Terapia interpersonalna i rytmu społecznego (IPSRT)

Osoby cierpiące na chorobę afektywną dwubiegunową doświadczają drastycznych zmian w energii, motywacji i nastroju. Ma to ogromny wpływ na ich relacje społeczne. Jednym ze sposobów zapewnienia im pomocy i narzędzi jest terapia, której poświęcony jest ten artykuł.

Napisane i zweryfikowane przez psycholog Valeria Sabater.

Ostatnia aktualizacja: 29 czerwca, 2023

Życie z chorobą afektywną dwubiegunową oznacza znaczną niestabilność, cierpienie i frustrację. Zdarzają się dni, kiedy cierpiący nie jest w stanie wykonać żadnego z zaplanowanych zadań. Czasami ledwo znajduje energię, aby wstać z łóżka. Innym razem czuje jednak, że mógłby podbić świat. Osoby dotknięte tą przypadłością powinny poznać narzędzie, jakim jest terapia interpersonalna i rytmu społecznego (IPSRT).

W tego typu stanach klinicznych najbardziej dotknięta jest sfera społeczna i relacyjna. Kiedy cierpiący przeżywa fazę depresyjną, unika wszelkiego kontaktu i odpowiedzialności. Jego życie zaczyna mu ciążyć. Co więcej, staje się pełen pogardy dla siebie i może nawet mieć wrażenie, że chce zniknąć na zawsze. To ciężki stan.

Według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) około dwóch do trzech procent ogólnej populacji cierpi na chorobę afektywną dwubiegunową. Na początku wieku dr Ellen Frank z University of Pittsburgh opracowała skuteczną strategię leczenia.

Terapia interpersonalna i rytmu społecznego (IPSRT) – założenia

Terapia rytmu interpersonalnego i społecznego (IPSRT) ma na celu skłonienie pacjentów do regulowania nastroju poprzez przestrzeganie biologicznej i społecznej rutyny działań. Aby zrozumieć cel tego modelu, musimy najpierw wziąć pod uwagę naturę zaburzeń nastroju.

Cierpiący na cyklotymię, depresję, lęki i chorobę afektywną dwubiegunową wykazują rozregulowany styl życia i mają trudności z integracją zdrowych rutyn. Badanie przeprowadzone przez wspomnianą dr Ellen Frank i współpracowników stwierdza, że pacjenci odnieśli korzyści z jej modalności terapeutycznej w wyniku otrzymanych wskazówek dotyczących regulowania swoich nawyków społecznych.

Rytm społeczny i interpersonalny w tej terapii odnosi się do potrzeby promowania bardziej dostosowanych, stałych i zdrowych rutyn biologicznych i relacyjnych u osób cierpiących na zaburzenia nastroju. Ostatecznie osiągają one większą stabilność emocjonalną, a także lepszą jakość życia we wszystkich obszarach.

Cele IPSRT

Głównym celem IPSRT jest zapobieganie i lepsze regulowanie wszelkich zaburzeń nastroju i zachowania pacjenta. Daje mu siłę dzięki nowej wiedzy i strategiom. Dzięki temu pacjent jest w stanie przyjąć bardziej regularne i korzystne nawyki.

W przypadku choroby afektywnej dwubiegunowej terapia ta nie wyklucza leczenia farmakologicznego.

Celem IPSRT jest:

• Poprawienie odpoczynku i żywieniowych nawyków chorego.
• Promowanie zarządzania i zapobiegania stresowi w relacjach społecznych.
• Wspieranie cierpiącego, aby mógł osiągać swoje codzienne i życiowe cele.
• Pomoc w rozpoznaniu czynników, które wpływają na destabilizację nastroju.
• Umożliwić leczenie i stawienie czoła ewentualnym traumatycznym wydarzeniom z przeszłości.

Fazy IPSRT

Terapia IPSRT składa się z trzech dobrze zdefiniowanych faz. W 2002 roku dr Ellen Frank i współpracownicy zdefiniowali jej wytyczne w artykule. Przeanalizujmy je pokrótce.

Faza wstępna: zrozumienie

W pierwszym etapie oceny terapeuta stara się zrozumieć fazy lub epizody zmian nastroju pacjenta. W tym celu zbierają informacje poprzez wywiady, raporty medyczne itp.

• Mówi pacjentowi, że zmiany jego nastroju nie są jego odpowiedzialnością. Ważne jest, aby uwolnić go od poczucia winy.
• Bada nawyki życiowe i identyfikuje wszelkie dysfunkcyjne rutyny. Na przykład sen, jedzenie, wzorce pracy itp.
• Analizuje wzorce relacyjne pacjenta i sposób, w jaki wpływają one na jego stan emocjonalny.
• Analizuje style komunikacji, umiejętności społeczne itp.

Etap pośredni: projektowanie nowych rytmów społecznych

W drugim etapie terapeuta projektuje szereg wytycznych dotyczących rytmu społecznego, których pacjent powinien przestrzegać. W efekcie razem ustanawiają nowe nawyki i rutyny, zarówno w dziedzinie biologicznej, jak i relacyjnej.

Jednocześnie terapeuta szkoli pacjenta w zakresie szeregu podstawowych strategii poprawy jakości jego życia. Są one oparte na elementach, takich jak:

• Nowe nawyki spania.
• Poprawa nawyków żywieniowych.
• Dbanie o wytyczne dotyczące leków.
• Uprawianie sportu i aktywne życie.
• Stosowanie strategii komunikacyjnych, których pacjent nauczył się podczas terapii, aby mógł poprawić swoje relacje.
• Stosowanie technik radzenia sobie ze stresem.
• Wiedza, jak reagować, gdy pojawia się zniechęcenie, frustracja, złość lub negatywne myśli.

Zasady te zwykle określają formułę zaprojektowaną dla każdego pacjenta. Na każdej sesji formularze te są przeglądane, dopracowywane i w razie potrzeby aktualizowane.

Końcowy etap: zamknięcie terapii i strategii podtrzymujących

Ostatecznym celem IPSRT jest zintegrowanie przez pacjenta nawyków i strategii, które pozwolą mu ustabilizować stan umysłu. Życie naznaczone rutyną i technikami radzenia sobie w trudnych chwilach pozwala pacjentowi na stopniowe odchodzenie od terapii.

Na tym ostatnim etapie wizyty są bardziej rozłożone w czasie. Z reguły terapia wymaga łącznie około 16 sesji. W tym czasie pacjent stopniowo dostrzega, jak w miarę upływu tygodni uzyskuje większą kontrolę nad swoim życiem. Należy jednak zaznaczyć, że przerwanie terapii nie oznacza rezygnacji z leczenia farmakologicznego. W rzeczywistości w wielu przypadkach pozostaje ono niezbędne.

Terapia IPSRT jest wysoce skuteczna dla osób cierpiących na chorobę afektywną dwubiegunową. Co więcej, zaobserwowano również interesujące korzyści z jej stosowania w innych stanach zdrowia psychicznego, takich jak nawracające zaburzenie depresyjne (dystymia). Terapia ta sprzyja lepszemu zrozumieniu stanu i optymalizuje styl życia pacjenta. Niewątpliwie jest to niezwykle korzystny zasób kliniczny.