Słuchanie bez empatii: emocjonalne odłączenie

Napisane i zweryfikowane przez psycholog Valeria Sabater.

Ostatnia aktualizacja: 27 grudnia, 2022

Słuchanie bez empatii jest jak patrzenie bez widzenia. To tak, jakbyś skinął głową, chociaż Twój umysł jest całkowicie odłączony od tego, co dzieje się wokół Ciebie. Jest tam, ale tak naprawdę nie jest. Komunikacja i empatyczne słuchanie są niezbędne do budowania silnych i znaczących relacji. Pozwalają łączyć się z uczuciami innych ludzi.

Wyobraź sobie opowiadanie komuś historii i nie uzyskiwanie szczerej odpowiedzi w zamian. Lub co gorsza, wyobraź sobie, że myślisz, że dostałeś szczerą odpowiedź, gdy w rzeczywistości ta osoba jest emocjonalnie odłączona od tego co mówisz. Właśnie tym jest słuchanie bez empatii.

Jeszcze kilka miesięcy temu Paul Bloom, psycholog i specjalista psychologii poznawczej z Yale University, wypowiedział się kontrowersyjnie na temat empatii. Według niego nie ma w tym nic pozytywnego.

Zdaniem Paula Blooma, za empatią często kryje się słabość. Na przykład osoba może wczuć się w to co mówi inny człowiek, nawet jeśli naprawdę jej to nie obchodzi. Zasadniczo odnosi się do faktu, że każdy w jakiś sposób jest w stanie postawić się na miejscu innych ludzi. Nie oznacza to jednak, że zależy nam na rozmówcy. To jest w zasadzie to, czym jest słuchanie bez empatii.

Dlatego uważa, że ​​nie ma sensu mieć empatii, jeśli nie mamy aktywnej postawy. Aby być prawdziwie empatycznym, musimy być autentycznie świadomi osoby stojącej przed nami i jej historii. Ponadto, jak wskazuje Paul Bloom, czasami są ludzie, którzy wydają się po prostu empatyczni, ale nie robią nic, by pomóc innym. Pokazują jedynie empatię, aby czuć się dobrze sami ze sobą.

Dlatego nie wystarczy po prostu tam być, czuć i pokazywać, że rozumiemy rzeczywistość drugiej osoby. Musimy aktywnie okazywać to uczucie, to połączenie, które tworzymy z drugim człowiekiem.

Słuchanie bez empatii – czym jest?

Ludzie mają tendencję do rytualizacji swoich codziennych interakcji tak bardzo, że staje się niemożliwe, aby dostrzegli brak emocjonalnego związku, który istnieje w ich relacjach z innymi.

Bardzo charakterystycznym przykładem są ci ojcowie i matki, którzy prawie automatycznie reagują na swoje dzieci, kiedy one im coś wyjaśniają. Dochodzi do punktu, w którym zwroty „Tak, Twój rysunek jest piękny” i „Naprawdę? To interesujące”, stają się bez znaczenia, ponieważ często się powtarzają. Niektórzy rodzice myślą, że ich dzieci nie zdają sobie sprawy z tego, że próbują dać szybką odpowiedź, aby mogli kontynuować swoje działania.

Nie oznacza to, że nie kochamy naszych dzieci całym sercem. Oznacza to, że nasze intensywne życie zakłóca nasze relacje. Rodzice, którzy mają napięty harmonogram, zawsze myślą o swoich obowiązkach i mają skłonność do słuchania bez empatii.

Słuchanie bez empatii utrudnia połączenie emocjonalne

Rozmawialiśmy z kimś, kto naprawdę tam nie był. Są chwile, kiedy chcemy prawdziwej rozmowy z daną osobą, ale ona tylko kiwa głową, ponieważ nas nie słucha. To tak, jakby nie było żadnego związku emocjonalnego i to tylko pusta rozmowa.

Innym razem ludzie udzielają nam odpowiedzi, które wcale nie są pomocne. Oto kilka przykładów tego rodzaju odpowiedzi:

• Odpowiedź doradcza: to, co powinieneś zrobić to…
• Empatyczna odpowiedź osobista: za bardzo przesadzasz, nie ma w tym nic złego!
• Odpowiedź korygująca: Jesteś w błędzie.
• Pytająca odpowiedź: Ale dlaczego tak myślisz/robisz/mówisz?
• Odpowiedź unikowa: Rozumiem, że się martwisz, ale nie mogę Ci teraz pomóc, bo…

Jak widzisz, tego typu odpowiedzi są wyraźnymi przykładami słuchania bez empatii, które mogą sprawić, że poczujemy się źle sami ze sobą.

Kultywowanie autentycznej empatii i aktywnej postawy

Wszyscy jesteśmy zdolni do empatii. W rzeczywistości dr Anthony David z Instytutu Psychiatrii, Psychologii i Neurologii w Londynie przeprowadził badanie, które wykazało, że można zmierzyć empatię.

Pozwoliło to światu uświadomić sobie, że każdy jest zdolny do empatii. Jednak ludziom brakuje także siły woli, aby poprawić swoje umiejętności społeczne. Oznacza to, że tak, jesteśmy empatyczni, ale nie używamy empatii tak skutecznie jak powinniśmy.

W konsekwencji słuchanie bez empatii stało się całkiem normalne. Uważamy się za wszechstronnych, cierpliwych i troskliwych, gdy w rzeczywistości nie jesteśmy empatyczni wobec innych.

Aby to poprawić, ważne jest, aby pamiętać o następujących kluczach:

Jak skutecznie korzystać z empatii

• Aby rozwinąć empatię, musimy nauczyć się być naprawdę obecnym bez pośpiechu i wymówek.
• Kontakt wzrokowy jest kluczowy. Musimy spojrzeć drugiej osobie w oczy bez osądzania jej. Musimy nauczyć się przekazywać uczucia i rozumieć naszym spojrzeniem.
• Po drugie, musimy wiedzieć jak odpowiadać. Krytyka, osąd lub zwroty takie jak „Zrobiłbym to, gdybym był Tobą” lub „Powinieneś był działać inaczej” wcale nie są pomocne.
• Ze wszystkich kwetii, empatia musi przede wszystkim być czynna. Ci, którzy mówią, że rozumieją ale nie robią niczego, by pomóc innym dają tylko fałszywą nadzieję. Mówienie komuś, że jest wartościowy, a następnie zaniedbywanie go, może kogoś naprawdę zranić.

Podsumowując, nie powinniśmy zakładać, że jesteśmy ekspertami w tej dziedzinie. Zawsze mamy coś do nauczenia się i ulepszenia. Stopniowo możemy poprawić naszą empatię, a to może prowadzić do lepszych i bardziej autentycznych relacji.