Emocjonalne zapalniki: jak wpływają na Twoje relacje?

Jak często zbyt gwałtownie reagujesz na negatywny komentarz? Wiedza o swoich emocjonalnych zapalnikach i konsekwencjach ich naciskania jest przedmiotem niedawno przeprowadzonego badania.
Emocjonalne zapalniki: jak wpływają na Twoje relacje?

Ostatnia aktualizacja: 02 marca, 2020

Dzisiaj porozmawiamy o tym, czym są emocjonalne zapalniki, które posiada większość z nas. Te „wyzwalacze” wpływają na wiele aspektów Twojego życia. Najwięcej problemów mogą jednak powodować w interakcjach z innymi. Mogą sprawić, że będziesz bardziej agresywny, niż byś tego chciał. W niektórych przypadkach te emocjonalne zapalniki powodują nawet wybuchy wściekłości.

Czynniki te są dla niektórych osób bardziej problematyczne. Świadomość ich istnienia i zarządzanie nimi jest dobrym sposobem na zagwarantowanie kontroli nad sytuacjami, w których czujesz się odrzucony. Może to pomóc zarówno, gdy odrzucenie jest prawdziwe lub gdy jest tylko produktem Twojej wyobraźni.

Ludzie, którzy są bardzo wrażliwi na krytykę i zbyt silnie reagują na opinie innych, mają najbardziej delikatne emocjonalne zapalniki. Eksperci z dziedziny psychologii określają osoby z tą cechą jako „wrażliwe na odrzucenie”. Ludzie ci oczekują, że inni ich nie polubią lub ich odrzucą.

Emocjonalne zapalniki mogą utrudnić życie

Badanie przeprowadzone przez Long Island University wykazało, że osoby te są pewne, że najbardziej prawdopodobnym rezultatem ich interakcji interpersonalnych będzie odrzucenie. Dlatego też zwracają szczególną uwagę na sygnały wskazujące na odrzucenie przez innych – oczekują ich w dowolnym momencie.

Emocjonalne zapalniki – co je wyzwala?

Akt dobrowolnego lub mimowolnego uruchamiania emocjonalnych zapalników niemal natychmiast skutkuje desperackimi i nieprzystosowującymi reakcjami. Osoby te mogą stosować zachowania unikowe, zemścić się na pozornej agresji lub przyjmować ogólną postawę świadomego dystansu emocjonalnego.

Z biegiem czasu, jeśli dana osoba nie przejmie kontroli nad tymi emocjonalnymi wyzwalaczami, może ona całkowicie unikać relacji społecznych. Dzieje się tak nawet wtedy, gdy ludzie czują, że ich potrzebują. Jest to „nierozwiązywalne napięcie”, które kończy się błędnym kołem. Osoby wrażliwe obawiają się, że wydarzy się taka sytuacja, do jakiej warunki same stwarzają.

Ludzie ci boja się wchodzić w interakcje z innymi z powodu irracjonalnego strachu przed odrzuceniem. I podobnie – inni unikają ich z powodu przesadzonych reakcji.

Przerwanie cyklu

Jeśli możesz zmienić niektóre osobiste aspekty, możesz zniszczyć dynamikę strachu przed odrzuceniem i unikaniem ludzi. Właśnie to próbował przeanalizować zespół badawczy Kevina Meehana w swoich badaniach: jak zmienić tę dynamikę i przerwać cykl.

Wolontariusze składali się z 228 studentów studiów licencjackich, którzy otrzymali aplikację na telefony komórkowe. Celem było wykorzystanie tej aplikacji do zakwalifikowania emocji odczuwanych przez cały dzień. Mogli jej również używać do rejestrowania innych zdarzeń, które miały miejsce w ich środowisku.

Wrażliwość emocjonalna

Na podstawie danych uzyskanych dzięki tej aplikacji zespół badaczy opracował podstawowy plan i wybrał jednego z uczestników, aby kontynuować badanie. Wolontariusz uzyskał wysokie punkty wrażliwości na odrzucenie. Zespół ocenił dane tej osoby.

Wydawało się, że wysoka wrażliwość prezentowana przez badanego spowodowała rozwój uprzedzeń poznawczych. Ta stronniczość była skierowana przeciwko osobom dominującym, z którymi wolontariusz wchodził w interakcje. To sprawiło, że zachowywał się wobec nich wrogo.

Spowodowało to, że badany podjął pewne kroki w celu skalibrowania swojej przesadzonej reakcji na naciskanie emocjonalnych zapalników. Po pierwszej analizie wydawało się, że znacznie łatwiej było mu przyjąć mniej asertywne i cieplejsze podejście do bliskich mu osób niż do nieznajomych.

Doskonały punkt wyjścia

Badanie to przewiduje również nowe i interesujące zmiany w zachowaniu i emocjach osób bardzo wrażliwych. Nowe badania mogą nadal dostarczać terapeutom istotnych i przydatnych informacji, które mogą oni zastosować do prawdziwych problemów.

Być może największym aspektem tego badania jest potwierdzenie, że wielokrotnie Twoje własne zapalniki emocjonalne stanowią problem, ponieważ tworzą sytuacje, których najbardziej się boisz.


Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.


  • Meehan, Kevin B; Cain, Nicole M; Roche, Michael J; Clarkin, John F; De Panfilis, Chiara (2018) Rejection Sensitivity and Self-Regulation of Daily Interpersonal Events. Journal of Contemporary Psychotherapy. 126. 109-115. 10.1016/j.paid.2018.01.029.
  • Jill Lobbestael, Arnoud Arntz & Reinout W. Wiers (2008) How to push someone’s buttons: A comparison of four anger-induction methods, Cognition and Emotion, 22:2, 353-373, DOI: 10.1080/02699930701438285
  • Krauss Whitbourne, Susan (2019) Are Your Emotional Hot Buttons Affecting Your Relationships? A new study shows how being overly sensitive impacts your closest ties. Psychology Today

Ten tekst jest oferowany wyłącznie w celach informacyjnych i nie zastępuje konsultacji z profesjonalistą. W przypadku wątpliwości skonsultuj się ze swoim specjalistą.