Powrót do życia po szarym rozwodzie

Wielu postrzega to jako wyzwolenie. Jednak rozwody u osób powyżej 50 roku życia nie zawsze są tak pozytywne. Za tym dynamicznie rozwijającym się zjawiskiem kryją się spory gospodarcze i wielkie wyzwania emocjonalne.
Powrót do życia po szarym rozwodzie
Valeria Sabater

Napisane i zweryfikowane przez psycholog Valeria Sabater.

Ostatnia aktualizacja: 22 grudnia, 2022

Dane statystyczne wskazują, że na całym świecie rośnie liczba rozwodów par w wieku powyżej 50 lat. Jednak gdy ktoś staje w obliczu rozpadu związku trwającego 20, 30, a nawet 40 lat, wyzwania są niezliczone. Są też dość osobiste. Jak wygląda powrót do życia po szarym rozwodzie?

Rozpoczęcie życia po „szarym rozwodzie” nie jest łatwym zadaniem. Wiele osób czuje się całkowicie zagubionych. Z drugiej strony inni postrzegają to jako nową lub drugą szansę. Według nich to zasłużona okazja do ukształtowania szczęśliwszego, bardziej odświeżającego życia pełnego nadziei. W każdym razie nie można zaprzeczyć, że zakończenie każdego związku, który nie przynosi satysfakcji, a jedynie nieszczęście i problemy, jest niezbędne.

Kiedy dwoje ludzi mieszka razem od dziesięcioleci, często mają zbudowaną wspaniałą infrastrukturę rodzinną, emocjonalną, materialną, a nawet ekonomiczną. Dzielenie tego dziedzictwa na dwie części, jak podzielenie kartki papieru na pół, nie jest łatwe. Na przykład prawie zawsze pojawiają się trudności z podziałem majątku. Co więcej, pojawia się żal po rozstaniu, a pary muszą na nowo zdefiniować sens swojego życia.

Wiele osób w wieku od 50 do 60 lat nie wie, jak radzić sobie z emocjami związanymi z procesem rozwodowym i jak zacząć samotnie życie.

Starszy mężczyzna myśli o tym, jak zacząć życie po „szarym rozwodzie”
Szary rozwód oznacza konieczność odbudowy siebie, ale także zintegrowanie całego życia, które dzieliliśmy z naszym byłym partnerem.

Powrót do życia po szarym rozwodzie

W przypadku szarego rozwodu miłość bywa czasem zgaszona, zniszczona lub nadużyta. Są jednak tacy, którzy zamiast zakończyć swoje nieszczęśliwe związki, przedłużają je przez dziesięciolecia. Jest to szczególnie powszechne w przypadku partnerów po sześćdziesiątce, których uczono, że małżeństwo musi trwać wiecznie. Nie trzeba dodawać, że w takich warunkach jedyną rzeczą, która trwa wiecznie, jest cierpienie.

Na szczęście ta percepcja jest przestarzała. Rozwód nie jest już postrzegany jako piętno, ale jako częsta i skonsolidowana sytuacja w naszym społeczeństwie. Dodając do tego fakt, że wiele kobiet w wieku od 50 do 60 lat cieszy się niezależnością ekonomiczną i własnymi karierami, łatwo zrozumieć przyczynę wzrostu rozstań w tym sektorze populacji.

Prawdziwym wyzwaniem jest powrót do życia po szarym rozwodzie. Nie jest to coś, co można wytłumaczyć syndromem pustego gniazda, kryzysem wieku średniego czy zbliżającą się emeryturą. Są to ludzie, którzy nie kochają już swoich małżonków/partnerów i chcą samotnie rozpocząć nowe życie. Zarządzanie tym, co dzieje się po wykonaniu tego odważnego kroku, nie jest łatwe.

Potrzeba wsparcia ze strony otoczenia

Badania opublikowane w The Journals of Gerontology sugerują dwa interesujące aspekty. Po pierwsze, tak zwana szara rewolucja rozwodowa pojawiła się po raz pierwszy w 1990 roku. Od tego czasu rozstania par w wieku powyżej 50 lat stanowią co czwarty rozwód.

Drugim aspektem jest to, że nie znamy na pewno predyktorów tego zjawiska ani konsekwencji. Wiemy, że nie jest to prosty proces i że ze względu na swoje specyficzne cechy bardzo różni się od rozwodu w młodszym wieku.

Kluczem w takich sytuacjach jest to, że rozwiedziona osoba musi mieć wsparcie otoczenia. Posiadanie przyjaciół, z którymi można porozmawiać, i grupy społecznej, która działa jako codzienny sojusznik, jest kluczem do rozpoczęcia życia po szarym rozwodzie. Ważne jest również zrozumienie i wsparcie innych członków rodziny.

W obliczu szarego rozwodu musisz porzucić relacje z dalszą rodziną partnera i wspólne przyjaźnie. Muszą też zrezygnować z pewnych marzeń i przeformułować całą spuściznę wspomnień i doświadczeń.

Przeformułować historię swojego życia, aby ukierunkować ją na przyszłość

Para w wieku 55 lub 60 lat, która zdecydowała się na rozwód, mogła mieszkać razem przez 20, 30 lub więcej lat. Oczywiście każdy przypadek jest wyjątkowy i chociaż niektóre relacje od samego początku układały się źle, inne mogły znacznie później ulec pogorszeniu. W większości przypadków oznacza to konieczność przeformułowania życia niemal od podstaw.

Są tacy, którzy żałują wszystkiego, co przeżyli i zadają sobie pytanie: „Dlaczego wcześniej tego nie zrobiłem?” Inni cierpią, ponieważ muszą rozstać się z partnerem, którego nadal kochają i z powodu różnych okoliczności (zdrady, nieporozumienia) muszą odejść. Będą też tacy, którzy uciekają z długich, toksycznych związków i inni, którzy kończą relację za obopólną zgodą, gdy nie ma już w nich miłości.

We wszystkich tych okolicznościach ostatnią rzeczą, jaką powinieneś zrobić, to spróbować wymazać życie ze swoim partnerem ze swoich wspomnień. Te wspólne dekady istnieją i są częścią Waszej historii. Stanowią część tego, kim jesteście. Musicie zaakceptować przeszłość, aby skupić się na przyszłości. Aby to zrobić, trzeba przeżyć żal po rozstaniu. Później możesz ustalić swoje nowe cele.

Problemy ekonomiczne mogą powodować niepokój

Rozpoczęcie życia po szarym rozwodzie w wielu przypadkach przyprawia o zawrót głowy. Tym bardziej, gdy jeden z partnerów nie miał wkładu finansowego w związku i był zależny od emerytury współmałżonka. To jedna z prawdziwych trudności tego zjawiska. W końcu jest wiele kobiet, które poświęciły swoje życie wychowaniu dzieci.

W innych sytuacjach para musi zmierzyć się z podziałem majątku, co często powoduje problemy prawne. Są to doświadczenia, które powodują wiele niepokoju i mogą w niektórych przypadkach wywoływać problemy między innymi członkami rodziny.

mama i córka rozmawiają o tym, jak zacząć życie po „szarym rozwodzie”
Komunikacja i empatia między rodzicami a dziećmi ma decydujące znaczenie w radzeniu sobie ze skutkami szarego rozwodu.

Wpływ szarego rozwodu na dorosłe dzieci

Większość rodziców w wieku 50 i 60 lat zakłada, że ich dzieci nie odczują pełnego wpływu rozwodu. „Są starsi”, mówią, „mają własne życie”. Jednak wielu z tych młodych ludzi radzi sobie z sytuacją w milczeniu, nie wiedząc, jak ją zaakceptować, zrozumieć i stawić jej czoła. Doświadczają dziwnych i sprzecznych uczuć wraz z rozczarowaniem i smutkiem.

Rodzice powinni porozmawiać ze swoimi dorosłymi dziećmi i wyjaśnić im, że ich samopoczucie jest całkowicie zrozumiałe. Powinni utrzymywać otwarte kanały komunikacji i zrozumieć, że to, że ich dzieci są starsze, nie oznacza, że rozstanie nie ma na nie dużego wpływu. Życie niestety tak nie działa.

Oczywiście nie potrzebują zgody swoich dzieci na zerwanie i separację. Jednak wzajemne wsparcie między rodzicami i dziećmi, a także korzystanie z empatycznego i szczerego dialogu będą służyć jako bufor w sytuacji, która nigdy nie jest wygodna ani łatwa dla nikogo.


Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.


  • Brown, S. & Lin, I. (2012). The Gray Divorce Revolution: Rising Divorce Among Middle-Aged and Older Adults, 1990–2010. J Gerontol B Psychol Sci Soc Sci, 67(6): 731–741.
  • Campbell, M. “Divorce at Mid-Life: Intergenerational Issues.” Journal of Divorce & Remarriage 23, no. 1–2 (1995): 200, doi:10.1300/J087v23n01_12.
  • Ehrlich, J. Divorce and Loss: Helping Adults and Children Mourn When a Marriage Comes Apart. (New York: Rowman & Littlefield, 2018), 74.
  • Taylor, J. B. My Stroke of Insight: A Brian Scientist’s Personal Journey. (New York: Penguin Books, 2006)

Ten tekst jest oferowany wyłącznie w celach informacyjnych i nie zastępuje konsultacji z profesjonalistą. W przypadku wątpliwości skonsultuj się ze swoim specjalistą.