David Cooper: rewolucjonista antypsychiatrii
Ojcami antypsychiatrii są David Cooper, R.D. Laing, Thomas Szasz i Michel Foucault. Rewolucja antypsychiatryczna miała miejsce w latach sześćdziesiątych, a jej głównym celem było ujawnienie luk, problemów teoretycznych i nadużyć obecnych w praktyce psychiatrycznej.
Niemniej jednak David Cooper, autor kilku prac o dużym znaczeniu, które zostawiły ślad w rewolucji antypsychiatrycznej, sam studiował psychiatrię. Pracował w różnych szpitalach psychiatrycznych w Londynie, gdzie miał bezpośredni kontakt z pacjentami, u których wcześniej zdiagnozowano schizofrenię.
Dzięki jego wkładowi i wpływom innych myślicieli krytyka psychiatrii Davida Coopera nie ma sobie równych. Cooper jako pierwszy użył określenia „antypsychiatria” lub „przeciwpsychiatria”.
David Cooper i antpsychiatria
David Cooper urodził się w Kapsztadzie w RPA w 1932 roku. Według jego własnych słów, jego rodzina była „pospolita” i nie miał większych problemów w dzieciństwie i okresie dorastania. Cooper studiował muzykę, ale później odkrył, że jego prawdziwym powołaniem jest medycyna. Dlatego zmienił obrany przez siebie kierunek rozwoju i został lekarzem w 1955 roku.
W tym czasie w RPA szalał apartheid. Cooper, przeciwnik segregacji rasowej, praktykował medycynę, pracując z pacjentami przebywającymi w ośrodkach dla czarnoskórych. Później przeniósł się do Londynu, gdzie pracował jako psychiatra w kilku szpitalach.
David Cooper ożenił się z Francuzką, z którą doczekał się trojga dzieci. Spotykał się wtedy z również z sentymentalnych pobudek z Juliet Mitchell, która była przywódczynią anglosaskiego ruchu feministycznego. Mitchell była także specjalistką w psychoanalizie lacanowskiej (lacanizm). Ich związek bardzo wpłynął na Coopera.
Eksperyment w Willi 21
David Cooper pracował w szpitalu psychiatrycznym w Londynie, w którym przeprowadzano słynny program „Willa 21.” (nazwany od miejsca jego przeprowadzenia, czyli hali 21 tego szpitala). W tym czasie Cooper leczył wielu chorych na schizofrenię. Wyniki otrzymane na drodze tego eksperymentu doprowadziły go do całkowitego odejścia od psychiatrii.
Cooper zaczął kwestionować podejście Eugena Bleulera, który opracował wiele popularnych wówczas terapii psychiatrycznych. Cooper propagował pogląd, że schizofrenia nie była chorobą psychiczną, ale raczej przeżyciem lub rodzajem życiowego przejścia.
Innymi słowy, obłęd był dla niego rodzajem psychicznej podróży, podobnej do tych wywołanych lekami psychotropowymi, z których zawsze można było wrócić.
David Cooper wskazał, że istnieją trzy rodzaje obłedu:
- Demencja. Forma „schizofrenii” wywodząca się z katastrofalnych warunków społecznych, w jakich muszą żyć niektórzy ludzie.
- Wewnętrzna podróż. Zerwanie z wcześniej wyalienowanymi doświadczeniami i stworzenie nowej struktury prowadzenia życia osobistego.
- Demencja społeczna. Odpowiada zdezorganizowanej reakcji na złe otoczenie. Obłęd jest czasami jedynym możliwym wyjściem z tych środowisk.
Antypsychiatria
David Cooper przeprowadził śmiałe eksperymenty w Villi 21. W rzeczywistości przestał podawać leki kilku pacjentom i wchodził z nimi w interakcję. Jak sam mówi: „Zeszliśmy do samych piekieł i powróciliśmy”.
Co więcej, Cooper wierzył, że gdyby pacjenci mieli szansę powrócić do pewnych archaicznych stref w swoim istnieniu, ich stan by się poprawił. Chociaż jego metody były kontrowersyjne, udowodnił, że w rzeczywistości schizofrenię można wyleczyć.
Od tego czasu David Cooper stał się pionierem w dziedzinie antypsychiatrii na skalę światową. Podjął wiele wysiłku, by obronić swoją pracę magisterską z R.D. Laingiem i Herbertem Marcuse. Później osiadł w Paryżu, gdzie współpracował z takimi postaciami jak Michel Foucault, Gilles Deleuze i Robert Castel na rzecz praw człowieka.
Stopniowo Cooper stał się kultową postacią. Rewolucjonista jednocześnie gorszył i fascynował ludzi. David Cooper nigdy nie przestawał próbować przełamać tradycyjne schematy myślowe. Zmarł w wieku 55 lat i pozostawił po sobie trwałe dziedzictwo.