Myśli samobójcze i wypadki drogowe - jaki jest między nimi związek?

Za ryzykowną jazdą wielu ludzi kryje się pragnienie, aby zakończyć swoje życie. Jest to decyzja, która nie zawsze jest świadoma i która urzeczywistnia się poprzez indywidualne zwiększenie poziomu ryzyka podczas jazdy. Co można zrobić w obliczu tej rzeczywistości?

Napisane i zweryfikowane przez psycholog Valeria Sabater.

Ostatnia aktualizacja: 13 kwietnia, 2023

Lekkomyślna jazda samochodem nie zawsze jest spowodowana spożyciem alkoholu lub narkotyków. Czasami za tym zachowaniem kryje się problem psychiczny, chęć ucieczki od wszystkiego i zniknięcia. Myśli samobójcze są częstym powodem wypadków drogowych.

W następstwie pandemii znacznie wzrosła liczba diagnoz depresji i stanów lękowych. Wzrosła też liczba wypadków drogowych. W ciągu ostatnich dwóch lat liczba ofiar śmiertelnych z wypadków na motocyklach była szczególnie wysoka. Ich manewry były tak ryzykowne, że wielu ekspertów zastanawiało się nad przyczyną takiego zachowania kierowców.

Odpowiedzi możemy otrzymać od tych osób, którym udało się przeżyć podobne wypadki. Osoby te prawie nigdy nie wyrażały chęci śmierci, ale często walczyły z ukrytą depresją i podświadomymi myślami samobójczymi. Oznacza to jawny brak poszanowania dla życia (zarówno własnego, jak i cudzego), a także chęć ucieczki i naciskania pedału gazu, nie myśląc o konsekwencjach.

Lekkomyślność jako cecha depresji

Co kryje się za lekkomyślnym kierowcą? Co myśli osoba, która znacznie przekracza dozwoloną prędkość i w niebezpieczny sposób wyprzedza innych? Jest całkiem możliwe, że jeśli taki kierowca przeżyje, zostanie poddany różnym testom, na przykład na obecność alkoholu i narkotyków.

Jednak niestety ocena psychologiczna takiego kierowcy nie zawsze jest stosowana. Gdyby tak było, moglibyśmy być zaskoczeni liczbą osób, które są poważnie przygnębione i mają myśli samobójcze. Tak przynajmniej wynika z badania przeprowadzonego na Uniwersytecie w Pizie (Włochy) w 2015 roku. Otrzymane rezultaty pokazują, że często zachowania ryzykowne, impulsywność i pobudzenie psychoruchowe są wynikiem problemu psychicznego.

Często zdarza się, że alkohol również odgrywa w tej sytuacji pewną rolę. Jazda pod wpływem alkoholu zwiększa częstotliwość myśli samobójczych i liczbę wypadków drogowych. Kiedy ludzie uciekają się do alkoholu jako schronienia lub ucieczki, próbują złagodzić swój psychiczny ból. Odhamowanie, które powoduje alkohol, dodatkowo wzmacnia ich ryzykowne zachowanie.

Objawy depresji i ryzykowna jazda samochodem

Kiedy myślimy o kimś z depresją, wyobrażamy sobie osobę leżącą w łóżku, apatyczną, szlochającą i niezdolną do codziennych działań. Jest tak, ponieważ nadal mamy tendencję do wierzenia w całkowicie nieprawdziwe poglądy na temat zaburzeń nastroju.

Depresja może objawiać się na wiele sposobów. Rodzaje choroby, które korelują z lekkomyślnymi zachowaniami podczas jazdy, zazwyczaj obejmują:

• Depresję, w której pojawiają się zachowania ryzykowne, zachowania nieobliczalne, picie alkoholu, uzależnienie od hazardu i inne.
• Impulsywność, która powoduje, że chorzy robią rzeczy bez zastanowienia.
• Nerwowość i pobudzenie. Osoby chore zmieniają swoje plany co kilka minut, ciągle muszą być czymś zajęte i nie mogą naprawdę się zrelaksować.

Myśli samobójcze i wypadki drogowe

Czy można przewidzieć, że ktoś chce się zabić podczas jazdy? Jest to niezwykle trudne, jeśli osoba chora, a tym samym kierowca, nie została zdiagnozowana. Wiele osób boryka się obecnie z głębokim cierpieniem, ale nie szuka specjalistycznej pomocy. W końcu nie jest łatwo dotrzeć do wszystkich. Jeszcze trudniej jest przewidywać nieszczęścia, takie jak te związane z myślami samobójczymi i wypadkami drogowymi.

Istnieją dwa elementy, które czynią tę rzeczywistość jeszcze bardziej złożoną.

Chęć zaprzestania życia nie zawsze jest świadoma

To bardzo istotna informacja. Często ci, którzy ucierpieli lub spowodowali wypadek drogowy, wykazują podświadome myśli samobójcze. Nie próbowali wcześniej popełnić samobójstwa ani nawet nie wykazywali zachowań samookaleczających. Kiedy jednak chwytają za kierownicę samochodu lub motocykla, chcą po prostu uciec, dać się ponieść prędkości i pozwolić, by los zadecydował o ich przyszłości. Nic dziwnego, że pociąga to za sobą przykre konsekwencje.

Są też tacy, którzy wyraźnie dążą do popełnienia samobójstwa podczas jazdy. Chodzi o to, że śmierć w wypadku drogowym sprawi, że ich rodzina nie dowie się o ich skłonnościach samobójczych.

Brak szacunku dla życia własnego i innych

To okrutna rzeczywistość, ale każdy, kto chce popełnić samobójstwo w wypadku drogowym, wykazuje całkowity brak szacunku dla życia. Chociaż w pewnym stopniu może być zrozumiałe, że ktoś chce odebrać sobie życie, niezrozumiałe jest jednak to, że nie zależy mu również na życiu innych.

Myśli samobójcze są dla większości z nas niezrozumiałe. Zdumiewającym faktem jest to, że czasami osoba, która chciała się zabić, wychodzi z tego bez szwanku, raniąc jednocześnie inną, niczego niepodejrzewającą rodzinę i bliskich ofiar. Sugeruje to absolutne odrzucenie istnienia w ogóle, co oczywiście rodzi ogromny problem.

Jak poradzić sobie z tą sytuacją?

Żadna ilość środków bezpieczeństwa drogowego ostatecznie nie wystarczy, aby powstrzymać osobę z myślami samobójczymi przed próbą odebrania sobie życia. Z tego powodu najpierw musielibyśmy poznać odsetek roszczeń lub incydentów spowodowanych przez tę zmienną. Jest to skomplikowany cel, ponieważ nie zawsze mamy możliwość oceny osób odpowiedzialnych za wypadki.

Musimy wziąć pod uwagę, że pojazdy silnikowe są niezwykle przydatnym środkiem do samozniszczenia lub samookaleczenia dla kogoś, kto ma problemy psychiczne. Jedynym sposobem na uniknięcie takich sytuacji jest analiza naszego otoczenia i nas samych, aby wykryć, czy ktoś wokół nas przejawia patologiczne zachowania.

Nie wolno nam zaniedbywać tych, którzy żyją w zniechęceniu i rozpaczy lub którzy są w środku źli. Musimy pamiętać o tych, którzy cierpią lub wpadli w uzależnienia. W końcu konsekwencje mogą być fatalne, zarówno dla nich, jak i dla nas. Musimy podjąć działania.