Niewidzialny goryl: klasyczny eksperyment
Niewidzialny goryl i eksperyment, w którym się pojawia, stały się klasykiem psychologii. Choć po raz pierwszy przeprowadzono go w 1999 roku, nadal jest wykorzystywany jako typowy przykład ograniczeń percepcji. Pokazuje również, jak ludzie nie lubią akceptować faktu, że często są ślepi na otaczający ich świat.
Twórcy eksperymentu z niewidzialnym gorylem, Christopher Chabris i Daniel Simons, nigdy nie wyobrażali sobie, że wzbudzi on tyle ciekawości i stanie się tak popularny. Został powtórzony niezliczoną ilość razy, w różnych krajach, z ludźmi w każdym wieku i na każdym poziomie wykształcenia. Za każdym razem wyniki były bardzo podobne.
Jeśli chcesz przeprowadzić eksperyment samodzielnie, obejrzyj poniższy film i postępuj zgodnie z instrukcjami. Zrób to zanim będziesz kontynuować czytanie. Reszta artykułu będzie miała więcej sensu, jeśli to zrobisz!
- Policz liczbę podań, które drużyna w białych koszulkach wykonuje do siebie.
- Musisz być uważny i brać pod uwagę zarówno podania w powietrzu, jak i podania z odskoku.
- Zrób test. Następnie kontynuuj czytanie.
[umieścić]https://youtu.be/vJG698U2Mvo[/umieścić]
Niewidzialny goryl – słynny eksperyment
Kilka akapitów powyżej daliśmy Ci te same instrukcje, które Chabris i Simons udzielili grupie studentów-ochotników przed rozpoczęciem eksperymentu.
Kiedy uczestnicy skończyli oglądać nagranie, zadano im następujące pytania (odpowiedz na nie, jeśli również oglądałeś film z eksperymentu):
- “Czy podczas liczenia podań zauważyłeś coś niezwykłego?”
- „Zauważyłeś coś jeszcze poza graczami?”
- “A może zauważyłeś kogoś innego niż gracze?”
- “Czy zauważyłeś goryla?”
Ostatnie pytanie było tym, które najbardziej zaskoczyło ochotników eksperymentu z niewidzialnym gorylem. Zdziwieniem zareagowało co najmniej 58% z nich. Za każdym razem, gdy eksperyment jest powtarzany, procent zaskoczenia jest mniej więcej taki sam. Tak, w filmie był goryl, ale ponad połowa ludzi go nie zauważyła. Czy Tobie się to udało?
Reakcje uczestników
Za każdym razem, gdy przeprowadzany jest eksperyment z niewidzialnym gorylem, większość uczestników, którzy nie zauważyli obecności zwierzęcia, była zdumiona, jak widoczna była jego obecność. Wydawało im się niemożliwe, że przeoczyli coś tak oczywistego.
Proszeni o ponowne obejrzenie filmu, wszyscy bez problemu zauważają goryla. Niektórzy uważają, że pokazano im dwa różne filmy, ale oczywiście tak nie jest. Eksperyment ten zdobył nagrodę Ig Nobla. To nagroda przyznawana tym działaniom naukowym, które „najpierw rozśmieszają, a potem skłaniają do myślenia”.
Dlaczego tak wiele osób jest ślepych na tak oczywistą scenę w filmie? To ważne pytanie, które powstało dzięki temu badaniu. Uderzające jest również to, że tak wielu ludzi nie chce zaakceptować faktu, że ich oczy i percepcja ich zwodzą. Myślą, że widzą wszystko poprawnie, a jednak nie zauważyli czegoś tak oczywistego.
Pułapki percepcji
Podobny eksperyment przeprowadzili lata później badacze Steve Most i Robert Astur. W tym przypadku wykorzystano symulator jazdy. Ochotnikom powiedziano, że kiedy dojdą do skrzyżowania, powinni się zatrzymać, jeśli zobaczą niebieską strzałkę. Jeśli jednak zobaczyli żółty obszar, nie musieli się zatrzymywać.
Gdy wolontariusze wykonywali tę czynność, w symulatorze przejechały przed nimi dwa motocykle. Jeśli motocykl był niebieski, wirtualni kierowcy hamowali. Gdy był żółty, prawie 60% kierowców w niego uderzyło. Powtórzyły się tym samym wyniki eksperymentu z niewidzialnymi gorylami.
W takich przypadkach ludzie skupiają swoją uwagę tylko na punkcie, który ich interesuje. W pierwszym przypadku na podaniach drużyny białej, a w drugim przypadku na niebieskiej strzałce. Skupili całą swoją uwagę na kolorze. Ponieważ goryl był czarny, a niektóre motocykle żółte, wolontariusze nie zauważyli tego elementu.
Dzieje się tak, ponieważ niektórzy ludzie mogą skupić się tylko na jednej zmiennej na raz, podczas gdy inni mają szerszy i bardziej elastyczny wzorzec uwagi. Dlatego właśnie nigdy nie powinieneś rozmawiać przez telefon podczas jazdy.
Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.
Chabris, C. F., Simons, D. J., & Ferrari, G. (2011). El gorila invisible y otras maneras en las que nuestra intuición nos engaña. Siglo Veintiuno Editores Argentina.