Zawieszony lub odwlekany żal: jak powstaje przewlekły ból

Przyjęcie straty nigdy nie jest łatwe. Tak naprawdę może być tak trudne, że niektórzy z nas nie są w stanie poradzić sobie z cierpieniem. Odkładamy je na bok, nie akceptując nieobecności pewnych ludzi w naszym życiu. Odwlekany żal może trwać przez lata i stać się rzeczywistością, w której pojawia się cichy i przewlekły ból.
Zawieszony lub odwlekany żal: jak powstaje przewlekły ból
Valeria Sabater

Napisane i zweryfikowane przez psycholog Valeria Sabater.

Ostatnia aktualizacja: 14 września, 2023

Zawieszony lub odwlekany żal ma miejsce, gdy dana osoba nie poradziła sobie ze stratą. Żałoba staje się chroniczna i ciągnie się za Tobą na stałe. Cierpienie to objawia się na różne sposoby. Może się sygnalizować lękiem, stresem, zmęczeniem, apatią lub ciągłą drażliwością. Choć może się to wydawać zaskakujące, odwlekany żal to bardzo powszechna rzeczywistość kliniczna.

Wiele osób nie wie, co zrobić z tymi bolesnymi uczuciami. Ten rodzaj cierpienia może paraliżować i zepchnąć daną osobę w pustkę, w której ciężko jest zarządzać swoim życiem. Inne osoby mają zdwojoną koncentrację podczas codziennych czynności.

Mogą zakopać się w pracy lub innych obowiązkach, próbując przekonać samych siebie, że są w stanie iść naprzód. Wmawiają sobie, że nic się nie dzieje i wszystko jest w porządku. Myślą, że mogą ukryć swój ból, tak jakby chowali coś osobistego w sejfie.

Odwlekany żal

Oba powyższe przypadki powodują ten same rodzaje cierpienia. Jest to patologiczny odwlekany żal, w którym brakuje zakończenia i akceptacji straty. Jest jednak coś, co musisz zrozumieć – ból nie ma daty ważności.

Może trwać przez dziesięciolecia, a nawet przeniknąć przez każdą Twoją myśl i to, co robisz. Odwlekany żal może kryć się także za wieloma chorobami. W końcu może nawet zniweczyć Twoje szanse na ponowne szczęście.

„Płakać to zmniejszać głębię żalu.”

William Szekspir

Czym jest zawieszony lub odwlekany żal?

Ból może się utrzymywać, a nawet zostać uwięziony w nas, niczym ziarno w kropli bursztynu. Tak się dzieje, gdy nie udaje Ci się stawić czoła bolesnej rzeczywistości. Może się to zdarzyć, gdy powiesz sobie, że lepiej odłożyć emocje na bok i kontynuować codzienne życie. Pomoże Ci to przestać myśleć o utraconej osobie.

Jeśli jest coś, o czym wiedzą specjaliści od żałoby, to to, że każdy z nas doświadcza tego psychicznie na bardzo różne sposoby. Ponadto ogólną wizją, którą ludzie mają na ten temat, jest to, że strata jest równa smutkowi. Co więcej, wielu ekspertów twierdzi, że pokonanie i zamknięcie okresu żałoby zajmuje średnio 1-1,5 roku.

Te stwierdzenia nie są jednak całkowicie poprawne. Jeśli kogoś stracisz, poczujesz coś więcej, niż tylko smutek. Będzie to również gniew, zmieszanie, a także udręka.

Doświadczenie smutku jest więc bezpośrednio związane z osobowością każdej osoby, która go przeżywa. W grę wchodzą również zasoby, które jednostka może posiadać, a także wsparcie społeczne i osobiste, które mogą otrzymać.

Badanie przeprowadzone przez dr Katherine Shear z Columbia University w Nowym Jorku twierdzi, że bardzo trudno jest przewidzieć, jak konkretna postać poradzi sobie z utratą ukochanej osoby. Co więcej, szacuje się, że w pewnym momencie swojego życia około 5% populacji cierpi z powodu zawieszonego lub odwlekanego bólu.

Poniżej przedstawimy cechy tego procesu.

Objawy zawieszonego lub odwlekanego żalu

Odwlekany żal jest rodzajem mechanizmu obronnego. Osoba dotknięta tym stanem odmawia zaakceptowania rzeczywistości. Nie może się z tym zmierzyć i nie jest w stanie poradzić sobie z tak ogromnym cierpieniem. W ten sposób mózg decyduje się po prostu zaprzeczyć cierpieniu lub „zawiesić” je – przekładając emocje na później.

Chociaż może się to wydawać dobrym rozwiązaniem, cały ten stres psychiczny i powstrzymywanie się przed odczuwaniem emocji może prowadzić do następujących konsekwencji.

  • Niepokój i stres.
  • Osoba staje się nadwrażliwa. Wyolbrzymia znaczenie nieoczekiwanych lub przypadkowych zdarzeń w jej życiu.
  • Ten rodzaj żalu może przerodzić się zaburzenia odżywiania lub uzależnienia.
  • Pojawia się również wyraźna odmowa mówienia o stracie i potwierdzenia straty ważnej osoby.
  • Mogą pojawiać się objawy psychosomatyczne, jakie jak problemy trawienne, alergie, migreny, bóle mięśniowe, problemy skórne i wypadanie włosów.
  • Możesz czuć niemoc przy opracowywaniu jasnej wizji lub planu na przyszłość. Ludzie dotknięci zawieszonym żalem przestają tworzyć plany na życie i wyznaczać sobie cele.
  • Mogą pojawić się również problemy społeczne. Oznacza to, że możesz stracić poczucie radości, cierpliwości i pragnienie dzielenia się życiem z innymi. Ludzie często przestają lubić różne formy rozrywki, które wcześniej uwielbiali. Czasami przestają nawet łączyć się z innymi w prawdziwy sposób. Empatia zawodzi, ponieważ gdy nie akceptujesz wewnętrznego cierpienia, wszystko inne staje się trudniejsze.

Jak radzić sobie z zawieszonym żalem?

Ci, którzy borykają się z uczuciem opóźnionego żalu, powinni wiedzieć, że prędzej czy później to emocjonalne brzemię, które mają w sobie, wyjdzie na powierzchnię. Czasami wystarczy nagły impuls, aby powstały niezliczone negatywne emocje.

Mogą one zepchnąć Cię do granic wytrzymałości. W ten sposób śmierć zwierzaka, przeżywanie czyjejś choroby, a nawet drobna porażka mogą uwolnić lawinę emocji, z którymi trudno będzie Ci sobie poradzić.

W książce pod tytułem Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, Fifth Edition (DSM-5) nie ma hasła „opóźniony żal”. Niemniej jednak obejmuje ona kryteria diagnostyczne „uporczywego złożonego zaburzenia żałobnego”.

Ponieważ eksperci są obecnie świadomi istnienia patologicznego smutku, w ostatnich latach opracowują nowe terapie, aby pomóc innym radzić sobie z nim. Niektóre z nich okazały się bardzo skuteczne.

Odwlekany żal

Jednym z przykładów takiej terapii jest ta, którą dr Julie Wetherell z University of California w San Diego przedstawiła w badaniu z 2012 roku. Badanie to dotyczy terapii łączącej terapię poznawczo-behawioralną, psychoterapię interpersonalną i techniki długotrwałej ekspozycji.

Podstawowym celem tej terapii jest pomoc pacjentowi w zaakceptowaniu straty i pracy nad emocjami. Szczególny nacisk kładzie się na emocje, które często się pojawiają, w tym szczególnie poczucie winy.

W obliczu straty

Podsumowując, strata jest czymś, na co nikt z nas nie jest przygotowany. Żałoba nie jest procesem powszechnym ani normatywnym. Zamiast tego jest ona dynamiczna, brutalna, skomplikowana i może powodować negatywne stany psychiczne.

Znalezienie siły na poproszenie o pomoc (i pozwolenie innym na udzielenie pomocy) pozwoli Ci poradzić sobie z tą rzeczywistością w zdrowszy i skuteczniejszy sposób.


Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.



Ten tekst jest oferowany wyłącznie w celach informacyjnych i nie zastępuje konsultacji z profesjonalistą. W przypadku wątpliwości skonsultuj się ze swoim specjalistą.