Mit o remisie: rywalizacja a idea pacyfizmu
Mit o remisie odnosi się przede wszystkim do ludu Nowej Gwinei zwanego Gahuku-Gama lub Gahuku-Kama. Ta społeczność ma całkowicie inne zwyczaje i obyczaje niż cywilizacja zachodnia.
Głównie widać to w dziedzinach, które mają coś wspólnego z konkurencyjnością i konfliktami. Ta ciekawa społeczność ludzi robi wszystko, co w jej mocy, aby zachować harmonię wśród swoich ludzi.
Należy zauważyć, że mit o remisie opisał Claude Levi-Strauss, ojciec współczesnej antropologii, w swojej książce La pensée sauvage (Myśl prymitywna). Lud Gahuku-Gama żył odizolowany od świata zachodniego aż do 1930 roku, kiedy to zetknął się z misjonarzami, którzy przybyli głównie z Europy.
Levi-Strauss opowiada, że misjonarze nauczyli to plemię grać w piłkę nożną. Bardzo szybko okazało się, że Gahuku-Gama dostosowali uprawianie tego sportu do własnych wartości i zwyczajów.
Co zaskakujące, nie pozwolili, aby gra zamieniała się w konfrontację przeciwnych drużyn. Byli gotowi grać całymi dniami, dopóki drużynom nie udało się zremisować. I tak narodził się mit o remisie.
„Nieprzewyższanie niczego, i fakt, że nic Ciebie nie przewyższa, doskonale się układa, daje spełnienie, ma sens, jest piękne i uspakajające”.
-Joaquín Araújo-
Mit o remisie
Dla Gahuku-Gamy jest nie do przyjęcia myśl, że są ludzie, którzy stają się zwycięzcami, podczas gdy Inni z oczywistych powodów inni są przegrani. Obydwie sytuacje są dla nich poniżające i są sprzeczne z ich własną stabilnością jako grupy. Z tego powodu przenieśli granie w piłkę nożną na inny poziom: zmienili grę w swoisty mit, mit o remisie.
Dla tej grupy ludzi wartością podstawową jest solidarność. Z tego powodu nie mogli zaakceptować gry, w której celem była dominacja jednej drużyny nad drugą. Gahuku-Gama bardzo cenią sobie wysiłek i wydawało się im bardzo niesprawiedliwe, że ktoś był przegrany, podczas gdy wszyscy gracze bardzo się starali.
Z tego samego powodu mecz piłki nożnej w tej grupie ludzi może trwać nawet kilka dni. To, że celem jest remis, nie oznacza, że jedna drużyna idzie na ustępstwa, ponieważ byłby to brak uczciwości.
Chodzi o to, aby obu zespołom udało się rozwinąć umiejętności do tego stopnia, że wszyscy grają na równych warunkach. Mit o remisie sprawia, że każdy z nich jest jednocześnie zwycięzcą i przegranym.
Rywalizacja i remis
Można by pomyśleć, że Gahuku-Gama to wyjątkowy przypadek. Wiele teorii twierdzi, że wojna, rywalizacja i konflikt są nieodłączną częścią ludzkiej natury. Być może w zasadzie tak jest, ale wiele kultur zdecydowanie promuje solidarność, a nie rywalizację i konfrontację.
Istnieją dowody na to, że kultury, które istniały przed starożytną Grecją, również wyznawały podobne zasady. Również dziś istnieją grupy ludności, takie jak chociażby Eskimosi, którzy w swojej długiej historii nigdy nie zorganizowali ani jednej wojny.
Pomimo faktu, że ludy te żyją na obszarach, na których zasoby są ograniczone, zrozumieli, że nie ma sensu konkurować o to, co jest w ich zasięgu. Najlepsze wyjście opiera się na solidarności między sobą dla dobra wspólnego. To także forma remisu.
Na drugim końcu świata, w Patagonii, żyją społeczności o podobnych zwyczajach i wartościach. Na przykład Jaganie, czyli Indianie Yamana, których pozostało już bardzo niewielu z powodu działalności „białego człowieka”, nie ma w swojej historii żadnych zapisów o prowadzeniu wojny ani nawet fizycznej konfrontacji z innymi społecznościami.
Mit o remisie a życie codzienne
Oszczędzilibyśmy sobie wielu niepokojów, stresu i depresji, gdybyśmy byli bardziej otwarci na przesłanie, jakie wysyłają nam społeczności, o których tu wspomnieliśmy.
Duża część naszych problemów wynika z sukcesu lub z porażki, które nie pozwalają nam zasnąć do późna. Czujemy się gorsi lub lepsi od innych. Wciąż nie potrafimy przeskoczyć różnicy i ciągle czujemy potrzebę przewyższania innych.
Mit o remisie mówi o zbiorowej woli rozwoju. Mówi nam, że nie wystarczy ewoluować indywidualnie. Natomiast zadanie się wypełnia, gdy sprawimy, że inni będą rozwijać się razem z nami.
Wszyscy czujemy się spokojniejsi, gdy osiągamy pewnego rodzaju równość, zasadę uniwersalnej sprawiedliwości, dzięki której cenimy zarówno innych, jak i siebie.
Słowo remis ma bardzo ciekawą etymologię. Jak na ironię, w języku polskim, jego synonim “pat” nabrał niestety negatywnych konotacji. Jeśli jednak prześledzimy pochodzenie tego słowa, prowadzi nas do łacińskiego rdzenia „pactare”.
To słowo z kolei później doprowadza do włoskiego słowa „impattare”. W swoim pierwotnym znaczeniu oznaczało „zgodzić się, pozostać w pokoju”. I to właśnie robią te starożytne kultury poprzez grę, zabawę i codzienne zwyczaje: budują pokój indywidualny i zbiorowy.
Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.
Araújo, J. (1996). XXI, siglo de la ecología: para una cultura de la hospitalidad. Espasa.