Stres mniejszościowy a populacja LGBTIQ+

Stres mniejszości to problem, z którym boryka się populacja LGBTIQ+. Skąd jednak się bierze? Jak się to manifestuje? Wreszcie, jakie ma konsekwencje?

Napisane i zweryfikowane przez psycholog Ebiezer López.

Ostatnia aktualizacja: 27 grudnia, 2022

Przez wiele lat populacja LGBTIQ+ musiała pokonywać przeszkody stawiane przez społeczeństwo niewrażliwe na ich realia. Niektórzy autorzy sugerują, że grupa ta stoi przed wyzwaniami, których nie doświadczają inne sektory społeczeństwa. Ilan H. Meyer zaproponował model do badania tego problemu. Nazywa to stresem mniejszościowym.

Model stresu mniejszościowego stwierdza, że ze względu na swój status, mniejszości są narażone na zwiększony stres. Teoria Meyera umożliwia dokładniejszą ocenę stresorów, których doświadczają, oraz ich skutków. Jest to przydatne źródło informacji w psychologii, ponieważ pozwala lepiej zrozumieć potrzeby tej populacji.

Stres mniejszościowy

Stres to emocja, która pojawia się w sytuacjach postrzeganych jako zagrożenie lub wyzwanie. Do pewnego stopnia jest to proces adaptacyjny, ponieważ daje nam dodatkowy impuls do sprostania wymaganiom sytuacji, ale staje się problemem, gdy doświadczamy go przez długi czas.

Wszyscy ludzie mogą być podatni na chroniczny stres z różnych powodów. Jednak populacja LGBTIQ+ jest bardziej narażona na stres z powodu sytuacji, które są związane z ich naturą bycia. Na przykład dla osób transpłciowych w wielu krajach problemem jest legalne uznanie ich tożsamości płciowej. Jednocześnie stwarza im to trudności w dostępie do pracy, opieki zdrowotnej czy edukacji.

Dlatego możemy powiedzieć, że osoby LGBTIQ+ stoją przed wyzwaniami związanymi z ich tożsamością płciową lub orientacją seksualną. Ilan H. Meyer uwzględnił te sytuacje w swoim modelu stresu mniejszościowego.

Czym charakteryzuje się stres mniejszościowy?

Do tej pory nie było możliwe dokładne zdefiniowanie stresorów doświadczanych przez populację LGBTIQ+. Meyer ułożył czynniki, które uznał za powszechne.

1. Wcześniejsze doświadczenia dyskryminacji

Jak wspomniano wcześniej, środowisko społeczne osób LGBTIQ+ jest zwykle niewrażliwe na ich doświadczenia i potrzeby. Dlatego często spotykają się z dyskryminacją w środowisku rodzinnym, w szkole lub w pracy. Tego typu doświadczenia powodują cierpienie i uczucia, takie jak poczucie winy lub wstydu, które niszczą ich zdrowie psychiczne.

Barrientos i in. (2019) przeprowadzili badanie dotyczące wpływu uprzedzeń seksualnych na chilijskie osoby transpłciowe. Naukowcy doszli do wniosku, że osoby te cierpią na objawy lękowe i depresyjne, używanie substancji, samookaleczenia oraz myśli i próby samobójcze.

2. Oczekiwanie na odrzucenie

Innym ważnym czynnikiem w modelu stresu mniejszościowego jest oczekiwanie na odrzucenie, którego doświadcza populacja LGBTIQ+.

Ze względu na wcześniejsze doświadczenia dyskryminacji mają tendencję do rozwijania lęku przed odrzuceniem. W swoim otoczeniu dostrzegają ciągłe zagrożenie i widzą przyszłość w ponury sposób.

3. Ukrywanie orientacji seksualnej lub tożsamości płciowej

Osoby LGBTIQ+ mają tendencję do ukrywania swojej tożsamości płciowej lub orientacji seksualnej. Trudno się temu dziwić, biorąc pod uwagę, że często są odrzucane za to, kim są. Ponadto żyją w oczekiwaniu, że ich otoczenie w jakiś sposób będzie ich dyskryminować.

W rezultacie, aby uniknąć stresu i udręki wywołanych doświadczeniem odrzucenia, ukrywają prawdę. Zachowanie to jest wzmacniane, ponieważ ukrywając się, uzyskują pewne korzyści społeczne. Jednocześnie generuje ono jednak cierpienie, ponieważ muszą tłumić swoje prawdziwe pragnienia, marzenia i cele.

4. Zinternalizowana nienawiść

Stres mniejszościowy wyraża się także poprzez pogardę dla siebie. Osoby LGBTIQ+ mają tendencję do wprowadzania w siebie odrzucenia przez społeczeństwo. W konsekwencji czują nienawiść do własnych pragnień i cech osobowości. Może to skłonić ich do podejmowania decyzji, takich jak poddanie się „terapii konwersyjnej” w celu stłumienia tego, kim są.

Należy zauważyć, że nie ma naukowych dowodów na to, że można zmienić lub „wyleczyć” orientację seksualną lub tożsamość płciową. Tego rodzaju „leczenie” może pogorszyć istniejące problemy ze zdrowiem psychicznym. Ponadto wiele ośrodków konwersji jest prowadzonych przez organizacje religijne, które nie mają licencji na prowadzenie psychoterapii.

5. Radzenie sobie ze środowiskiem

Osoby LGBTIQ+ doświadczają szczególnych trudności, jeśli chodzi o stawienie czoła rzeczywistości. Z jednej strony, jeśli otwarcie zaakceptują to, kim są, mogą stać się ofiarami dyskryminacji i przemocy. Z drugiej strony, ukrywając się, nadal padają ofiarą uprzedzeń społecznych. Są ofiarami, niezależnie od tego, czy mierzą się z sytuacją, czy nie.

Z tego powodu populacja LGBTIQ+ stoi w obliczu niepewności co do przyszłości. Może zastanawiają się, czy coś się kiedyś zmieni? Czy powinni zaakceptować to, kim są i zaryzykować cierpienie? Czy też lepiej pozostać w ukryciu i tłumić to, co czują?

Skutki stresu mniejszościowego

Wiemy już, że stres to emocja, która może długofalowo wpływać na zdrowie psychiczne i fizyczne. Dlatego też logiczne jest założenie, że z powodu stresu mniejszościowego populacja LGBTIQ+ cierpi na więcej problemów zdrowotnych.

Mongelli i in. (2019) przeprowadzili systematyczny przegląd stresu mniejszościowego i zdrowia psychicznego w tej populacji. Doszli do wniosku, że dowody wskazują, że te grupy mają wyższy wskaźnik zmian psychologicznych.

Inne badania przeprowadzone przez Flentje et al. (2019) badały związek stresu mniejszościowego z aspektami biologicznymi. Znaleźli dowody sugerujące możliwy związek między tymi zmiennymi. Autorzy zwracają jednak uwagę, że potrzebne są dalsze badania w tym zakresie.

Podsumowując, model Meyera daje nam możliwość lepszego zrozumienia trudności populacji LGBTIQ+. Jest to przydatne źródło informacji dla specjalistów zdrowia psychicznego zajmujących się tego typu przypadkami. Ponadto model stresu mniejszościowego służy dalszej edukacji społeczeństwa w zakresie doświadczeń mniejszości.