Samoobrona według głównych nurtów filozofii Wschodu

W przypadku wszystkich sztuk walki uczysz się mistrzowskiego wykorzystywania swojego własnego ciała, ale nie do celów atakowania innych ludzi. Uczysz się dla jednego konkretnego celu, jakim jest samoobrona. W każdej z tych dyscyplin najlepszy sposób walki to taki, który pozwala uniknąć jakichkolwiek utarczek fizycznych. Jeśli już się jednak zdarzą, najlepiej będzie nie powodować żadnych obrażeń u żadnej ze stron.
Samoobrona według głównych nurtów filozofii Wschodu
Gema Sánchez Cuevas

Napisane i zweryfikowane przez psycholog Gema Sánchez Cuevas.

Ostatnia aktualizacja: 06 września, 2019

Są takie chwile w życiu każdego z nas, w których musisz się wykazać różnymi zdolnościami. Na przykład takimi, jak samoobrona. Jakkolwiek jesteś spokojnym z natury człowiekiem, to jednak prędzej czy później znajdziesz się w zarzewiu jakiegoś konfliktu. Może na przykład ktoś ktoś spróbuje się na Ciebie rzucić lub ograniczyć Twoją zdolność do działania. Albo będzie chciał zmusić Cię do czegoś. A może ktoś Cię w jakiś sposób obrazi i w efekcie poczujesz, że musisz odpowiednio zareagować na tę potwarz.

Najczęstszą reakcją na jakąkolwiek formę agresji lub obelgi jest kontratak. Ktoś na Ciebie krzyczy, więc Ty też odpowiadasz mu krzykiem. Albo ktoś fizycznie Cię atakuje, a Ty odpowiadasz mu także poprzez przemoc fizyczną. To oczywista reakcja, która wynika z tego, że w świecie zachodnim kultura wytworzyła jeszcze prawdziwie skutecznych wskazówek określających, jak się bronić w jakikolwiek inny sposób. Inaczej mówiąc, w naszym rejonie świata samoobrona jest zupełnie zapomnianą sztuką.

„Mistrzowie i święci mogą wydawać się prostolinijnymi ludźmi. Z kolei ci wśród nas, którzy są pretensjonalni, deklarują całemu światu, że są geniuszami lub mistrzami sztuk walki ”.
-Gichin Funakoshi-

Z drugiej strony filozofia świata Wschodu bardzo dużo czasu poświęcała wszelkiego rodzaju wojnom, walce i konfliktom. Sztuki walki są tylko jednym z bardziej popularnych aspektów filozoficznych rozważań wschodnich mędrców. A samoobrona jest ich centralnym aspektem.

Jeśli więc chcesz dowiedzieć się czegoś o tym, jak ważna może być dla Ciebie samoobrona pojmowana przez pryzmat sztuk walki, poświęć kilka minut na przeczytanie naszego dzisiejszego artykułu. Pozwoli Ci to odkryć kilka kluczowych punktów tej ważnej dla każdego z nas umiejętności.

Samoobrona, a stojąca za nią filozofia

W przypadku wszystkich sztuk walki uczysz się mistrzowskiego wykorzystywania swojego własnego ciała, ale nie do celów atakowania innych ludzi. Uczysz się dla jednego konkretnego celu, jakim jest samoobrona. W każdej z tych dyscyplin najlepszy sposób walki to taki, który pozwala uniknąć jakichkolwiek utarczek fizycznych. Jeśli już się jednak zdarzą, najlepiej będzie postępować tak, by nie powodować żadnych obrażeń u którejkolwiek ze stron.

Mistrzowie sztuk walki unikają konfrontacji za wszelką cenę, chyba że w ostateczności. To jest podstawa ich strategii, zarówno pod względem ataku, jak i obrony. Wszystkie zastosowane taktyki polegają na neutralizacji przeciwnika lub po prostu przekonaniu go, aby zrezygnował z walki.

Spokojny człowiek

Wszystko, co robisz lub mówisz w obronie własnej, musi być zgodne z podstawowymi zasadami unikania obrażania, krzywdzenia ani ośmieszania przeciwnika. Takie postępowanie tylko zwiększyłoby jego pragnienie przemocy. Pamiętaj jednak, że nie jest to celem sztuk walki. Prawdziwym celem jest pełna harmonia.

Wschodni filozofowie wiedzieli doskonale, że każdy konflikt zawsze wiąże się z wysokimi kosztami. Gdy harmonia zostaje złamana, najlepiej jest znaleźć sposób, aby ją przywrócić. Nasilanie problemu oraz jego dodatkowe zaognianie zdecydowanie nie jest godnym polecenia rozwiązaniem. Jest to pierwsza i podstawowa zasada, o której musisz pamiętać, jeśli skuteczna samoobrona jest Twoim głównym celem.

Fundamentalną kwestią jest odpowiednie nastawienie i harmonia

Jeśli masz do czynienia z typową agresją fizyczną, filozofia Wschodu zaleca w takim przypadku przede wszystkim zachowanie spokoju. Ten spokój powinien być obecny również w Twoim ciele i umyśle. Powinieneś dla potencjalnego napastnika wyglądać po prostu jako ktoś w pełni zrelaksowany, a nie napięty jak struna.

To jest coś, co możesz osiągnąć przede wszystkim ćwicząc i kontrolując swoje oddychanie. Jeśli zaczniesz oddychać powoli i głęboko, Twoje mięśnie nie będą napinać się tak bardzo.

Samoobrona, czyli sztuka uchronienia się przed atakami fizycznymi obejmuje również następujące działania:

  • Zachowanie jak największej odległości od napastnika.
  • Unikanie ruchów mechanicznych ani też automatycznych. Zawsze poruszaj się z konkretną intencją i w jakimś określonym celu.
  • Cofnięcie się i pomyślenie nad rozwojem wydarzeń. Spróbuj w takim przypadku zrozumieć, skąd ta druga osoba się wywodzi i dlaczego postanowiła Cię zaatakować.
  • Nauczenie się upadania i powstawania.
  • Próba używania swojego wzroku do przeanalizowania wszystkich aspektów najbliższego otoczenia. To pozwoli Ci uzyskać pełniejszy obraz sytuacji.
  • Utrzymywanie ciała w pozycji pionowej, z mocno rozstawionymi na ziemi stopami. Jednak jednocześnie Twoje mięśnie powinny być nadal rozluźnione.

Jest to bardzo uproszczona wersja tego, co według mistrzów sztuk walki powinieneś robić w razie wystąpienia konfliktu. Każdy z tych punktów oparty jest o określoną filozofię i wymaga wieloletniego doświadczenia. Ale to nie znaczy, że nie możesz ich używać jako pomocnych ram i jako wytycznych dla swojej własnej sytuacji zagrożenia.

Ataki fizyczne są również bardzo podobne do ataków werbalnych w swoim podstawowym założeniu. Obejmują one podobne mechanizmy i różnią się tylko wykorzystywanymi w ich trakcie narzędziami. W ten sposób możesz zastosować te same podstawowe zasady, jakimi cechuje się samoobrona fizyczna, do wszystkich przypadków ataków werbalnych.

Ataki werbalne, a samoobrona według filozofii Wschodu

Filozofia Wschodu mówi wyraźnie, że nigdy nie powinieneś pozwalać komuś na słowne obrażanie siebie lub poniżanie. Ale to nie znaczy, że powinieneś reagować tą samą taktyką na wszystkie możliwe sytuacje. Istnieją także inne strategie, których możesz użyć w razie potrzeby.

Wystraszona kobieta

Wiele z nich dotyczy mowy Twojego ciała. Zapewne chcesz, aby Twoje ciało wysyłało potencjalnemu napastnikowi przesłanie pełne stanowczości i spokoju. Oto kilka wskazówek dotyczących zalecanej postawy i poszczególnych działań:

  • Przez chwilę wpatruj się z pełną mocą w napastnika stosującego atak werbalny, a następnie złagodź spojrzenie, nie patrząc jednak w dół.
  • Spójrz na drugą osobę w sposób pełen dezorientacji, a następnie cofnij się o krok.
  • Nie garb się. Zawsze utrzymuj w pełni wyprostowaną postawę.
  • Nie unikaj kontaktu wzrokowego, bez względu na to, jak niewygodna jest dla Ciebie cała sytuacja.
  • Na koniec nie mów niczego, jeśli druga osoba nie zamierza Cię słuchać.

Jeśli wystarczająco będziesz rozumiał powody tej drugiej osoby i potrafił jej współczuć, będziesz wiedział też, jak się obronić. Oczywiście, aby to zrobić, musisz najpierw poznać siebie samego, zrozumieć się i nauczyć się przekazywać własne emocje.

Trzy przydatne strategie

Jeśli znajdziesz się w sytuacji wymagającej konfrontacji słownej, poniżej prezentujemy Ci trzy strategie, które zaleca filozofia Wschodu:

  • Odsuń się od napastnika. Jest to dobra opcja, gdy postawa drugiej osoby lub sytuacja sprawiają, że myślisz, że prawdopodobnie wydarzy się coś niedobrego. Oznacza to albo rezygnację z wypowiedzi, odejście od tej osoby lub zmianę tematu.
  • Postaraj się zawrzeć rozejm. Powinieneś to zrobić, gdy widzisz, że druga osoba jest rozsądna lub wydaje się, że cierpi z powodu tego konfliktu. W takim przypadku powinieneś spróbować osiągnąć porozumienie.
  • Nie rób zupełnie niczego. To jest, co możesz zrobić, jeśli uważasz, że atak tej drugiej osoby w Twoim kierunku jest nieuzasadniony lub nie masz pewności, czy ma ona rację. W takim przypadku pozostajesz w bezruchu i ciszy, najlepiej z zamkniętymi oczami.

Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.


  • Avelar-Rosa, B., Gomes, M., Figueiredo, A., & López-Ros, V. (2015). Caracterización y desarrollo del “saber luchar”: contenidos de un modelo integrado para la enseñanza de las artes marciales y de los deportes de combate. Revista de Artes Marciales Asiáticas, 10, 16-33.

Ten tekst jest oferowany wyłącznie w celach informacyjnych i nie zastępuje konsultacji z profesjonalistą. W przypadku wątpliwości skonsultuj się ze swoim specjalistą.