Model Kübler Ross - 5 etapów żałoby

Napisane i zweryfikowane przez psycholog Alejandro Sanfeliciano.

Ostatnia aktualizacja: 27 grudnia, 2022

Prawdopodobnie najbardziej znaną teorią o tym, jak radzimy sobie ze śmiercią, jest model Kübler Ross i jego 5 etapów żałoby. Jej teoria mówi, że istnieje 5 różnych etapów, przez które przechodzą ludzie, którzy muszą sobie poradzić z czyjąś śmiercią, niezależnie od tego, czy będzie to zapowiedź ich bliskiego odejścia, czy bliskiej osoby.

Ale model Kübler Ross stał się bardzo popularny i często jest błędnie interpretowany, prawdopodobnie dlatego, że nie zawsze jest wyjaśniony dokładnie.

W 1969 r. psycholog Elizabeth Kübler-Ross przeprowadziła badania na pacjentach cierpiących na śmiertelne choroby. Chciała dowiedzieć się, jakie czynniki wchodzą w grę, gdy stajemy w obliczu śmierci. Po długim okresie badań zdała sobie sprawę, że jej pacjenci przeszli bardzo podobne etapy. Następnie zaczęła rozwijać swoją teorię etapów żałoby.

W tym artykule postaramy się rzucić trochę światła na teorię etapów żałoby według Kübler-Ross. Na początek wyjaśnimy każdy etap. Potem przeprowadzimy małą refleksję na temat dowodów, które za nimi stoją i tego, co oznaczają.

Model Kübler Ross – etapy żałoby

Etapy żałoby uwzględniają postawy ludzi, którzy stają wobec śmierci. To właśnie robi Twój umysł, próbując rozwiązać problem. Ale ponieważ nie jest to ten rodzaj problemu, który możemy rozwiązać, nasze emocje zaczynają nad nami dominować, aż dotrzemy do etapu akceptacji.

• Zaprzeczenie. Obejmuje to zaprzeczanie lub ignorowanie śmierci, która jest blisko. Może pojawić się w sensie dosłownym (“Nie ma mowy, nie umrę”) lub częściowym (“Mam raka, ale to nic wielkiego”). Zaprzeczanie to w zasadzie Twoje ego przyjmujące postawę obronną. Twój umysł próbuje znaleźć sposób na utrzymanie dobrego samopoczucia, mimo że jest to sytuacja, w której jest bezsilny.
• Gniew jest emocją, która pojawia się, gdy musimy zmierzyć się z przeszkodą. Po otrzymaniu strasznych wiadomości, nasze ciało często próbuje rozwiązywać sprawy poprzez gniew. Możesz obwiniać wszystko i wszystkich dookoła: samego siebie, lekarzy, a nawet Boga.
• Gdy zobaczysz, że gniew nie jest w stanie rozwiązać problemu, wtedy następują negocjacje. Rozpaczliwie prosisz przeznaczenie lub jakąś boską istotę, aby śmierć odeszła. Ludzie często stają się wówczas “potulni” w nadziei, że będą dłużej żyć, jeśli będą dobrzy. W tym momencie mogą godzić się na wszystkie zalecenia i rady lekarzy.
• Depresja pojawia się, gdy choroba się pogarsza lub gdy okropna rzeczywistość staje się czymś oczywistym. Wpadasz w poważną depresję, ponieważ czujesz się zupełnie bezsilny. Jednak ten głęboki smutek oznacza, że ​​zmarnujesz mniej zasobów na nierozwiązywalny problem.
• Akceptacja. Kiedy już opuści Cię poczucie bezsilności, przejdziesz do o wiele mniej intensywnego, ale o wiele bardziej neutralnego stanu umysłu. Jednak nie znaczy to, że godzisz się na wszystko. Kiedy jesteś w fazie akceptacji, uwewnętrzniasz wszystko, co się wydarzyło, podnosisz głowę i patrzysz w przyszłość. Możesz także zacząć pozytywnie reinterpretować znaczenie straty, nie obwiniając nikogo.

Dowód na słuszność tej teorii i jej znaczenie

Teoria Kübler-Ross jest często krytykowana. Jedna wspólna, zrozumiała krytyka ma związek ze sztywnymi ramami pierwotnej teorii. Według pierwszej wersji, jeśli przeszedłeś przez dany etap, musiałeś przejść do następnego albo utknąłeś w tym, w którym byłeś. Nie było tu miejsca na żadną elastyczność.

Jednak obecne badania, jak i być może niektóre z Twoich osobistych doświadczeń pokazują, że to nieprawda. Ludzie często cofają się o krok. Są też tacy, którzy przechodzą przez etapy w zupełnie innej kolejności.

Oczywiście nadal jest prawdą, że każdy etap odgrywa ważną rolę. Pasują one do sposobu w jaki większość ludzi przetwarza swój żal. Ale może lepszą rzeczą byłoby interpretowanie różnych stanów umysłu jako postaw wobec strat, a nie etapów.

Metoda Kübler-Ross jest niekompletna – to prawda. Ale był to ogromny krok naprzód w naszym sposobie pojmowania żalu. Badania te pomogły nam znacznie głębiej zrozumieć emocje, które przeżywamy po utracie.

W rezultacie jesteśmy w stanie lepiej pomagać ludziom, którzy cierpią z powodu żałoby, ponieważ ich uczucia są w jakiś sposób znormalizowane. Model Kübler-Ross pomógł również psychologom w radzeniu sobie z oczekiwaną utratą, jak choćby w przypadku śmiertelnej choroby.