Typ matki i jej emocjonalny wpływ na rozwój dziecka

Czy wiesz o tym, że więź nawiązana z matką określa postrzeganie siebie samego i innych w Twoim otoczeniu? Dowiedz się, jak różne typy matek wpływają na osobowość ich dzieci.
Typ matki i jej emocjonalny wpływ na rozwój dziecka
Elena Sanz

Napisane i zweryfikowane przez psycholog Elena Sanz.

Ostatnia aktualizacja: 27 grudnia, 2022

Czy wiesz o tym, że więź nawiązana z matką określa postrzeganie siebie samego i innych w Twoim otoczeniu? Dowiedz się, jak typ matki wpływaja na osobowość ich dzieci.

Czy popełniasz mały błąd i czujesz się kompletną porażką? Czujesz duże emocjonalne uzależnienie od swojego partnera? A może wręcz przeciwnie, za wszelką cenę unikasz zaangażowania? Czy masz ekstremalne trudności w podejmowaniu decyzji?

Wspomnianych sytuacji doświadcza na co dzień wiele osób. I choć może się to wydawać zaskakujące, są one wynikiem naszych doświadczeń z dzieciństwa i różnych typów matek, z którymi dorastaliśmy. Typ matki , która nas wychowała ma na nas kardynalny wpływ.

Do takiego wniosku doszedł amerykański psycholog Stephan Poulter w swojej książce. Jej tytuł brzmi znacząco: Czynnik matki: Jak emocjonalne dziedzictwo twojej matki wpływa na twoje życie. Wpływ więzi, jaką nawiązujemy z matką, jest widoczny nawet w naszym dorosłym życiu. Znajduje też odzwierciedlenie w naszych mocnych i słabych stronach.

A ponadto typ matki wpływa na naszą samoocenę i sposób, w jaki odnosimy się do innych ludzi.

Tak więc każdy typ matki z pięciu opisanych w tej pracy ma swoje własne cechy i przekazuje odmienne dziedzictwo swoim potomkom. Poniżej zobaczymy więcej na ten temat.

Typ matki – pięć wyróżnionych rodzajów

Według autora istnieje pięć kategorii, które obejmują zdecydowaną większość matek. Chociaż prawdą jest, że cechy kilku rodzajów na ogół współistnieją, zazwyczaj jeden typ matki jest dominujący. Przyjrzyjmy się im po kolei.

Matka z córką

Typ matki perfekcjonistki

Te matki zachowują się w sposób kontrolujący i niespokojny. To osoby, dla których wygląd i pozory są naprawdę ważne. Ich celem jest, aby Twoje dzieci i rodzina wyglądały perfekcyjnie w oczach świata.

Takie zachowania powodują, że dzieci stają się hiperkrytyczne wobec siebie, stale czują się nieadekwatne i niewystarczające. Mają tendencję do przesadnego strachu przed krytyką i odrzuceniem ze strony innych. Ale z drugiej strony same mają tendencję do osądzania innych.

Mogą to być bardzo wymagające osoby, które nie pozwalają sobie na błędy i nie tolerują frustracji.

Matka nieprzewidywalna

Są to kobiety, które stosują chaotyczny styl rodzicielski, w zależności od stanu emocjonalnego, w jakim się znajdują w danym dniu. Nie wiedzą, jak radzić sobie ze swoimi emocjami i pozwalają im wpływać na sposób interakcji z dziećmi.

W takich relacjach dzieci rozwijają ambiwalentne przywiązanie. Dorastają w ciągłym stanie czujności i niepewności. To zmusza ich do nauki odczytywania stanów emocjonalnych matki, aby wiedzieć, czego się spodziewać.

Ten niepokój powielają potem w swoich pozostałych związkach. Stają się ludźmi lękliwymi i nie potrafią zaufać, że uczucia innych będą wobec nich stabilne. Ponadto mają skłonność do przesadnych reakcji emocjonalnych w pozornie błahych sprawach.

Typ matki – najlepsza przyjaciółka

Takie matki nie stawiają granic, zwierzają się, a nawet dzielą się ubraniami ze swoimi dziećmi. Zachowują się jak w relacji równego z równym. Zamiast przyjąć na siebie rolę odpowiedzialnych dorosłych, pozostawiają swoje dzieci bez tego autorytetu. A nawet obarczają je odpowiedzialnością bycia dorosłym i odgrywania roli opiekuna.

Dzieci mogą dorastać czując się opuszczone lub bezradne. Natomiast w swoich dorosłych związkach będą doświadczać wielkiego strachu przed odrzuceniem. Mają też silne tendencje do czucia się niekochanym. Ponadto prawdopodobnie wplątują się w niezrównoważone relacje, w których muszą ponownie przyjąć rolę opiekuna.

Typ matki „ja najpierw”

To typ matki, które jest egocentryczna, samolubna i ma tendencję do stawiania swoich dzieci na drugim miejscu. Dzieci dorastają w poczuciu, że ich rolą jest spełnianie pragnień i potrzeb matki. A skoro matka zawsze ma rację, więc ich opinie są nieważne i mało znaczące.

Brak otrzymanego wsparcia emocjonalnego prowadzi takie osoby do zwątpienia w siebie i we własne możliwości.

Kompletny typ matki

Można to uznać za idealny styl macierzyństwa, którym cieszy się jedynie około 10% dzieci. Takie matki są zrównoważonymi, kochającymi kobietami. Ale jednocześnie potrafią zapewnić kierownictwo i wyznaczać granice.

Ponieważ wspierają rozwój autonomii i indywidualności swoich pociech, dzieci dorastają z dobrą samooceną, czując się kochane i pewne siebie. Dzięki temu są w stanie podejmować ryzyko, dostosowywać się do zmian i nawiązywać zdrowe relacje.

Matka i córka na kanapie

Każdy typ matki sprzyja rozwojowi mocnych stron

Powyższy opis może brzmieć nieco pesymistycznie. Wydaje się bowiem, że tylko niewielki procent ludzi może być w stanie czerpać korzyści z właściwego rodzicielstwa i bezpiecznego przywiązania. Należy jednak zauważyć, że wszystkie typy matek i różne konteksty edukacyjne, które generują, przyczyniają się do tworzenia mocnych stron ich dzieci.

Na przykład dzieci matek perfekcjonistek są odpowiedzialne i wytrwałe w pracy. Dzieci matek nieprzewidywalnych mają wielką zdolność empatyczną. A dzieci wychowywane przez matkę, która jest najlepszą przyjaciółką, wyrastają na zdecydowanych dorosłych, zdolnych do podejmowania inicjatywy.

Podsumowując, chociaż nie możemy wpłynąć na warunki naszego dzieciństwa, potrafimy wydobyć z tych okoliczności cenne narzędzia i lekcje. Wszyscy mamy mocne strony, niezależnie od  tego jaki typ matki nam towarzyszył w dzieciństwie. I to my decydujemy, czy je wykorzystamy, czy też zatrzymamy się na etapie użalania się nad sobą.


Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.


  • Poulter, S. B. (2010). El legado de las madres: La influencia de su herencia emocional en nuestra vida (1.a ed.). Barcelona, España: URANO, EDICIONES.
  • Martínez, V. S., Castañeiras, C. E., & Posada, M. C. (2011). Estilos de apego y autoconcepto: bases para una adolescencia positiva. Psicodebate11, 27-42.
  • Sánchez Herrero, M. (2011). Apego en la infancia y apego adulto: influencia en las relaciones amorosas y sexuales. Recuperado mayo de 2021, de http://hdl.handle.net/10366/99355

Ten tekst jest oferowany wyłącznie w celach informacyjnych i nie zastępuje konsultacji z profesjonalistą. W przypadku wątpliwości skonsultuj się ze swoim specjalistą.