Alzheimer a Parkinson – czy wiesz co różni te choroby? Obie należą do przyczyn demencji. Według danych WHO (Światowa Organizacja Zdrowia), 60-70 % przypadków demencji powodowane jest przez Alzheimera.
Są to jednak odmienne choroby. Co więcej, należy mieć na uwadze, że nie zawsze prowadzą one do rozwoju demencji (chociaż jest to prawdopodobne). U około 20-60 % pacjentów z chorobą Parkinsona pojawia się demencja.
Jak wykazało badanie Butera et al. (2008) opublikowane w magazynie Neurology, w którym brało udział 233 pacjentów chorych na Parkinsona, u około 60 % w ciągu kolejnych 12 lat rozwinęła się demencja.
Czym jest demencja? Mowa o zespole objawów spowodowanych szkodą lub chorobą neurologiczną. Do symptomów tych należy utrata lub osłabienie zdolności kognitywnych (luki w pamięci, zmiany w rozumowaniu), behawioralnych (zmiany w zachowaniu) i osobowościowych (zmiany osobowości, drażliwość, chwiejność emocjonalna itp.).
“Nie ma bardziej oczywistej oznaki demencji niż oczekiwanie odmiennych rezultatów po zrobieniu dokładnie tego samego”.
-Albert Einstein-
Alzheimer a Parkinson: różnice
Podzielimy różnice pomiędzy Alzheimerem a Parkinsonem na dwie grupy i wyjaśnimy, na czym polegają. Podział oparty jest na podręcznikach psychopatologii: Belloch, Sandín i Ramos (2010) oraz DSM-5 (APA, 2014).
Pierwszy blok różnic pomiędzy dwiema chorobami odnosi się do symptomów:
Objawy poznawcze
Pierwsza różnica leży w objawach poznawczych. W przypadku choroby Parkinsona, pojawiają się luki w pamięci i trudności z odtworzeniem danych, podczas gdy u pacjentów z Alzheimerem utrudnione jest zapamiętywanie rozumiane jako kodowanie danych. Choroba Alzheimera dotyka pamięci i uwagi mocniej niż Parkinson.
Objawy motoryczne
Przy chorobie Parkinsona pojawia się tak zwany parkinsonizm, syndrom kliniczny objawiający się sztywnością, drżeniem, spowolnieniem ruchów i niestabilnością ciała. Przy Alzheimerze nie ma takich symptomów.
Owszem, pacjenci z Parkinsonem często doświadczają sztywności i spowolnienia ruchów, podczas gdy cierpiący na Alzheimera jedynie okazjonalnie. Drżenie to typowy objaw Parkinsona.
Objawy psychotyczne i inne
Poza wspomnianymi objawami, przy obu chorobach mogą pojawić się jeszcze inne, na przykład, choroba Alzheimera czasem objawia się delirium, co nie zdarza się przy Parkinsonie. Delirium to zaburzenie dotykające uwagi i świadomości.
Jeśli chodzi o symptomy psychotyczne, złudzenia wzrokowe mogą pojawić się przy obu chorobach (w podobnej proporcji). Delirium typowo towarzyszy Alzheimerowi, przy Parkinsonie zdarza się okazjonalnie.
Objawy patologiczne
Inna różnica między Alzheimerem a Parkinsonem ma związek z mózgiem (substancjami, neuroprzekaźnikami, strukturami itp.). Przy Alzheimerze pojawiają się zwykle płytki starcze (zmiany strukturalne substancji szarej mózgu), u chorych na Parkinsona się ich raczej nie obserwuje.
To samo dotyczy innych struktur, w tym splątków neurofibrylarnych, które również pojawiają się jedynie przy Alzheimerze.
Poza tym, ciałka Lewy’ego częściej obserwuje się u chorych na Parkinsona. Jeśli chodzi o neuroprzekaźniki, chorzy na Alzheimera często mają deficyt acetylocholiny w mózgu, co nie jest typowe dla Parkinsona.
Parkinson powoduje z kolei niedobór dopaminy, podczas gdy Alzheimer nie działa w ten sposób.
Wiek występowania
Wiek to kolejna różnica pomiędzy tymi chorobami. Parkinson pojawia się wcześniej (w wieku 50-60 lat) niż Alzheimer (po 65 roku życia).
Częstość występowania
Alzheimer częściej niż Parkinson powoduje demencję; według DSM-5 (2014) dla Europy wskaźnik ten wynosi 6.4 %.
Typ demencji
U chorych na Alzheimera demencja pojawia się wcześniej niż u pacjentów z Parkinsonem.
Jeśli chodzi o typ demencji, Alzheimer powoduje tę typu korowego (obejmującą korę mózgową), podczas gdy demencja wywoływana Parkinsonem reprezentuje typ podkorowy (dotyka części mózgu znajdujących się pod korą).
Demencja korowa zasadniczo objawia się na poziomie poznawczym, podczas gdy podkorowa daje objawy motoryczne (chociaż oba typy mogą się do pewnego stopnia łączyć).
Do typów korowych należą: Alzheimer, demencja przedniego płata skroniowego, choroba Creuzfeldta Jacoba i demencja z ciałami Lewy’ego, podczas gdy podkorowe to: Parkinson, Huntington i demencja powodowana AIDS.
“Alzheimer wymazuje pamięć, nie uczucia”.
-Pascual Maragall-
Bibliografia
Wszystkie cytowane źródła zostały dokładnie sprawdzone przez nasz zespół, aby zapewnić ich jakość, wiarygodność, trafność i ważność. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i posiadającą dokładność naukową lub akademicką.
- APA (2014). DSM-5. Manual diagnóstico y estadístico de los trastornos mentales. Madrid: Panamericana.
- Belloch, A.; Sandín, B. y Ramos (2010). Manial de Psicopatología. Volumen II. Madrid: McGraw-Hill.
- Buter, T.C., Van den Hout, A., Matthews, F.E., Larsen, J.P., Brayne, C. & Aarsland, D. (2008). Dementia and survival in Parkinson disease: a 12-year population study. Neurology, 70(13): 1017-1022.