Historia psychologii: początki, autorzy i modele

Dziś psychologia jest uważana za skonsolidowaną naukę, chociaż nadal ewoluuje i podlega wpływom wielu różnych dyscyplin. Dzięki psychologii lepiej rozumiemy własną wiedzę i sposób, w jaki działa nasz mózg. Ale jak właściwie zaczyna się historia psychologii?

A co z genezą psychoterapii? Kiedy to wszystko się zaczęło? W dalszej części artykułu pokażemy, że te dwie koncepcje są ze sobą ściśle powiązane. Przedstawimy też niektóre z najważniejszych historycznych kamieni milowych w dziedzinie psychologii. Pomogą one zrozumieć pochodzenie, ewolucję i obecny kształt, jakie przyjęła psychologia.

Historia psychologii

Historia psychologii jest obszerna, pełna fascynujących ludzi i wydarzeń. Dziś skupimy się na najważniejszych kamieniach milowych w rozwoju tego, co dziś rozumiemy jako psychologię. Pomogły one położyć podwaliny pod psychologię i psychoterapię w ogólnym znaczeniu tego terminu.

Geneza współczesnej psychoterapii

Żeby porozmawiać o pochodzeniu psychologii, trzeba wybrać się w podróż do czasu, zanim się ona w ogóle zaczęła. Między IV a V wiekiem p.n.e. powstały pierwsze społeczności plemienne w Grecji i starożytnym świecie.

W tamtych czasach ludzie opisywali wszystko, co dotyczyło ludzkiej psychiki, nadprzyrodzonymi metaforami i przypisywali temu działanie magicznych mocy.

Ludzie wierzyli, że choroba fizyczna i psychiczna jest spowodowana opętaniem duszy, a egzorcyzmy był często „lekarstwem” z wyboru. To podejście, choć raczej niewłaściwe (i nieskuteczne), było początkiem współczesnej psychoterapii.

Tutaj można już zobaczyć dowody na to, że ludzie od zarania dziejów klasyfikują pewne myśli i zachowania jako „nienormalne”. Z tej epoki wyszli również pierwsi filozofowie, tacy jak Pitagoras, Platon i Arystoteles.

Hipokrates i Galen

Później pojawił się Hipokrates (w IV wieku p.n.e.) i Galen (w II wieku n.e.). Hipokrates zasugerował, że choroba jest wytworem wewnętrznych stanów organizmu. Zaproponował teorię czterech humorów i ustalił następujący związek z ludzkimi temperamentami:

• Krew. Temperament sangwinistyczny.
• Flegma. Temperament flegmatyczny.
• Żółć. Temperament choleryka.
• Czarna żółć. Temperament melancholijny.

Hipokrates uważał, że kiedy te cztery humory są w równowadze (crasia), człowiek jest zdrowy. Brak równowagi w czterech humorach miał być dyskrazją.

Z drugiej strony Galen połączył wiele skrawków wiedzy w jedną całość, formując starożytną medycynę i dokonał rozróżnienia między rzeczami naturalnymi (humory), rzeczami nadprzyrodzonymi (choroba) i rzeczami nienaturalnymi (środowisko). Leczenie polegało ówcześnie na zmianie naturalnych rzeczy za pomocą rzeczy nienaturalnych.

Średniowiecze, renesans i współczesność

W średniowieczu zachodnia myśl religijna argumentowała, że ​​choroba psychiczna jest dziełem diabła. Święty Augustyn pisał o ćwiczeniach duchowych służących osobistej przemianie poprzez spowiedź.

Później, w okresie renesansu, idea choroby psychicznej została oddzielona od idei opętania przez demony. Nadal jednak znęcano się i prześladowano osoby z chorobami psychicznymi.

W nowożytności Gassner rozróżniał choroby nadnaturalne i naturalne. Te pierwsze leczyli księża, te drugie – lekarze.

Początki psychoterapii

Tutaj dochodzimy do genezy psychologii, która idzie w parze z genezą psychoterapii. Między XIX a XX wiekiem na scenę wkraczają teorie zwierzęcego magnetyzmu i hipnozy. W ostatniej połowie XIX wieku F. Cobbe jako pierwszy użył określenia „psychoterapeuta” w jednym ze swoich artykułów.

Van Helmont wymyślił teorię magnetyzmu zwierzęcego, znanego też jako mesmeryzm, a Mesmer przedstawił teorię magnetyzmu. Głównymi filarami tych doktryn były elektryczność, magnetyzm i astronomia.

Główną ideą było to, że człowiek może osiągnąć równowagę, przywracając równowagę swoich płynów, które zostały zmienione przez choroby i choroby psychiczne. Wierzono, że można leczyć ludzi najpierw magnesami, a następnie własnymi płynami ustrojowymi.

„Poznaj wszystkie teorie, opanuj wszystkie techniki, ale kiedy dotkniesz ludzkiej duszy, bądź po prostu kolejną ludzką duszą”.

-Carl G. Jung-

Szkoły hipnozy

Po magnetyzmie przyszła hipnoza, która wyrosła z połączenia uzdrawiania prepsychologicznego i psychoanalizy. Działały dwie główne szkoły hipnozy: Szkoła Nancy (Lièbault i Bernheim) oraz Szkoła Salpetriere (Charcot i Janet). Najczęstszą procedurą terapeutyczną XIX wieku była hipnoza, a dokładniej sugestia hipnotyczna.

Później Binet (1889) przyczynił się do rozwoju tej dziedziny dzięki swojej pracy nad hipnozą i histerią. W. James (1890) przedstawił zasady psychologii, a J. Benedikt (1892) zaczął leczyć pacjentów w stanie świadomości.

Od metody katartycznej do psychoanalizy

Inne metody z tego wieku, które pomagają zrozumieć, jak toczyła się historia psychologii, to tak zwana metoda katartyczna i psychoanaliza (która jest nadal stosowana).

Breuer wymyślił metodę katartyczną, która była zasadniczo wykorzystaniem hipnozy jako sposobu na przeżycie i wyeliminowanie patogennych emocji po traumatycznych wydarzeniach. To wszystko działo się przed Freudem.

Kiedy Zygmunt Freud pojawił się na scenie, przedstawił takie pojęcia, jak przeniesienie czy opór, technika nacisku, mechanizm obronny itp.

Rozwój psychoterapii a obecny stan psychologii

Tym sposobem doszliśmy do początku psychoterapii, jaką znamy dzisiaj. Psychologię naukową od psychologii stosowanej zaczął rozróżniać Wundt. Wraz z nadejściem I wojny światowej, techniki psychoanalityczne i projekcyjne nabrały znaczenia, ponieważ ludzie nie byli zadowoleni z podejść psychometrycznych.

I tak w XX i XXI wieku mamy:

• lata 30. Pierwsza praca nad osobowością, między innymi autorstwa Allena, Allporta, Murraya i Rogersa.
• 40. Przybliżenie psychologii naukowej i psychoanalizy. Skinner i Wolpe wymyślili behawioryzm jako „praktyczne i szybkie rozwiązania problemów”.
• 50. Psychologia humanistyczna wyłania się jako ruch społeczno-filozoficzny. Szeroko znane stało się nazwisko Maslowa dzięki jego pracy nad „trzecią siłą”.
• 60. Wraz z Ellisem, Beckiem i Mahoneyem pojawiły się modele poznawcze.

Psychologia dzisiaj

Podsumowując, wielu autorów, technik i procedur odcisnęło swoje piętno na ewolucji psychologii. Obecnie istnieje od 250 do 300 modeli psychoterapeutycznych. Tendencja ta jednak skłania się w stronę eklektyzmu, czyli łączenia różnych teorii w celu stworzenia wspólnych ram.

W rezultacie różnorodność podejść jest jednocześnie piętą achillesową i siłą współczesnej psychologii. Może odpowiadać na potrzeby bardzo różnych osób, ale powoduje też wiele zamieszania i może onieśmielać.

W ostatnich latach liczba modeli poznawczych wzrosła jeszcze bardziej. Behawioralizm wciąż istnieje, humanizm doszedł do swojej definicji, a model systemu wciąż ewoluuje (podobnie jak inne).

„Psychologia nie może powiedzieć ludziom, jak powinni żyć. Może jednak zapewnić im środki do dokonywania osobistych i społecznych zmian”.

-Albert Bandura-