Nawrót depresji - znaki ostrzegawcze

W każdym leczeniu psychologicznym nawroty są czymś normalnym. Zarówno w okresie interwencji, jak i w okresie obserwacji nie zawsze odnosi się sukcesy, ani nie są one liniowe. Tutaj mówimy o niektórych znakach ostrzegawczych.
Nawrót depresji - znaki ostrzegawcze
Valeria Sabater

Napisane i zweryfikowane przez psycholog Valeria Sabater.

Ostatnia aktualizacja: 27 grudnia, 2022

Niewiele sytuacji powoduje więcej obaw niż nawrót depresji. Jednak w okresie obserwacji dość często dochodzi do cofnięcia się o parę kroków, wykonanych w początkowej interwencji.

Często pojawiają się wtedy nieprzystosowawcze myśli o sobie, co komplikuje leczenie zapobiegające nawrotom. W takich chwilach osoba cierpiąca zwykle czuje się słaba lub niepewna siebie, a jej samoocena jest obniżona. W tym czasie osoba chora również rozpoznaje swojego wroga i wie, jakie kroki należy podjąć.

Proszenie o pomoc jest niezbędne. Ma to na celu powstrzymanie myśli, które z kolei karmią poczucie bezradności, wstydu lub poczucia winy. W końcu te odczucia i niska samoocena tylko pogłębiają dyskomfort.

Najważniejszy jest sposób, w jaki osoba cierpiąca zmaga się z nawrotem, dlatego też niezbędna jest specjalistyczna pomoc.

Chorzy muszą również wiedzieć, jak wykrywać zmiany we wskaźnikach związanych z ich depresją. Chociaż przy powrocie mogą wystąpić te same objawy, co za pierwszym razem, często pojawiają się też nowe symptomy. Przyjrzyjmy się symptomatologii związanej z nawrotem depresji.

Szacuje się, że jedna trzecia osób, które przerywają zarówno terapię, jak i leczenie, popada w depresję w kolejnych miesiącach.

Smutny mężczyzna wygląda przez okno
Kiedy dana osoba popada w depresję, często doświadcza poczucia winy i wstydu.

Nawrót depresji: sygnały alarmowe

Możesz się zastanawiać, dlaczego niektórzy ludzie są w stanie przezwyciężyć depresję bez nawrotów. W grę wchodzi wiele czynników. Pierwszy z nich to jakość leczenia, a drugi to skłonność chorego do przyjmowania pewnych nawyków związanych ze stylem życia, które są bardziej zgodne z niektórymi myślami, takimi jak nieadekwatność.

Badanie opublikowane przez Narodową Bibliotekę Medyczną twierdzi, że prawie jedna trzecia osób, które za wcześnie przerywają zarówno przyjmowanie leków, jak i sesje terapeutyczne, doświadcza nawrotu depresji w ciągu roku. Zawsze istnieją pewne szczątkowe i nierozwiązane problemy oraz pewne strategie, które sprzyjają ponownemu pojawieniu się choroby.

Jednak powrót do zdrowia po zaburzeniach psychicznych nigdy nie jest statyczny ani liniowy, a nawroty są powszechne. Jest to nawet postrzegane jako część procesu leczenia. Dlatego chorzy nigdy nie powinni obwiniać się o nawrót choroby, ale po prostu brać odpowiedzialność za to, co się dzieje.

Dlatego też muszą wiedzieć, jak rozpoznać oznaki nawrotu depresji.

1. Odrętwienie emocjonalne: nic nie czuję

Jedną z oczywistych cech nawrotu depresji jest to, że chory zaczyna odłączać się od otoczenia. Stopniowo przestaje doświadczać jakichkolwiek emocji w sytuacjach, które generalnie powinny przynosić radość, szczęście, smutek, czy udrękę.

Życie zaczyna szarzeć zarówno pod względem kolorów, jak i motywacji chorego, a jego zainteresowanie pracą, spotkaniami towarzyskimi lub czerpaniem przyjemności z wypoczynku spada.

Zmętnienie emocjonalne jest zwykle oznaką nieuleczonej i utajonej depresji u chorego. Może być również oznaką zespołu stresu pourazowego.

2. Brak chęci, by wyjść z domu

Chociaż to naturalne, że od czasu do czasu nie masz ochoty wyjść na kolację, koncert lub odwiedzić przyjaciół, jedną z oznak nawrotu depresji jest coraz silniejsze pragnienie pozostania w domu i nie wychodzenia na zewnątrz.

Chorym brakuje energii, żeby iść do pracy, robić zakupy, czyodebrać dzieci ze szkoły. W efekcie przestają być osobą aktywną społecznie i zainteresowaną życiem.

3. Zaburzenia snu

Problemy ze snem są często nawracającym objawem w zaburzeniach nastroju. Cierpiący nie tylko doświadczają bezsenności lub budzą się zmęczeni po przerywanym śnie, ale mogą również cierpieć na hipersomnię. Oznacza to nadmierne spanie i uporczywą potrzebę zamykania oczu i ucieczki od wszystkiego.

4. Samokrytyka i drażliwość

Niemal tego nie zauważając, chorzy przestają lubić nawet własne towarzystwo. Brakuje im cierpliwości, czują się bardziej drażliwi. Wszystko ich dręczy lub niepokoi, przez co stają się nadwrażliwi. Taka postawa często prowadzi do niewygodnych chwil i kłótni z innymi, które na dłuższą metę powodują, że czują się gorzej ze sobą.

Samokrytyka i dewaluacja to kolejne oznaki nawrotu depresji. Umysł osoby chorej zwraca się przeciwko niej i przestaje ona współczuć sobie. Stopniowo zaczyna dryfować w kierunku dyskomfortu psychicznego.

5. Mgła mózgowa

Podejmowanie decyzji, koncentracja, refleksja, a nawet zapamiętywanie prostych rzeczy staje się skomplikowane. Mgła mózgowa to poznawczy objaw zaburzeń depresyjnych, którego nie można zignorować. Zamieszanie, zapominanie rzeczy i trudności w planowaniu zadań to znaki, których nigdy nie wolno lekceważyć.

6. Zmiany w diecie

Niektórzy tracą apetyt i przyjemność płynącą z jedzenia. Inni zaczynają niewłaściwie odnosić się do jedzenia. Mogą uciekać się do objadania się lub spożywania wysokokalorycznych pokarmów wyłącznie dla przyjemności, jaką generują w mózgu.

Relacje, które wszyscy nawiązujemy z jedzeniem, często odzwierciedlają nasze stany umysłu. Dlatego tego rodzaju zachowania nigdy nie powinny być ignorowane.

Utrata apetytu lub ciągła potrzeba jedzenia może być oznaką zaburzenia depresyjnego.

7. Utrata pożądania seksualnego

Niezwykle często zdarza się, że gdy pojawia się ukryta depresja, pożądanie seksualne zanika. Osoba chora zaczyna dystansować się od swoich partnerów. Zaburzenia erekcji mogą być nieuniknionym objawem ukrytego problemu psychologicznego.

8. Objawy somatyczne: kiedy ciało przemawia

Bóle pleców, zaburzenia trawienia lub jelit, niewyjaśnione zmęczenie, bóle głowy, wypadanie włosów, większa skłonność do infekcji…

Inną oznaką nawrotu depresji jest pojawienie się zaburzeń zdrowotnych i objawów somatycznych, które nie zawsze mają określone podłoże biologiczne. W takich przypadkach wyzwalacz jest emocjonalny.

Smutna kobieta w łóżku cierpiąca na nawrót depresji
Nawrót depresji to poczucie bezwartościowości i utrata kontroli nad życiem chorego.

9. Poczucie bezwartościowości

Jaki jest sens tego wszystkiego? Dlaczego w ogóle się tym przejmuję, kiedy nic mi się nie udaje i nie mam kontroli nad tym, co się ze mną dzieje? Gdybyśmy mogli słuchać myśli osoby cierpiącej na depresję, moglibyśmy uznać to za dość przerażające. Ich poczucie bezwartościowości i wstrętu do samego siebie jest jak uporczywe echo w ich umyśle.

Znaczenie proszenia o pomoc

Nie możemy zakończyć tego artykułu bez powtórzenia tego, co powiedzieliśmy na początku. Nawrót depresji to nie koniec świata. Nie jest to też objaw omylności czy słabości. Każdy leczy się na swój sposób i nie wszyscy odnoszą sukces za pierwszym razem. Nawrót jest częstszy niż mogłoby się wydawać.

Niemniej jednak zawsze konieczne jest szukanie specjalistycznej pomocy. Terapia poznawcza skoncentrowana na uważności jest szczególnie skuteczna w zapobieganiu nawrotom depresji. Cierpiący muszą wziąć odpowiedzialność za siebie i zrobić pierwszy krok naprzód.

Proszenie o pomoc to ćwiczenie odwagi, które pozwala chorym na zdobycie odpowiednich umiejętności, aby wyjść z tej sytuacji.


Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.


  • Lin EH, Katon WJ, VonKorff M, Russo JE, Simon GE, Bush TM, Rutter CM, Walker EA, Ludman E. Relapse of depression in primary care. Rate and clinical predictors. Arch Fam Med. 1998 Sep-Oct;7(5):443-9. doi: 10.1001/archfami.7.5.443. PMID: 9755737.

Ten tekst jest oferowany wyłącznie w celach informacyjnych i nie zastępuje konsultacji z profesjonalistą. W przypadku wątpliwości skonsultuj się ze swoim specjalistą.