Środki masowego przekazu mogą być wykorzystywane do manipulowania opinią publiczną. Ale jakie strategie manipulacji poprzez media stosuje się w tym celu? Dowiedz się tego czytając dzisiejszy artykuł!
Media są w stanie kształtować opinię publiczną. Przekazywane przez nie wiadomości pomagały tworzyć lub niszczyć ruchy społeczne, ukrywały kryzysy finansowe, a nawet wzniecały płomienie trendów ideologicznych. Istnieje wiele różnych badań i teorii na temat wpływu mediów.
Jedna z nich, znana jako strategie manipulacji poprzez media, została stworzona przez francuskiego autora Sylvaina Timsita.
Ta teoria jest często błędnie przypisywana Noamowi Chomsky’emu, jednak w rzeczywistości opracował ją Timsit. Chciał pokazać, w jaki sposób media wykorzystują narzędzia psychospołeczne, aby odciągnąć uwagę widzów od tego, co ma znaczenie.
Media manipulują opinię publiczną zmniejszając wagę prawdziwych problemów. Czynią to, ponieważ pragną, aby społeczeństwo stało się bardziej podległe i mniej krytyczne.
Strategie manipulacji poprzez media
1. Strategia rozproszenia uwagi
To jeden z najbardziej podstawowych elementów manipulacji mediów. Rozpraszanie uwagi pojawia się, gdy media starają się odciągnąć uwagę widzów od ważnych kwestii.
Media stale bombardują widzów tematami rzeczami odwracającymi uwagę i informacjami na nieistotne tematy, aby nie interesowali się kluczowymi pytaniami w zakresie polityki, kultury, gospodarki, czy problemów społecznych.
Chodzi o to, aby ludzie nie koncentrowali się na prawdziwych problemach, a raczej na kwestiach, które w rzeczywistości nie mają znaczenia. Dzięki temu widzowie koncentrują się trywialnych zagadnieniach i nie mają czasu ani przestrzeni na myślenie.
2. Stwórz problemy, a następnie je rozwiąż
Ta strategia polega na wykreowaniu problemu, który zmusi widzów do zareagowania w określony sposób, a następnie zaakceptowania, a nawet proszenia o “rozwiązanie”, które rząd od początku chciał narzucić.
Może na przykład polegać na stworzeniu kryzysu gospodarczego, aby publika zaakceptowała jako “zło konieczne” naruszanie praw pracy lub spadek gwarancji stałego zatrudnienia. Kolejny przykład to przyzwolenie na istnienie przemoc w przestrzeni miejskiej lub jej intensyfikację, aby ludzie domagali się wprowadzenia bardziej represyjnych praw.
3. Strategia stopniowania
Cel stanowi zmuszenie widzów do stopniowego zaakceptowania środków, które wydają się niemożliwe do przyjęcia, gdy patrzymy na nie całościowo. Może do tego dochodzić nawet na przestrzeni lat. Niektóre osoby uważają, że w ten sposób latach 80. i 90. narzucono radykalne strategie społeczno-gospodarcze, takie jako neoliberalizm.
Powoli a zarazem nieuchronnie prywatyzowano coraz więcej firm i zmniejszano gwarancję stałego zatrudnienia.
4. Odraczanie
Kolejny sposób na zaakceptowanie niepopularnych pomysłów to przedstawienie ich jako coś bolesnego, ale niezbędnego, co wydarzy się w przyszłości. Ludzie o wiele łatwiej akceptują przyszłe poświęcenia niż takie, które następują tu i teraz, ponieważ nie dotkną ich one w danym momencie.
Dzięki temu mają czas przyzwyczaić się do myśli o zmianie, a gdy przyjdzie na nią czas, niechętnie ją zaakceptują.
5. Zwracaj się do widzów, jakby byli dziećmi
Większość publicystów zwraca się do opinii publicznej używając słów, argumentów, postaci i intonacji stosowanych podczas rozmowy z dzieckiem. Zachowują się jakby widzowie nie byli na tyle dojrzali, aby zrozumieć niektóre założenia. Jednak gdy media starają się oszukać opinię publiczną, widzowie mogą reagować w jeszcze bardziej dziecinny sposób.
6. Odwołuj się do ludzkich emocji
Odwoływanie się do emocji to klasyczna strategia mająca odciągnąć ludzi od racjonalnej analizy sytuacji. Poza tym wzbudzanie emocji wiąże się z manipulacją instynktownego zachowania widzów, które zazwyczaj bazuje na pragnieniach lub lękach.
7. Trzymaj ludzi w niewiedzy
Kolejna strategia manipulacji przez media to upewnianie się, że opinia publiczna nie jest w stanie zrozumieć technologii wykorzystywanej, aby ją kontrolować. W tym celu władza może wykonywać cięcia wydatków w obszarze edukacji, szkoleń, studiów magisterskich wymagających dużych nakładów finansowych, trudnych ścieżek kariery, itp.
8. Zachęcaj społeczeństwo do zadowalania się przeciętnością
Chodzi o to, aby promować przekonanie, że warto być niewyedukowaną i nieinteligentną osobą. Programy telewizyjne dają na to mnóstwo przykładów.
9. Wzmocnij poczucie winy
Ta strategia ma wzbudzać w ludziach przekonanie, że to oni ponoszą winę za swoje nieszczęścia. Nie udaje im się, ponieważ nie są inteligentni, nie mają odpowiednich umiejętności lub nie pracują wystarczająco ciężko. Tym samym ludzie obwiniają siebie samych zamiast buntować się przeciwko systemowi.
10. Poznaj jednostki lepiej niż znają same siebie
Ta ostatnia strategia bazuje na opracowaniu systemu, który pozwala władzom poznać jednostki lepiej niż one znają same siebie. Można to osiągnąć wykorzystując w tym celu biologię, neurobiologię i psychologię. Ta strategia doskonale nadaje się do kontrolowania mas.
Podsumowując, znajomość tych strategii manipulacji przez media pozwoli nam zdecydować na ile pozwolimy środkom masowego przekazu przejmować kontrolę nad naszym życiem lub jak będziemy reagować, gdy rozpoznamy ich wykorzystywanie.