W pewnym momencie swojego życia prawdopodobnie przeżyłeś jedną z tych wyidealizowanych i nieosiągalnych miłości, które nigdy się nie zmaterializowały. Zakochanie się w kimś sprawia, że czujesz się podekscytowany i zmotywowany, nawet jeśli nie ma między Wami widocznej wzajemności. Ale dlaczego tak się dzieje? Co dzieje się w Twoim mózgu, kiedy się w kimś podkochujesz?
Po pierwsze, to bardzo powszechne zjawisko. Jest to bardziej prawdopodobne w okresie dojrzewania, ze względu na pewną niedojrzałość poznawczą i emocjonalną, ale możesz doświadczyć zadurzenia w każdym wieku. Nie oznacza to, że masz urojenia lub masz problemy z romantycznymi relacjami. Istnieje kilka wyjaśnień, które mogą być dla Ciebie pomocne, jeśli się w kimś podkochujesz.
Rola efektu halo
Jednym z najciekawszych i najbardziej uderzających aspektów tego zjawiska jest stopień zainteresowania, jaki wzbudza w Tobie ta sympatia, nawet jeśli osobiście nie znasz przedmiotu swoich uczuć lub nie masz żadnych oznak, że zainteresowanie jest odwzajemnione. Najwyraźniej czujesz wielki fizyczny pociąg do tej osoby od pierwszej chwili, kiedy ją zobaczyłeś. Co jednak wywołało te emocje i pragnienie przebywania z obiektem Twoich westchnień?
Odpowiedź można znaleźć w zjawisku, jakim jest efekt halo. Twierdzi ono, że czasami przypisujemy ludziom szereg cech na podstawie wstępnej oceny pojedynczego aspektu. Innymi słowy, gdy nie mamy wystarczających informacji, aby kogoś osądzić, bierzemy jedną z cech tej osoby i na tej podstawie wnioskujemy, jaką ma osobowość.
Zwykle wiesz trochę o swojej sympatii. Być może po prostu wydaje Ci się atrakcyjna fizycznie lub pasuje do Twojego idealnego prototypu ze względu na sposób, w jaki się ubiera lub mówi. Jednak z tej jednej pozytywnej cechy wnioskujesz, że osoba ta jest również mila, inteligentna i zabawna. Dlatego Twoje zainteresowanie nią rośnie wykładniczo.
Idealizacja osoby
Podstawowym elementem zadurzenia jest brak wzajemności. Często dotyczy ono sławnej osoby, która nawet nie wie, że istniejesz, lub kogoś z Twojego najbliższego otoczenia, z kim ledwo rozmawiasz. Fakt, że Twój obiekt zainteresowania nie wie, że jesteś zadurzony, oznacza, że masz niewiele okazji do interakcji.
W konsekwencji nie masz możliwości sprawdzenia, czy atrybuty, które przypisałeś tej osobie, są rzeczywiście prawdziwe. Możesz znać tę osobę, ale nie na tyle, aby przełamać wyidealizowany obraz, który stworzyłeś, ani sprawić, by przestała dostosowywać się do tego, jak ją sobie wyobrażasz.
Gdyby była to konwencjonalna relacja, z upływem czasu i po wielu interakcjach, dowiedziałbyś się o niej więcej, a Twoja idealizacja straciłaby na sile. Jednak w przypadku zauroczenia nadal żyjesz we własnej mentalnej fantazji, którą stworzyłeś i która nadal zasila Twoją iluzję.
Efekt uwalniania dopaminy
Co więc dzieje się w Twoim mózgu, gdy się w kimś podkochujesz? Wiadomo, że ten rodzaj „miłości” powoduje uwolnienie dopaminy, neuroprzekaźnika, który powoduje przyjemność i zachęca do kontynuowania tych uczuć.
W tym stanie czujesz, że unosisz się w powietrzu. Pozbywasz się wszelkiej logiki i obiektywizmu i oddajesz się tym intensywnie przyjemnym doznaniom. To właśnie dopamina Cię „ekscytuje”. Wiąże się to z pożądaniem i sprawia, że „uzależniasz się” od drugiej osoby.
We wzajemnym związku w grę wchodzi również oksytocyna. To hormon, który pozwala na budowanie relacji i więzi na romantycznym poziomie. Jednak w przypadku zauroczenia, ponieważ jest ono „jednostronne”, pozostaje tylko pragnienie i nadzieja, że w którymś momencie uda Ci się przyciągnąć uwagę drugiej osoby, choć zwykle tak się nie dzieje.
Kiedy się w kimś podkochujesz, uczysz się cennych lekcji
Zadurzenie nie trwa wiecznie. Zwykle nie trwa dłużej niż rok, ponieważ w obliczu braku wzajemności i postępu Twoje pożądanie i zainteresowanie zanikają. W rezultacie uczysz się trudnych, ale cennych lekcji.
Twój mózg, kiedy jesteś zadurzony i nie możesz “przypieczętować” związku, uczy się na podstawie tego, co się stało. Zaalarmowany nieprzyjemnym uczuciem bólu, frustracji lub zakłopotania analizuje, co się stało, aby uniknąć tych negatywnych konsekwencji w przyszłości. W dodatku te pierwsze „miłości” zwykle mają miejsce w okresie dojrzewania, kiedy wszystko jest przeżywane z większą siłą i intensywnością, więc nauka ta jest istotna.
Kiedy dojrzewasz poznawczo i emocjonalnie oraz uczysz się na własnych doświadczeniach, jest mniej prawdopodobne, że w przyszłości będziesz angażować się w tego rodzaju dynamikę. Z drugiej strony, jeśli jesteś zakochany i chcesz wejść w nowy związek, spróbuj przestać idealizować drugą osobę. Postaraj się, aby uczucia były wzajemne, w przeciwnym razie prawdopodobnie będziesz cierpieć.
Bibliografia
Wszystkie cytowane źródła zostały dokładnie sprawdzone przez nasz zespół, aby zapewnić ich jakość, wiarygodność, trafność i ważność. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i posiadającą dokładność naukową lub akademicką.
- Bowker, J. C., Spencer, S. V., Thomas, K. K., & Gyoerkoe, E. A. (2012). Having and being an other-sex crush during early adolescence. Journal of Experimental Child Psychology, 111(4), 629-643.
- Nisbett, R. E., & Wilson, T. D. (1977). The halo effect: Evidence for unconscious alteration of judgments. Journal of Personality and Social Psychology, 35(4), 250–256. https://doi.org/10.1037/0022-3514.35.4.250