Zapominanie – co mówią o nim badania

W ten sposób odkryjemy, czym jest zapominanie, że istnieją dwa rodzaje zapominania i jak z punktu widzenia nauki zapominanie jest praktycznie niemożliwe do udowodnienia. Friedrich Nietzsche powiedział kiedyś:

„Istnienie zapominania nigdy nie zostało udowodnione. Wiemy tylko, że niektóre rzeczy nie przychodzą nam na myśl, gdy ich potrzebujemy”.

Czym jest zapominanie?

Zapominanie nadaje nazwę zjawisku, w którym odcisk powstały w pamięci w odniesieniu do niektórych informacji jest podzielony. Doszło do nieprawidłowego przechowywania lub przywołania wspomnienia.

Gdy się psuje, szczegóły tych informacji są tracone, dopóki ślad nie zostanie utracony. Co otwiera drogę do całkowitego zapomnienia. Można powiedzieć, że informacja została zapomniana, gdy zniknęła sieć neuronowa, która na poziomie neurobiologicznym wspomaga odzyskiwanie tego wspomnienia.

Można ustalić, że dana informacja zniknęła na stałe jedynie w procesie odzyskiwania.

Z tego powodu, chociaż nie można udowodnić zapominania (brak szczegółów utrudnia odzyskanie informacji, czy też zostało całkowicie zapomniane?), to możemy rozważyć wszystko, co w danym momencie powoduje, że dana osoba nie jest w stanie niczego zapamiętać.

Nie ma znaczenia, czy w przyszłości coś zostanie odzyskane, czy nie. Możemy powiedzieć, że dana osoba o tym zapomniała.

Zapominanie – różne rodzaje

W badaniu zjawiska zwanego „zapominaniem” zidentyfikowano dwa klinicznie istotne typy leczenia zaburzeń psychicznych, w których pamięć odgrywa istotną rolę. Dzieje się tak, na przykład, w przypadku zespołu stresu pourazowego.

Przypadkowe zapomnienie ma miejsce, nawet jeśli jest zbędne, bez intencji zapominania. Schacter (2003) argumentował, że przypadkowe zapominanie jest niezbędne dla prawidłowego funkcjonowania pamięci. Jest to cecha ludzka, która musi być elastyczna i działać w najbardziej optymalnym zakresie.

Ponieważ pamięć nie jest nieograniczona, gdyby nie było błędów ani zapominania odbilibyśmy się od szklanego sufitu, który ogranicza nasze możliwości.

Dlatego dobrze jest zapomnieć o pewnych informacjach, które w chwili obecnej nie są przydatne. Na przykład, nawet jeśli ważne jest, aby zapamiętać tablicę rejestracyjną pierwszego samochodu, którym jeździliśmy to prawda jest taka, że ​​tego rodzaju informacji można zapomnieć. Nie są one już przydatne i mogą zakłócać bieżące wspomnienia.

Drugi rodzaj pamięci to pamięć motywowana. Występuje, gdy dana osoba wykonuje procesy lub zachowania, których celem jest zmniejszenie dostępności pamięci. Może się to zdarzyć, gdy dojdzie do traumatycznej sytuacji, o której próbujemy zapomnieć unikając wszystkiego, co może motywować jej dostępność. Ponieważ nie pamiętamy o niej, jej ślad może ulec osłabieniu.

Czego najczęściej zapominamy?

Gordon (1995) badał, jakiego rodzaju informacje ludzie zapominają mimowolnie. Ta lista nie jest losowa i można dzięki niej wytłumaczyć, dlaczego niektóre osoby często zapominają imiona innych lub gdzie zostawili klucze.

Wśród najczęstszych przypadkowych zapominania wyróżniamy:

• Imiona. Zwykle, kiedy ktoś się nam przedstawia znajdujemy się w innej sytuacji niż zwykle. Możemy być tym rozproszeni w momencie kodowania. Kodujemy przez łączenie informacji z czymś, a konkretniej z samym sobą, a nowa twarz i imię nie są często (jeszcze) z nami powiązane.
• Gdzie położyłem klucze? Niezależnie od tego, czy są to klucze, czy dowolny inny przedmiot dzieje się tak, ponieważ pozostawienie obiektu w jednym miejscu jest zwykle procesem automatycznym. Chyba że ten obiekt jest w tej chwili istotny. Na przykład: bardziej prawdopodobne jest, że będziesz wiedzieć, gdzie jest pudełko z muszlami, które dał Ci Twój przyjaciel w prezencie na urodziny dwa dni temu, niż gdzie są klucze. Odłożenie lub schowanie kluczy to coś, co zostało już zautomatyzowane, dlatego nie zwracamy na ten proces uwagi.
• Powtarzam się! Czasami jesteśmy w stanie powiedzieć coś komuś, komu już to powiedzieliśmy. W takich przypadkach zwykle występują błędy w przypisaniu źródła. Ponieważ to kontekst daje nam wskazówki, że nie zostało to powiedziane, a nie osoba, z którą jesteśmy.

Innym typem informacji, o którym często się zapomina, są: twarze, wskazówki, zapominanie o tym, co się zaczęło, co zostało powiedziane i co zostało zrobione (na przykład wyłączenie gazu).

Siedem grzechów pamięci (Schacter, 2003)

Jako użytkownicy pamięci musimy o nią dbać. Jednak wielu z nas popełnia błędy, które zachęcają do zapominania, a nie do zapamiętywania. Tak więc istnieje siedem zjawisk, które mogą powodować cofanie się pamięci i powodować, że nie będzie ona działać optymalnie. Są to:

• Krótkotrwałość: zapomnienie następuje przez osłabienie śladu i upływ czasu.
• Rozkojarzenie: gdy ludzie są rozkojarzeni, zestresowani lub wykonują wiele zadań na raz nie dochodzi do głębokiego kodowania. Jest to logiczne, ponieważ pamięć rejestruje więcej informacji niż to, co chcemy zapamiętać, i dlatego tak ważna jest selektywna uwaga.
• Blokada: mogą wystąpić awarie, ponieważ odzyskano w tym momencie niewłaściwe informacje.
• Błędna atrybucja.
• Sugestywność.
• Tendencyjność: postawy i emocje ludzi mogą modyfikować ich wspomnienia zakłócając wiarygodność pamięci.
• Uporczywość: powtarzające się wspomnienia mogą również powodować zmianę ich treści, ponieważ zapamiętaliśmy je wiele razy.

Grzechy 1, 2 i 3 prowadzą do grzechów zaniedbania. Natomiast grzechy 4, 5, 6 i 7 do grzechów przeoczenia (podmiot pamięta coś, ale pamięta to źle).

Zapominanie utrzymuje się w takich stanach, jak niektóre zaburzenia lękowe, zespół stresu pourazowego lub zaburzenia dysocjacyjne. Dlatego jego badanie i zróżnicowanie może mieć znaczenie w leczeniu tych zaburzeń. W ten sposób można ustanowić teorie i prawa, które zbliżają się nie tylko do pamięci, ale także do zapominania, takie jak Prawo Just:

„Gdy dwa ślady pamięci mają tę samą siłę, ale w różnym wieku, to znaczy jeden jest nowszy od drugiego możemy powiedzieć, że starszy z nich będzie bardziej trwały. I zostanie zapomniany wolniej niż nowszy”.