Odurzenie senne - na czym polega to zaburzenie?

Dla wielu osób poranne przebudzenie to spory wysiłek. Ale odurzenie senne idzie znacznie dalej. Dowiedz się, co to jest.

Napisane i zweryfikowane przez psycholog Elena Sanz.

Ostatnia aktualizacja: 14 września, 2023

Dla wielu osób poranne przebudzenie oznacza wielki wysiłek. To moment, w którym mózg wydaje się nie chcieć współpracować w naszej próbie dojścia do siebie i normalnego funkcjonowania. Jeżeli należysz do tej grupy, możesz cierpieć na odurzenie senne.

Są ludzie, którzy budzą się całkowicie przytomni, z pełną energią gotowi stawić czoła zadaniom dnia, gdy tylko włączy się alarm. Z drugiej strony, inni mogą jedynie patrzyć na nich ze zdziwieniem, i podziwem. A czasem nawet zazdroszczą tym, którzy cieszą się tym przywilejem.

Jednak senność po przebudzeniu, zmęczenie lub podrażnione nie oznacza jeszcze, że ​​cierpisz na ten stan. To zdarza się stosunkowo często i nie ma większych następstw. Z drugiej strony odurzenie senne, o którym dziś będziemy mówić, może znacząco wpłynąć na życie tych, którzy na nie cierpią.

Mimo to nadal mamy niewiele informacji na ten temat. Ten rodzaj zaburzenia niestety nadal pozostaje w dużej mierze niezauważony w społeczności naukowej.

Co to jest odurzenie senne?

Odurzenie senne to zaburzenie, które pojawia się w momencie, gdy przechodzimy ze snu do czuwania. W tym momencie osoby, które na nią cierpią, budzą się zdezorientowane, zagubione, a ich zdolności poznawcze funkcjonują na niskim poziomie.

Niektórzy opisują to jako mentalną mgłę, która uniemożliwia jasne myślenie i właściwe działanie. Nie trzeba się domyślać, że przebudzenie dla takich osób jest niezwykle trudne.

Epizody te zwykle mają miejsce po okresie snu nocnego, ale mogą również wystąpić w środku nocy lub po drzemce w ciągu dnia. Zwykle wywołuje je nagłe przebudzenie, które stawia osobę w stan pogotowia. To sprawia, że ​​czuje jakby musiała się bronić przed jakimś niebezpieczeństwem lub stawić czoła nagłej sytuacji.

Jak dokładnie się objawia odurzenie senne?

Oto niektóre z najbardziej reprezentatywnych przykładów tego, jak odurzenie senne zaburza funkcjonowanie po przebudzeniu:

• Po przebudzeniu osoba nie wie, gdzie się znajduje. Może próbować wstać z łóżka od strony ściany i mieć poważne trudności z dostaniem się do własnej łazienki.
• Na dźwięk budzika osoba może zareagować całkowicie nieadekwatnie. Na przykład, odbierając telefon lub próbując podejść do drzwi wejściowych, myśląc, że zadzwonił dzwonek.
• Może się też zdarzyć, że ktoś, kto cierpi na odurzenie senne, budzi się na wakacjach całkowicie przekonany, że musi iść do pracy i właśnie się spóźnia. Do tego stopnia, że będzie przygotowywał się w pośpiechu i bezładnie i nie będzie świadomy tego, co się dzieje, aż minie jakiś czas. A problem polega na tym, że ten stan zagubienia może trwać od kilku minut do kilku godzin.

Dlaczego występuje odurzenie senne?

Przyczyny tego zaburzenia nie są jeszcze jasne. Jednak pewne badania wykazały, że występuje częściej u osób z innymi zaburzeniami snu i innymi chorobami psychicznymi. Lęk, depresja lub choroba afektywna dwubiegunowa mają istotne współwystępowanie z sennym odurzeniem.

Ponadto spożywanie niektórych leków (np. leków przeciwdepresyjnych) może również przyczynić się do jego wystąpienia.

Podobnie wydaje się, że pewną rolę odgrywają również nawyki związane ze snem. Zatem sen krótszy niż sześć godzin, dłuższy niż dziewięć godzin lub wpływ jet lag to zdarzenia, które mogą wpłynąć na wystąpieniem tego zaburzenia. Ma również pewien związek z bezdechem sennym, spożyciem alkoholu i przewlekłym stresem.

Czy istnieje leczenie?

Szacuje się, że odurzenie senne dotyka co siódmą osobę, dlatego konieczne jest dokładniejsze zbadanie tego zagadnienia. Jednak nadal nie mamy konkretnego leczenia tej patologii.

Należy wziąć pod uwagę, że dla wielu osób są to jedynie odosobnione epizody, które nie powodują znaczącego dyskomfortu ani ingerencji w ich codzienne życie. Jednak ci, którzy cierpią na odurzenie senne regularnie, są poważnie dotknięci na poziomie osobistym, rodzinnym i zawodowym.

Cóż, pamiętajmy, że może minąć nawet kilka godzin, zanim w pełni odzyskają swoje zdolności poznawcze.

Interwencja medyczna polegałaby w ich przypadku na rozwiązaniu powiązanych sytuacji. Jeśli występuje zaburzenie współistniejące (takie jak wymienione powyżej), należy podjąć odpowiednie leczenie. I tak samo ważne jest wprowadzenie dobrych nawyków dotyczących snu.

Zapewnienie odpowiedniej liczby godzin snu i zmniejszenie stresu może w wielu przypadkach złagodzić objawy. Jednak nadal trwają badania, aby znaleźć bardziej rozstrzygające wyniki dotyczące leczenia odurzenia sennego.