Kiedy źle śpimy, po przebudzeniu będziemy czuć się dalej zmęczeni. Nieprzespanie nocy może mieć poważne, rzecz jasna negatywne konsekwencje dla naszego zdrowia, zarówno fizycznego, jak i psychicznego. Dlatego właśnie dobry sen ma fundamentalne znaczenie. Jest także niezbędnym rodzajem aktywności dla każdego gatunku zwierząt wyposażonego w układ nerwowy. A jak się zachowują nasze neurony podczas snu i co się z nimi dzieje? Pora się tego dowiedzieć!
Wyniki badań naukowych pokazują nam raz po raz, że sen jest niezwykle istotną funkcją dla naszego zdrowia. W rzeczywistości brak dobrego snu przez dłuższy czas może być nawet śmiertelny w skutkach!
Ponadto czasopismo (oryg. “Nature Communications Sleep”) opublikowało interesujące wyniki badania dotyczącego tego, co dzieje się w naszym ciele podczas snu. Naukowcy badali głównie nasze neurony i układ nerwowy.
Stwierdzili oni ogólnie rzecz biorąc, że dobry sen zwiększa zdolność naszych chromosomów do zmniejszenia uszkodzeń genetycznych zachodzących w neuronach. Oprócz tego zaprezentowali nam oni kilka możliwych wyjaśnień na temat rzeczywistych celów, jakie pełni sen dla naszego zdrowia i samopoczucia. A jakie są najważniejsze rzeczy, jakie dobry i zdrowy sen zapewnia naszemu organizmowi?
- Ułatwia biosyntezę makrocząsteczek.
- Pomaga oszczędzać energię.
- Współpracuje w usuwaniu z organizmu produktów przemiany materii.
- Umożliwia procesy plastyczności neuronalnej.
- Powoduje konsolidację wspomnień długoterminowych.
Sen jest niezbędny dla naszego organizmu do przeżycia i do zapewnienia prawidłowego funkcjonowania naszego mózgu. Ale czy zastanawiałeś się czasem kiedyś, co się dzieje się z naszymi neuronami podczas snu? Nie? To pora nadrobić te braki! Zapraszamy więc do lektury naszego dzisiejszego artykułu, dzięki czemu dowiesz się najważniejszych rzeczy na ten temat.
Neurony: co się z nimi dzieje, gdy śpimy?
Według wspomnianego badania wszelkiego rodzaju uszkodzenia, których doznają w ciągu dnia DNA naszych komórek mózgowych, mają swój optymalny moment na „naprawę”. Tym momentem jest okres snu. Tak więc, kiedy śpimy, następuje znaczny spadek ilości uszkodzeń genetycznych w naszych komórkach układu nerwowego. To z kolei zmniejsza prawdopodobieństwo wystąpienia zakłóceń w jego funkcjonowaniu na poziomie komórkowym.
Teraz musimy wspomnieć o czymś niezwykle ważnym do zapamiętania. Uszkodzenia genetyczne gromadzone przez długi czas mogą prowadzić do wystąpienia chorób neurodegeneracyjnych i innych zaburzeń neurologicznych. Dlatego bardzo ważne jest, aby cieszyć się dobrym snem i w ten sposób regenerować nasze neurony.
Techniki neuroobrazowania dowiodły wielokrotnie, że na poziomie molekularnym chromosomy w naszych komórkach nerwowych wykazują większą zdolność do cyklicznego kompaktowania i dekompresji DNA w stanie spoczynku, niż podczas czuwania, kiedy są w pełni aktywne.
Ta szczególna dynamika naprawy materiału genetycznego została zaobserwowana zasadniczo właśnie w neuronach. Oczywiście wydajność, jaką cechują się nasze neurony zależy w dużej mierze od pory dnia, a zwłaszcza rytmu dobowego. Inne typy komórek należących do innych narządów i organów anatomicznych nie wydają się wykazywać żadnych różnic w skuteczności swoich procesów naprawczych.
Chcesz zregenerować swoje neurony? Wysypiaj się dobrze!
Z tego, co wspomnieliśmy powyżej, możemy wywnioskować, że sen, jako stan fizjologiczny, który sprzyja naprawie uszkodzeń na poziomie komórkowym, bardziej skutecznie działa na nasze neurony, niż to ma miejsce w przypadku innych układów.
To powiedziawszy, z ewolucyjnego punktu widzenia moglibyśmy powiedzieć, że ludzie potrzebowali jakiejś prostej strategii, aby utrzymać swoje neurony w optymalnym zdrowiu i kondycji. Jak się zapewne już domyślasz, tą właśnie strategią był sen. Proces ten był zdecydowanie najbardziej optymalny ze względu na jego szczególne cechy i mechanizmy, jakimi się cechuje.
Z drugiej strony powyższe badanie wykazało również, że ten mechanizm naprawy uszkodzeń może działać w przeciwnych kierunkach. W rzeczywistości samo zjawisko kumulacji błędów w sekwencjonowaniu genów DNA mogłoby promować inicjację mechanizmów naprawy genetycznej poprzez wywoływanie snu.
Oprócz własnej aktywności mózgu, niektórymi czynnikami, które mogą powodować uszkodzenie łańcuchów nukleotydowych tworzących DNA formujących nasze neurony, są stres oksydacyjny, promieniowanie i nadużywanie substancji o właściwościach psychoaktywnych.
Co więcej, istnieje rzeczywistość kliniczna, która głosi, że poważny niedobór lub brak snu może prowadzić nawet do śmierci. Jest to prawda znana od stuleci, ostatnio została jednak potwierdzona niezbicie poprzez naukę. Teraz ta rzeczywistość może być oparta na odkryciach związanych z wadami procesu naprawy genów i neuronów wynikającymi z braku wystarczającej ilości snu.
Niewątpliwie powinieneś szanować swoje cykle snu i budzenia tak bardzo, jak to możliwe, aby zachować zdrowie. Pamiętaj: dobrze spać to dobrze żyć.
„Najlepsza gumka na świecie to dobry sen”.
-Orlando Aloysius Battista-