Prawidłowa regulacja emocji w starszym wieku to klucz do zdrowia i dobrego samopoczucia. Co ciekawe, informacje zaczerpnięte z kilku badań wskazują, że umiejętność ta wykracza poza spadek zdolności fizycznych i poznawczych.
Osoby w podeszłym wieku są średnio bardziej nastawione na uczucia pozytywne. Doceniają relacje społeczne, a także mają więcej pojęcia o tym, co nosi nazwę “regulacja emocji“.
Szwajcarski filozof Henri-Frederic Amiel powiedział, iż wiedza, jak się zestarzeć, jest arcydziełem zdrowego rozsądku. Stwierdził również, że jest to jedna z najtrudniejszych części w kwestii stania się panem swojego życia.
To trudne. Nie jest łatwo dojść do starości zachowując taki sam optymizmem co młody człowiek, który ma przed sobą całe życie. Klucz do tego leży w spojrzeniu na teraźniejszość z pokorą, prostotą i pozytywnym nastawieniem.
“Do palenia najbardziej nadaje się stare drewno, do picia – stare wino, do zaufania – starzy przyjaciele, a do czytania – starsi autorzy”.
-Francis Bacon-
Na starość mamy do czynienia ze spadkiem własnych zdolności zarówno fizycznych, jak i umysłowych. Jednak osoby starsze wciąż są w stanie zachować subiektywne odczucie szczęścia godne podziwu.
Prawidłowa regulacja emocji na tym ostatnim etapie życia jest charakterystyczna dla znacznej części ludności. Pomaga to zatem regulować proces starzenia się.
Regulacja emocji w starszym wieku jest kluczem do dobrego samopoczucia.
Regulacja emocji w starszym wieku: najnowsze odkrycia
Sposób, w jaki starsi zarządzają własnymi emocjami, jest stosunkowo nowym kierunkiem badań. Jednak, gdy średnia długość życia ostatnio znacznie wzrosła, staje się jasne, że ta część ludności będzie bardzo ważna dla naszego społeczeństwa w nadchodzących latach.
Dlatego najważniejszym wyzwaniem, które mamy przed sobą, jest osiągnięcie wieku emerytalnego w jak najlepszym stanie. Nie chodzi tu wyłącznie o dobre samopoczucie fizyczne. Przede wszystkim należy się skupić na płaszczyźnie emocjonalnej, do której należy regulacja emocji.
Ta nowa dziedzina badań naukowych dojrzewa i rośnie. Doktor Derek Isaacowitz, ekspert w dziedzinie emocji na Uniwersytecie Yale, opracował technikę badania poznawczych błędów uwagi osób starszych. Stworzył okulary, które nagrywają fizyczne reakcje użytkownika, aby później można było je przeanalizować.
Badania wykazały, iż 90% osób starszych jest bardziej zainteresowane twarzami, które wykazują emocje pozytywne. Dzięki temu ciągłemu poszukiwaniu uśmiechniętej twarzy, ciepłego spojrzenia lub dobrego słowa ich regulacja emocji staje się bardzo skuteczna.
Eksperci uważają, że mózg, skupiając swoją uwagę na tych bodźcach, działa niczym poznawczy mediator. To z kolei redukuje negatywne emocje, a mózg wypełnia się pozytywnością.
Emocje nie ulegają pogorszeniu wraz z procesem starzenia się
Pierwszą rzeczą, którą wywołuje starość, jest zmiana w motywacji. Cele długoterminowe ograniczają się do inwestowania w lepszą jakość życia tu i teraz. Dlatego też regulacja emocji w starszym wieku ma bardzo specyficzny cel.
Jego motywacje zostają określone. Dąży do optymalizacji przeżyć emocjonalnych, aby cieszyć się równowagą, wewnętrznym spokojem oraz relacjami z przyjaciółmi i rodziną.
- W zamian, wszystko to stanowi tzw. paradoks dobrego samopoczucia w starości. Jakkolwiek dziwnie może to brzmieć, ale osoby starsze odczuwają przeciętnie większą satysfakcję życiową niż młodzi ludzie. Wynika to z faktu, że w przypadku tych pierwszych regulacja emocji odbywa się w sposób o wiele efektywniejszy. Co więcej, mechanizm ten nie psuje się z czasem, co jest tak powszechne w przypadku sposobu, w jaki pogarszają się ich procesy poznawcze.
- Na przykład wiemy, iż starzenie się dotyka głównie przedniego płata mózgu. Ta jego część odnosi się do naszej zdolności uwagi, rozwiązywania problemów i umiejętności planowania. Jednak emocje i nasza zdolność do interakcji z otoczeniem poprzez spojrzenie, uśmiech i pozytywne reakcje jest czymś, co pozostaje nietknięte. Ta umiejętność jest odporna na takie poważne i smutne choroby jak choroba Alzheimera.
Starość robi nas bardziej selektywnymi
Gdy jesteśmy młodzi, filtrujemy naszą rzeczywistość. W młodości pozwalamy, by wszystko podążało naszym śladem. Lubimy eksperymentować z różnymi rzeczami i ludźmi. Akceptujemy także wszystko z otwartymi ramionami i sercem.
Jednak wraz z dojrzewaniem zaczynamy stosować w swoim życiu pewne filtry. Po przekroczeniu tego progu prowadzącego do końcowego etapu życia, dostajemy nową wizję.
Usuwamy wszelkie filtry i stajemy się jeszcze bardziej selektywni. Staramy się wysuwać na pierwszy plan oraz skupiać naszą uwagę wyłącznie na rzeczach, które mogą zapewnić nam dobre samopoczucie i szczęście, a nie jakiekolwiek problemy.
Psycholog i naukowiec Heiner Ellgring z Towarzystwa Maxa Plancka w Monachium wyjaśnił to zjawisko w swojej książce “Przyczyny i emocje starości”. Według niego, osoby starsze skupiają się na trzech aspektach życia:
- Cieszenie się relacjami z rodziną i przyjaciółmi.
- Inwestowanie w swoje zdrowie.
- Zajmowanie się różnymi rzeczami i cieszenie się nimi (dom, ogród, zwierzęta itp.)
Pozytywne życie dla osoby starszej oznacza życie, w którym może się skoncentrować na tych trzech kwestiach. Subiektywne szczęście tkwi dokładnie w powyższych czynnikach , a najważniejszymi aspektami są te społeczne, relacyjne i uczuciowe.
Pozytywne starzenie się polega zatem na selektywności i wyznaczeniu jasnych priorytetów. Dla osób starszych największym priorytetem staje się cieszenie pozytywnymi emocjami każdego dnia.