Choroby neurodegeneracyjne to stany, w których neurony ośrodkowego układu nerwowego przestają działać lub powoli umierają, powodując różne objawy neurologiczne.
Warunki te pogarszają się z czasem i są nieuleczalne. Choroby neurodegeneracyjne mogą objawiać się z powodu elementu genetycznego, guza lub udaru mózgu.
Co więcej, choroby te występują częściej u osób pijących dużo alkoholu lub narażonych na niektóre wirusy i toksyny.
Zaburzenia snu również mogą wpływać na manifestację chorób neurodegeneracyjnych. Badanie przeprowadzone przez University of Toronto ujawniło, że zaburzenia snu REM mogą być wczesnym objawem zaburzeń neurologicznych.
Choroby neurodegeneracyjne – wszystko o snach
Od lat 60. XX wieku naukowcy twierdzą, że sny pojawiają się na etapie REM, a pień mózgu jest kluczowym obszarem ich kontrolowania. Ta część mózgu komunikuje się z podwzgórzem, aby przejść z czuwania do snu i odwrotnie.
Zatem glutaminergiczne komórki SubC (które regulują przejście między snem REM, a snem innym niż REM) rozpoczynają reakcję łańcuchową. Komórki te mają swoją nazwę od obszaru mózgu, do którego należą: jądro subcoeruleus lub SubC.
Reakcja powoduje uwolnienie neuroprzekaźnika GABA, który jednocześnie zmniejsza poziom aktywności mózgu w podwzgórzu i pniu mózgu. W rzeczywistości neurony GABA są odpowiedzialne za kontrolowanie snu REM, a zwłaszcza paraliżu mięśni podczas głębokiego snu.
Gdy komórki te zaczną się aktywować, nastąpi szybkie przejście do trybu snu REM. Pień mózgu wysyła sygnały, dzięki czemu mięśnie się rozluźniają, a kończyny nie poruszają. Mając to na uwadze, naukowcy postanowili przeanalizować zaburzenia snu REM, takie jak katapleksja, narkolepsja i zaburzenia snu REM.
Zaburzenia fazy snu REM, a choroby neurodegeneracyjne
Ludzie, którzy cierpią na zaburzenia snu REM, poruszają kończynami, a nawet wstają z łóżka podczas snu. Niektórzy pacjenci mogą również mówić lub krzyczeć.
Lekarze uważają, że patologia ta powoduje, że osoby na nią cierpiące stają się zagrożeniem dla siebie lub innych osób w swoim otoczeniu. Czasami negatywne konsekwencje, takie jak samookaleczenie lub skrzywdzenie osoby, z którą śpimy, są oznakami ostrzegawczymi jeszcze przed postawieniem diagnozy.
Dobrą wiadomością jest to, że zaburzenia snu REM są zazwyczaj uleczalne. Czasem jednak są objawem problemu, jakim są choroby neurodegeneracyjne.
Etapy snu
Sen składa się z różnych etapów: przebudzenie, sen REM i sen inny niż REM. Każdy z etapów jest definiowany przez wiele cech. Aby zrozumieć zaburzenia zachowań podczas snu REM, ważne jest, aby wiedzieć, co się z nami dzieje na tym etapie.
Podczas snu REM aktywność elektryczna mózgu jest podobna do aktywności mózgu po przebudzeniu. Chociaż neurony w mózgu podczas rem działają podobnie, jak wtedy, gdy nie śpisz, sen REM obejmuje przejściowy paraliż mięśni.
W niektórych zaburzeniach snu, takich jak narkolepsja, parasomnia lub zaburzenia zachowań snu REM, nie ma prawie żadnej różnicy między poszczególnymi etapami. Eksperci twierdzą, że „bariery neurologiczne” oddzielające etapy snu nie działają prawidłowo, chociaż przyczyna tych zjawisk nie jest jeszcze jasna.
Dlatego też większość z nas nie jest stanie się poruszać, nawet jeśli mamy świadomy sen. Osoby z zaburzeniami snu REM nie przechodzą jednak przez paraliż mięśni, więc podczas gwałtownych snów mogą się poruszać.
Zaburzenia snu REM i choroby neurodegeneracyjne
Naukowcy dokonali bardzo interesującego odkrycia: zaburzenia snu REM wiążą się z kilkoma chorobami neurodegeneracyjnymi, które zwykle przejawiają się u osób starszych. Odkrycia te sugerują, że procesy neurodegeneracyjne początkowo wpływają na obwody snu REM, a dokładniej mówiąc – na neurony SubC.
Naukowcy zaobserwowali także, że ponad 80% osób cierpiących na zaburzenia snu REM ostatecznie rozwija synukleinoparie, takie jak choroba Parkinsona i otępienie z ciałami Lewy’ego (LBD).
Badania te sugerują, że zaburzenia snu mogą być wczesnym objawem chorób neurodegeneracyjnych. Choroby te mogą pojawić się nawet 15 lat później.
Warto również zauważyć, że zarówno choroba Parkinsona, jak i LBD są związane z nieprawidłowym nagromadzeniem białka alfa-synukleiny. Właśnie dlatego naukowcy oczekują, że badanie tego białka rzuci światło na to, które terapie neuroprotekcyjne mogłyby pomóc uniknąć rozwoju chorób neurodegeneracyjnych.
Co więcej, eksperci twierdzą, że podobnie jak u pacjentów z ryzykiem raka, diagnoza zaburzeń snu REM może prowadzić do działań zapobiegawczych w celu zachowania zdrowia neuronów, zanim zaczną się rozwijać poważniejsze schorzenia neurologiczne.