Pełen zakres ludzkich emocji nie rozróżnia żadne z płci. Jednak wielu ludzi uważa, że chroniczny smutek i depresja to coś, co może spotykać jedynie kobiety. Istnieje bowiem powszechne założenie w naszym społeczeństwie, że depresja jest oznaką słabości. A ponadto przeważająca większość osób raczej błędnie kojarzy słabość z płcią żeńską. Jednak choroba ta występuje nie tylko u kobiet. Objawy depresji u mężczyzn także są powszechnie spotykane, ale w wielu wypadkach trudne do zdiagnozowania.
Nawet dzisiaj, mając do dyspozycji wszystko, co tylko wiemy o psychologii i zdrowiu psychicznym, ludzie chorujący na depresję wciąż są napiętnowani. W związku z tym szukają sposobów, aby ukryć swą chorobę lub odrzucić typowe objawy depresji u mężczyzn. Może to być jeden z powodów, dla których wśród mężczyzn występują ogólnie rzecz biorąc niższa średnia długość życia i wyższe wskaźniki samobójstw. A ponadto częściej chorują, niż kobiety.
„Smutek został zaprojektowany dla człowieka, nie dla zwierząt. Ale jeśli ludzie mają zbyt mocną skłonność do popadania w melancholię, nie stają się wcale lepsi niż zwierzęta”.
-Miguel de Cervantes-
Te wszystkie błędne założenia i popularne stereotypy oznaczają, że objawy depresji u mężczyzn mogą przejawiać się w naprawdę bardzo różny sposób. Dlatego właśnie choroba ta może być trudna do wykrycia i prawidłowego zdiagnozowania. Często sami pacjenci nawet nie zdają sobie sprawy, że chorują właśnie na depresję.
Objawy depresji u mężczyzn – jakie są te najbardziej typowe?
W społeczeństwie, które oczekuje od mężczyzn, że będą oni ukrywali swoje uczucia oraz emocje i będą po prostu „silni”, wykrycie i zdiagnozowanie u nich depresji może być naprawdę trudnym zadaniem. Niemniej jednak ważną jest, by zrozumieć objawy depresji u mężczyzn. Wynika to z tego, że są one nieco inne niż powszechnie znane i spotykane objawy, które prawdopodobnie potrafisz już doskonale samemu dostrzegać.
Negatywny obraz samego siebie
Niska skuteczność w działaniu, brak wiary w siebie, a także poczucie winy i braku przydatności to typowe objawy depresji u mężczyzn wskazujące na obecność tej choroby. Mężczyźni z depresją są często niezwykle surowi dla samych siebie. W konsekwencji czują się niezdolni do radzenia sobie z jakąkolwiek sytuacją. To sprawia, że czują się nieustannie sfrustrowani i bezużyteczni.
Z drugiej strony jednak mężczyźni uważają się za bardziej autonomicznych i niezależnych, niż kobiety. Potrzebują wręcz tego uczucia niezależności, samostanowienia i wolności (według Hankina – 2010 oraz Liu i Alloya – 2010).
Kiedy mężczyźni chorują na depresję, te ich standardy i wymagania słabną. I chociaż chcą być i działać w określony sposób, czują się niezdolni do tego i kończą w efekcie z uczuciem porażki. W rezultacie czują się winni. W efekcie tego stają się także bardzo samokrytyczni.
Poczucie pustki i nietypowego zachowania
Mężczyźni chorujący na depresję cierpią ogólnie rzecz biorąc na przemożne uczucie pustki w życiu. A to oznacza, że czują po prostu, że czegoś im nieustannie brakuje. Często towarzyszy temu głębokie poczucie straty, które próbują ukryć przed wszystkimi w swoim otoczeniu.
Objawy depresji u mężczyzn obejmują także z reguły niestabilność emocjonalną. Oznacza to, że w wielu przypadkach zachowują się zupełnie inaczej, niż zazwyczaj do tej pory. To z kolei sprawia, że mają oni wrażenie, że cała sytuacja wymyka im się spod kontroli. A to tylko sprawia dodatkowo, że czują się jeszcze bardziej bezradni. Cały ten układ, w którym tkwi osoba chora przypomina ogólnie rzecz biorąc błędne koło.
Ponadto objawy depresji u mężczyzn mogą obejmować także w pełni klasyczne symptomy. Należą do nich między innymi apatia, niska samoocena i smutek, są to bowiem całkowicie niezależne od płci zjawiska cechujące tę chorobę.
Objawy depresji u mężczyzn mogą także obejmować zwiększoną aktywność społeczną, seksualną lub zawodową
Innym ważnym elementem, który można uznać za objawy depresji u mężczyzn to ich zachowanie o charakterze eskapistycznym. Mężczyźni z tą chorobą często mają w zwyczaju pracować ciężej, częściej spotykają się ze znajomymi i o wiele częściej uprawiają seks. Ich relacje mogą być powierzchowne, a oni sami mogą z łatwością przeskakiwać od jednej partnerki do drugiej.
Postępują w ten sposób, ponieważ chcą być zajęci przez cały swój czas. W ten sposób mają mniej czasu na skupienie się na swoich myślach i problemach. Badacze zajmujący się tą kwestią, tacy jak Bennet i inni (w 2005 roku) uważali, że ta taktyka unikania ma dwa podstawowe cele:
- Element poznawczy. Chodzi tutaj wyłącznie o to, by być nieustannie zajętym. To pozwoli choremu mężczyźnie uniknąć konieczności zmagania się z długą listą potencjalnych zmartwień i obaw.
- Element emocjonalny. Robienie innych rzeczy i pozostawanie w stanie nieustannego rozproszenia pomaga zminimalizować poczucie pustki, które depresja nie tylko powoduje, ale także i potęguje.
Zachowania autodestrukcyjne i skłonności do samobójstwa to także typowe objawy depresji u mężczyzn
Ogólnie rzecz biorąc mężczyźni z ciężkim przypadkiem depresji cechują się znacząco wyższym wskaźnikiem zachowań autodestrukcyjnych i skłonnościami do samobójstwa.
Najczęstszymi sposobami, w jakie mężczyźni z depresją próbują wyrządzić sobie krzywdę, są narkotyki lub seks o wysokim stopniu ryzyka. Osoby takie angażują się w tego rodzaju zachowania, ponieważ czują niechęć, a nawet gniew wobec samych siebie. Problem jednak polega na tym, że uczucia te mogą stać się tak ekstremalne, że doprowadzą chorego nawet do samobójstwa.
Język nacechowany negatywnymi emocjami
Nie za często widujemy mężczyzn płaczących lub wyrażających smutek w jakiś określony sposób. Ogólnie rzecz biorąc objawy depresji u mężczyzn wydają się być po prostu okazywane w sposób o wiele mniej bezpośredni, niż to ma miejsce w przypadku kobiet. Jednym ze sposobów wyrażania tego rodzaju uczuć jest skrajnie pesymistyczny sposób mówienia o świecie i samym sobie.
Używanie języka nacechowanego negatywnymi emocjami, gdy osoba chora mówi o swoim nastroju, jest kolejnym możliwym wskaźnikiem rozwoju tej choroby, typowym dla mężczyzn.
Prawdopodobnie i tak chory nie powie Ci wprost tego, jak się czuje. Zamiast tego będzie po prostu sceptycznie nastawiony wobec wszystkiego (lub prawie wszystkiego). Mężczyźni z depresją często mówią o tym, jak rzeczy się tylko pogarszają z dnia na dzień i że w przyszłości czekają ich tylko złe i negatywne rzeczy.
Apatia, desperacja i pesymistyczne spojrzenie na przyszłość
Inną oznaką jednoznacznie definiowaną jako objawy depresji u mężczyzn jest utrata zainteresowania czynnościami lub wydarzeniami, które kiedyś osoba chora lubiła. Z biegiem czasu będzie ona coraz bardziej apatyczna wobec każdego rodzaju aktywności, która nie jest absolutnie wymagana do codziennej egzystencji. Chory może nawet zacząć traktować jako zbyteczne obciążenie różnego rodzaju rzeczy, które kiedyś były przez niego postrzegane jako atrakcja lub zabawa.
Mężczyźni chorujący na depresję mogą także spać więcej niż zwykle. Będą też oglądać telewizję przez wiele godzin. Albo też robić coś innego, co pomaga im uniknąć myślenia o swych problemach lub odczuwania negatywnych emocji.
Jeśli poprosisz ich o rezygnację z tej sztucznej rutyny, mężczyźni chorujący na depresję będą się wtedy denerwować. Kolejny objaw, na jaki należy koniecznie zwrócić uwagę, to zaniedbywanie ich osobistego wyglądu. Osoby chore mogą na przykład przestać się golić lub przycinać brodę z powodu „lenistwa”. Albo po prostu ogólnie rzecz biorąc przestać zwracać uwagę na swój wygląd.
Poczucie pesymizmu wobec przyszłości jest kolejnym częstym zjawiskiem wskazującym na objawy depresji u mężczyzn. Mogą się oni nieustannie martwić o brak możliwości rozwoju osobistego lub presji w postaci oczekiwań, które nie są zgodne z ich celami i marzeniami. To wszystko dzieje się także w przypadku większości ludzi chorujących na depresję. Wynika to z tego, że nie mają żadnych własnych zasobów, aby poradzić sobie ze swoimi własnymi problemami i uczuciami.
Jednak wielu autorów specjalistycznych publikacji uważa, że pesymistyczne myśli są jedynie wynikową kombinacją stanu ciągłego niepokoju i niezdolności poradzenia sobie z dręczącą chorego niepewnością.
Na co jeszcze musimy uważać?
I na koniec musimy także koniecznie wspomnieć o tym, że zapewne najtrudniejszą rzeczą w przypadku depresji u mężczyzn jest jej właściwe rozpoznanie i zdiagnozowanie. Ich psychologiczna odporność na przyznanie się przed samymi sobą do zachorowania na depresję jest naprawdę niezwykle silna.
Czasami najlepszą rzeczą jest skłonienie ich do przyznania, że mają problem, ale bez określania go mianem depresji. Takie rozwiązanie być może zachęci chorego do poszukiwania profesjonalnej pomocy na własną rękę.