Lewodopa: lek z wyboru na chorobę Parkinsona

Lewodopa pojawiło się 50 lat temu. Lekarze jednak nadal uważają to za swój pierwszy wybór w leczeniu choroby Parkinsona. Jest to najsilniejszy dostępny lek do leczenia tego schorzenia. Zmniejsza nawet śmiertelność wśród osób cierpiących na chorobę Parkinsona.

Lewodopa lub L-Dopa jest metabolicznym prekursorem dopaminy i leczy niedobór dopaminergiczny. Jest to jeden z głównych objawów choroby Parkinsona. Lekarze zwykle przepisują go w połączeniu ze związkiem karbidopy. Jest to spowodowane tym, że połączenie tych dwóch związków zapewnia lepsze wyniki niż sama lewodopa. Osiąga lepsze i trwalsze stężenia w osoczu.

Sinemet to marka leków, która łączy te dwa związki. Jej produkty występują w różnych formatach i mają różną moc. Poziomy te zależą od różnych kombinacji tych dwóch związków i sposobu, w jaki są one uwalniane do organizmu.

Lekarze łączą również inne związki z lewodopą, aby poprawić jej skuteczność. Jednym z takich związków jest benserazyd. Madopar jest przykładem komercyjnej marki benzerazydu i lewodopy.

Zastosowania lewodopy

Lekarze stosują lewodopę w celu zmniejszenia objawów choroby Parkinsona. Objawy te powstają z powodu zmniejszonej ilości dopaminy w prążkowiu mózgu. Dlatego wraz ze wzrostem poziomu tego neuroprzekaźnika symptomy zmniejszają się.

Objawy, które ten lek zmniejsza w największym stopniu, to bradykinezja i sztywność. Poprawia również inne, takie jak:

• Wstrząsy.
• Dysfagia.
• Sialorrhea.
• Niestabilność postawy.

Dopamina kontroluje komunikaty odpowiedzi, które są odpowiedzialne za ruch mięśni w niektórych obszarach mózgu. Z tego powodu, gdy poziom dopaminy jest niski, pacjenci mają trudności z poruszaniem się.

Mechanizm akcji

Jak wspomnieliśmy powyżej, lewodopa jest metabolicznym prekursorem dopaminy. Niemniej jednak zamiast bezpośredniego podawać dopaminę, lekarze przepisują lewodopę. Jest tak, ponieważ dopamina nie może przekroczyć bariery krew-mózg, a zatem nie jest w stanie dotrzeć do odpowiedniego miejsca działania. Lewodopa może przekraczać barierę krew-mózg i po dotarciu do mózgu jest przekształcana w dopaminę. Ta przemiana jest znana jako dekarboksylacja. Odbywa się to dzięki działaniu enzymu zwanego dekarboksylazą dopa.

Dopamina działa poprzez bezpośrednią stymulację receptorów dopaminergicznych typu 1 i typu 2. Jest uwalniana do przestrzeni synaptycznej, a następnie ponownie wychwytywana przez neuron dopaminergiczny poprzez transporter dopaminy (DAT) i przechowywana do późniejszego uwolnienia.

Lekarze zwykle przepisują lewodopę z obwodowo działającym inhibitorem enzymu dekarboksylazy dopa. Związki te zapobiegają przekształcaniu lewodopy w dopaminę w tkankach pozamózgowych. Dzięki temu specjaliści są pewni, że więcej dopaminy dociera do mózgu.

Ponadto związki te zmniejszają niezbędną dawkę lewodopy. W konsekwencji zmniejsza to wszelkie związane ze sobą żołądkowo-jelitowe i sercowo-naczyniowe skutki uboczne leku. Ponadto, jeśli w tkankach pozamózgowych wytwarzana jest niewystarczająca ilość dopaminy, w tych obszarach również nie pojawi się tak wiele skutków ubocznych.

Jak wspomnieliśmy wcześniej, niektóre przykłady inhibitorów dekarboksylazy dopa obejmują karbidopę i benserazyd. Innym lekiem stosowanym przez lekarzy w połączeniu z lewodopą jest entakapon. Entakapon jest inhibitorem katecholo-o-metylotransferazy. Jest to enzym, który przekształca lewodopę w szkodliwy metabolit. Dlatego jego hamowanie nasila się i przedłuża odpowiedź kliniczną na lewodopę.

Skutki uboczne lewodopy

Najczęstsze działania niepożądane lewodopy są spowodowane aktywnością dopaminy w mózgu. Lekarze dostosowują dawkowanie do indywidualnych potrzeb pacjenta. Ich celem jest osiągnięcie maksymalnych efektów przy minimalnych skutkach ubocznych.

Najczęstsze działania niepożądane lewodopy to dyskineza i nudności. Dyskineza to ruchy mimowolne. Mogą również wystąpić ruchy pląsawicowe, dystonia i inne. Jeśli u pacjenta wystąpią drgania mięśni i kurcz powiek, lekarz powinien rozważyć ponowne dostosowanie dawki. Inne działania niepożądane, które mogą wystąpić, obejmują:

• Czerniaka złośliwego.
• Zaburzenia krwi i układu chłonnego.
• Przyrost lub utratę masy ciała.
• Zaburzenia psychiczne.
• Bóle głowy.
• Senność.
• Rozmazanie obrazu.
• Kołatanie serca.
• Zaburzenia oddychania.
• Nudności i wymioty.
• Osłabienie i zmęczenie.
• Dyskomfort trawienny.
• Złośliwy zespół neuroleptyczny.

Lekarze dostosowują leczenie każdego pacjenta w zależności od stadium choroby, w jakim się znajduje. Uwzględnią również wszelkie powiązane warunki medyczne i społeczne. Mogą również sugerować leczenie niefarmakologiczne w postaci neurostymulacji, psychoterapii, fizjoterapii itp.