja: co się dzieje w związku?
Pierwsza faza terapii par skoncentrowanej na emocjach polega na zrozumieniu przez terapeutę rzeczywistości pary w kryzysie. Nie wystarczy jednak po prostu sporządzić szczegółową listę problemów pary.
Profesjonalista musi pośredniczyć i tworzyć lustro dla partnerów, aby mogli wyrazić swoje myśli, emocje i potrzeby. Przestrzeń terapeutyczna musi być bezpiecznym miejscem, w którym para może swobodnie zastanawiać się nad wewnętrznymi realiami, które niszczą łączącą ich więź.
2. Walidacja emocji
Terapia par skoncentrowana na emocjach sprawia, że partnerzy uświadamiają sobie, że każde ich doświadczenie, emocja i potrzeba są ważne. To całkowicie akceptowalne, że jedna strona czuje się samotna, ponieważ jednostka uważa, że jej partner nie zwraca na nią uwagi. Jedna z osób może czuć się zazdrosna, kwestionowana lub przytłoczona. Każde doświadczenie i doznanie jest ważne i musi zostać wyłożone na stół.
Zrozumienie, że wszystko, co czują, jest zarówno decydujące, jak i godne szacunku, tworzy przestrzeń wolną od wzajemnej krytyki w poszukiwaniu rozwiązań. Dzięki tym informacjom terapeuta wie, od czego zacząć.
3. Sugestywne reakcje
Reakcje sugestywne to asertywne, jasne i przemyślane wyjaśnienia uczuć. Para musi zaangażować się w pełną szacunku, ale odważną komunikację emocjonalną, w której partnerzy wyrażają to, co ich boli, denerwuje lub martwi.
Terapeuta powinien ułatwić tego typu sugestywną reakcję poprzez pytania takie jak: „Co myślisz, kiedy Twój partner robi to lub mówi tamto?” lub „Jak się czujesz w takich sytuacjach?”.
4. Świadomość
Kryzys i dystans nie zostaną rozwiązane, jeśli żaden z partnerów nie będzie świadomy emocjonalnej rzeczywistości w jakiej się znajdują. Jeśli nie posiadają umiejętności nawiązania kontaktu, zaakceptowania i zrozumienia otaczającego ich środowiska emocjonalnego, nie odbudują przywiązania i więzi.
5. Działania empatyczne
Partnerzy muszą rozpoznać, jakie działania mogą podjąć, aby pokazać sobie nawzajem, że rozumieją, co czują i chcą poprawić sytuację. Działania empatyczne to zachowania, które mają na celu nawiązanie emocjonalnego połączenia z ukochaną osobą i wygenerowanie pozytywnej zmiany. Pomagają parom naprawić ich problemy.
W tej emocjonalnej i behawioralnej pracy partnerzy muszą dzielić się swoimi wysiłkami. Muszą zmobilizować pewne obszary psychologiczne i zrozumieć, co ich dzieli. Co więcej, muszą zrozumieć, czego oboje potrzebują i jaka dysfunkcyjna dynamika ich dzieli. Wtedy mogą zainicjować określone zmiany, które generują poczucie dobrego samopoczucia i bliskości.
6. Konsolidacja i integracja
W całym procesie terapeutycznym pojawiają się przydatne rozwiązania i wysoce skuteczne strategie, które sprzyjają odbudowie relacji. Pod koniec terapii para nauczy się nowych technik budowania zdrowego przywiązania do siebie. Następnym krokiem będzie włączenie ich w ich codzienne życie.
Wreszcie, tworzenie zdrowego, dojrzałego przywiązania opartego na umiejętnej komunikacji emocjonalnej jest głównym celem tej metody. Para nie tylko wzmacnia swój związek poprzez ten model terapeutyczny oparty na emocjach i przywiązaniu. Partnerzy zdobywają również cenne narzędzia do samopoznania. Ponadto uczą się dbać o związek, w który chcą nadal inwestować swoją miłość i wysiłek.
Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.
- Greenberg, L. S. (2015). Emotion-focused therapy: Coaching clients to work through their feelings (2nd ed.). American Psychological Association.
- Johnson, S. M. (2008). Hold me tight: Seven conversations for a lifetime of love. Little Brown Spark.
- Johnson, S. M. (2020). The practice of emotionally focused couple therapy: Creating connection (3rd ed.). Routledge.
- Wiebe SA, Johnson SM. A Review of the Research in Emotionally Focused Therapy for Couples. Fam Process. 2016 Sep;55(3):390-407. doi: 10.1111/famp.12229. Epub 2016 Jun 8. PMID: 27273169.