Nie mówimy zazwyczaj za wiele o czymś takim, jak obrzydzenie, chociaż jest to jedna z naszych podstawowych emocji. Kiedy chcemy coś zjeść ale odczuwamy nieprzyjemny zapach, automatycznie decydujemy się to wyrzucić. To samo dzieje się, gdy czujemy coś nieprzyjemnego w kuchni i automatycznie wiemy, że coś się stało i musimy to wyrzucić, aby chronić nasze zdrowie.
Pamiętasz ostatni raz, kiedy doświadczyłeś uczucia określanego jako obrzydzenie? Jak się wtedy czułeś? Czy stało się to w przypadku jedzenia? Czy spróbowałeś ponownie tego jedzenia? Myślisz, że byłbyś w stanie zjeść owada? Czy uważasz, że takie odczucie wobec jednej lub drugiej rzeczy jest aspektem kulturowym?
Od najmłodszych lat obrzydzenie pozostaje obecne w naszym życiu. Z tego powodu ważne jest, aby wiedzieć, co kryje się za tą emocją. Czasami to coś więcej, jak sposób postrzegania świata, czai się za obrzydzeniem. Przyjrzyjmy się temu bliżej.
Kiedy doświadczamy czegoś takiego, jak obrzydzenie?
Czujemy się zniesmaczeni, gdy jemy coś co jest zepsute lub jest temu bliskie. Wstręt jest reakcją adaptacyjną, która w pewnych sytuacjach nie pozwala nam szkodzić zdrowiu. Ale ta emocja może również wynikać z samej idei, która nas obrzydza. Dlatego za tym uczuciem kryje się zamiar uniknięcia zachorowania.
Na przykład kiedy otwieramy lodówkę gotowi do zjedzenia dobrego kawałka arbuza i stwierdzamy, że jest on w połowie zgniły, po prostu go wyrzucamy. Jego stan poinformował nas, że może nam to zaszkodzić. Innym przykładem może być chęć wlania mleka do naszej kawy. Ale gdy poczujemy coś kwaśnego po otwarciu kartonu, to sprawia, że po prostu wylewamy mleko do zlewu.
Zły wygląd i zapach wielu potraw mówi nam, że lepiej je wyrzucać niż zjeść, ponieważ mogą sprawić, że się rozchorujemy. W ten sam sposób możemy uznać obrzydzenie za adaptacyjne emocje, które chronią nas przed szkodliwymi sytuacjami.
Według różnych badań, obrzydzenie jest związane z wyspą. W rzeczywistości obrażenia w tej strukturze uniemożliwiają jednostce zarówno doświadczanie tej emocji, jak i rozpoznawanie jej u innych.
Czy obrzydzenie jest zjawiskiem kulturowym?
Doświadczenie obrzydzenia może się różnić w zależności od kultury. Mimo że jest to emocja, która pomaga nam uniknąć obrażeń ciała, prawdą jest, że pewne rzeczy zależą od kultury. Na przykład niektóre pokarmy mogą powodować obrzydzenie mimo, że są nietoksyczne.
Jednak ważne jest aby pamiętać, że tej emocji towarzyszy charakterystyczny wyraz twarzy, który można zaobserwować u osób niewidomych od urodzenia, oprócz typowej reakcji fizjologicznej, psychologicznej i behawioralnej.
Na przykład danie narodowe Hiszpanii to paella, która zawiera krewetki. Chociaż danie to jest uważane za przysmak w tym kraju, niewielu Hiszpanów byłoby podekscytowanych perspektywą zjedzenia talerza koników polnych lub świerszczy. Jednak w niektórych krajach owady stanowią prawdziwy przysmak, podobnie jak paella. W innych wzbudzają zaś najgłębszą niechęć.
Danie może smakować pysznie dla niektórych i okropnie dla innych, nawet w tym samym kraju. Ślimaki stanowią bardzo jasny przykład. Dlatego emocje te zależą również od osobowości jednostki i wykształcenia, które otrzymują.
Prawdą jest, że istnieją bardziej podstawowe problemy, które sprawiają, że czujemy się zniesmaczeni, na przykład przyprawiający o mdłości zapach, jednak ważne jest, aby wziąć pod uwagę wpływ kultury. W zależności od naszej kultury możemy czuć się mniej lub bardziej czymś zniesmaczeni.
Ideologiczne obrzydzenie
Niewątpliwie doświadczenie tej emocji pomaga chronić nas przed toksycznością. Jednak ta emocja wykracza poza żywność. Wielu ludzi także wyraża obrzydzenie jakie odczuwają wobec innej kultury, rasy, religii i kraju.
Niektórzy ludzie postrzegają inne ideologie jako toksyczne dla siebie. Uważają, że te ideologie mogą uszkodzić ich przekonania lub w ogóle ich życie. Ten rodzaj obrzydzenia przyczynia się na przykład do rasizmu i ksenofobii. Jeśli uważamy inne rasy i ludzi za toksyczne, odrzucamy ich i unikamy.
Zgodnie z wynikami badań przeprowadzonych przez Paula Rozina, psychologa, który poświęcił się badaniu tych emocji, obrzydzenie jest odrzuceniem wydarzeń, które powodują, że pamiętamy naszą zwierzęcą naturę.
Rozin i jego współpracownicy mówili, że chociaż obrzydzenie jest mechanizmem obronnym, który powstał w celu uniknięcia złego jedzenia, stopniowo oddziela się ono od tych elementów. W ten sposób możemy czuć się zniesmaczeni przez kogoś, kto narusza nasze zasady moralne.
Ponadto według tych autorów fakt, że czujemy się obrzydzeni przez ludzi rasistowskich, obrażających nas lub wykazujących inne negatywne zachowania może oznaczać, że chronimy ludzką godność w ramach porządku społecznego. Jakie jest Twoje zdanie na ten temat?
Bibliografia
Wszystkie cytowane źródła zostały dokładnie sprawdzone przez nasz zespół, aby zapewnić ich jakość, wiarygodność, trafność i ważność. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i posiadającą dokładność naukową lub akademicką.
Rozin, Paul and April Fallon. “A Perspective on Disgust.” Psychological Review. 1987. https://cpb-us-w2.wpmucdn.com/web.sas.upenn.edu/dist/7/206/files/2016/09/94DisgustPerspectivesPRev87-20oqhhu.pdf