Encefalina – poznaj bliżej ten neuroprzekaźnik zwalczający ból

Encefalina jest hormonem wytwarzanym w niektórych obszarach mózgu oraz w przysadce mózgowej. Jest ona uwalniany do innych obszarów ciała, takich jak przewód pokarmowy lub rdzeń nadnerczy.

Odkrycie endogennych opioidów i uznanie ich znaczenia w funkcjonowaniu mózgu, homeostazie i regulacji neuroendokrynnej było jednym z wielkich wydarzeń współczesnej biologii. Dzięki temu odkrycie takich hormonów, jak encefalina w istocie szarej i rdzeniu kręgowym wspiera twierdzenie, że systemy te mogą uczestniczyć w przekazywaniu informacji sensorycznych związanych z bólem.

Jak rozwija się encefalina?

Peptydy opioidowe są nazwane w ten sposób, ponieważ wiążą się z tymi samymi receptorami, z którymi wiążą się opioidy. Również dlatego, że posiadają pewne właściwości farmakologiczne charakterystyczne dla morfiny, która też jest opioidem.

Encefaliny są rozmieszczone w całym mózgu, ale największa zdolność przywiązania znajduje się w zakończeniach nerwowych mózgu środkowego i wzgórzu, gdzie spotykają się wiązki przewodzące odpowiedzialne za odczuwanie bólu.

Encefaliny znajdują się również w migdałkach, co wiąże się z dobrym samopoczuciem metabolizmu, mechanizmem działania i głównym wpływem organizmu na encefaliny i endorfiny.

Sekwencja aminokwasowa encefaliny jest obecna w dłuższych peptydach ekstrahowanych z przysadki mózgowej. Odkryto również obecność głównych peptydów i endorfin w komórkach nerwowych. Dlatego endorfiny są od 12 do 100 razy bardziej aktywne niż encefaliny.

Encefalina – mechanizm działania

Według badań encefalina hamuje presynaptycznie i postsynaptycznie dwa włókna odpowiadające do odczuwanie bólu. Są to włókna typu C i włókna typu A. Podobnie jak opiaty encefaliny hamują aktywność neuronów, ponieważ zmniejszają przepuszczalność sodu.

Ponadto encefalina powoduje długotrwałe zmiany w metabolizmie komórkowym. Robią to powodując:

• Zmiany w dezaktywacji lub aktywacji niektórych genów w jądrze komórkowym.
• Zmiany w liczbie inhibitorów lub pobudzaczy.

Wpływ encefaliny na OUN

Encefaliny wpływają na ośrodkowy układ nerwowy na kilka sposobów. Są to:

• Analgezja.
• Euforia.
• Mioza.
• Osłabienie odruchu kaszlu.
• Nudności i wymioty
• Drgawki (w przypadku wysokich poziomów).

Wpływ na układ sercowo-naczyniowy

Encefaliny odgrywają ważną rolę nie tylko w mózgu. Są ważne także dla układu sercowo-naczyniowego, w którym mogą doprowadzić do bradykardii:

• Uwalnianie histaminy (morfiny).
• Rozszerzenie tętnic i żył (niedociśnienie ortostatyczne).

Częstotliwość i intensywność stymulacji punktów akupunkturalnych ma związek z tymi wpływami na ośrodkowy układ nerwowy i układ sercowo-naczyniowy. Na przykład (3):

• Bodźce o niskiej częstotliwości i wysokiej intensywności (od 2 do 8 Hz) powodują uwalnianie endorfin b na poziomie osi podwzgórze-przysadka mózgowa i encefalin w mózgu i rdzeniu kręgowym. Bodźce te mają działanie ogólnoustrojowe i są stosowane w leczeniu chorób przewlekłych. Ponadto działają lokalnie dzięki otwarciu zwieraczy naczyń włosowatych. Poprawiają miejscowe mikrokrążenie i zmniejszają poziomy miejscowych substancji halogenowych (bradykininy i serotoniny) poprawiając jednocześnie metabolizm tkanek.
• Bodźce o wysokiej częstotliwości i niskiej intensywności między 100 a 200 Hz powodują uwalnianie encefaliny w śródmózgowiu i rdzeniu kręgowym. Przy obecności bodźców powyżej 500 Hz uwalniana jest dinorfina. Bodźce te mają działanie segmentacyjne i są stosowane w przypadku chorób nieprzewlekłych.

Wygląda więc na to, że encefalina ma wiele wspólnego z bólem. Jest odpowiedzialna na zniesienie odczuwania bólu, to znaczy łagodzi jego odczuwanie. Tak jak środki uspokajające podobne do morfiny. Niezwykłe odkrycie przydatne w przypadku leczenia chorób wywołujących ból.