Autyzm to nic wstydliwego, co innego ignorancja wobec niego
Autyzm jest klasyfikowany jako zaburzenie rozwojowe, które wpływa na komunikację i relacje społeczne. Dziecko z autyzmem ma ograniczony zakres zainteresowań i działań, z tendencją do powtarzalności i stereotypii.
Biorąc pod uwagę dużą zmienność objawów, zarówno Amerykańskie Towarzystwo Psychiatryczne, jak i Diagnostyczny i statystyczny podręcznik zaburzeń psychicznych (DSM) rozszerzyły klasyfikację na szerszą nazwę: zaburzenia ze spektrum autyzmu.
Pomyśl o 3-letnim dziecku, które nie bawi się z innymi dziećmi, a przy tym ma ograniczony wachlarz behawioralny. 10-letnia dziewczynka, która mówi monotonnie, nie wie, jak wyrazić emocje, ale jest bardzo dobra w matematyce lub ma niezwykłą pamięć. Biorąc pod uwagę indywidualne różnice, zadajemy sobie pytanie: czym jest autyzm i co tak naprawdę oznacza? Jak powinniśmy interweniować?
Autyzm – zmiany w definicji i rozpoznaniu różnicowym
W DSM-IV kategoria o nazwie całościowe zaburzenia rozwoju obejmuje pięć podtypów autyzmu:
- zaburzenie autystyczne
- zespół Aspergera
- zespół Hellera
- całościowe zaburzenie rozwoju nie zdiagnozowane nigdzie indziej (PDD-NOS)
- zespół Retta
Z drugiej strony w DSM-V cztery z tych podtypów (zaburzenie autystyczne, zespół Aspergera, zaburzenie Hellera i PDD-NOS) zostały zastąpione ogólną kategorią „zaburzeń ze spektrum autyzmu” (ASD).
Zespół Retta nie jest już częścią tego systemu klasyfikacji. Zamiast rozróżniania podtypów klasyfikacja DSM-V określa trzy poziomy nasilenia objawów, a także wymagany poziom wsparcia.
Autyzm w wynikach badań
Od 2000 roku dokonano wielu postępów w badaniach nad autyzmem. Stało się możliwe rozróżnienie wariantów pewnych łańcuchów genetycznych, które wywołują autyzm, więc wyraźnie zarysował się komponent neurorozwojowy. Wiele z tych genów jest zaangażowanych w komunikację między neuronami, co prowadzi do niektórych nieprawidłowości funkcjonalnych, którymi cechuje się autyzm.
Chociaż badania te wyjaśniają niektóre z przyczyn wywołujących autyzm, należy mieć na uwadze, że nie możemy determinować tego zaburzenia przez „genetyczną porażkę”. Składniki genetyczne w pewien sposób generują predyspozycje do autyzmu, owszem. Ale to nie wystarczy, aby autyzm rzeczywiście rozwinął się u danej osoby. Z powodu wielości przyczyn tego zaburzenia u osób z autyzmem może występować wiele różnych objawów.
O czym należy pamiętać
- Praktyka kliniczna w celach edukacyjnych za oczywiste przyjmuje, że dzieci z autyzmem od najmłodszych lat, to jest około 12 miesiąca życia, odrzucają kontakt z innymi. Nie korzystają z dźwiękowych i dotykowych bodźców sensorycznych, tak ważnych dla rozwoju społeczno-afektywnego.
- Ten brak przywiązania do stymulacji, zwłaszcza w przypadku komunikacji i interakcji, powoduje, że dziecko rozwija samostymulację. Utrudnia to także jego kształcenie rodzicom i nauczycielom. Z tego powodu pojawiają się opóźnienia rozwojowe.
- Wyjaśnienie, dlaczego niektórzy mają wrodzone to zachowanie polegające na odrzucaniu interakcji społecznych i preferowaniu samostymulacji tkwi w neurologii. Niemniej klucz do tej zagadki nie został jeszcze odnaleziony.
- Badania przeprowadzone z różnych perspektyw, od Kannera po Lovaasa i Bijou i in., pomagają nam wnioskować o różnicach neurologicznych u dzieci z autyzmem. „Autystyczne objawy” dziecka z zespołem Retta nie są takie same jak u dziecka z zespołem Aspergera.
- Należy odróżnić diagnozę autyzmu od innych zaburzeń w oparciu o brak zainteresowania społecznego. Należą do nich deficyty słuchowe, nerwowe nawyki lub tiki, a także brak minimalnych poziomów stymulacji na wczesnym etapie rozwoju.
Ocena zaburzenia i interwencja
Jako profesjonaliści, gdy mamy wystawić diagnozę, musimy bardzo dobrze radzić sobie z kwestiami etycznymi. Musimy pamiętać o wpływie sytuacji na rodziców i dokonać realistycznych prognoz. Powinniśmy zakomunikować, że zaburzenie to może przejawiać się na różne sposoby. Nie możemy także wpadać w stygmatyzację.
Jak profesjonaliści diagnozują autyzm?
- Testy sprawności fizycznej, testy systemu sensorycznego i systemu odpowiedzi, badania neurologiczne.
- Rozmowa z rodzicami. W sposób nieuporządkowany pytamy o ciążę, zdrowie dziecka i relacje rodzic-dziecko.
- Mierzenie deficytów, szczególnie w sferze społecznej, osobistej autonomii i nadużyć behawioralnych. Należą do nich samostymulowane zachowania.
- Testy IQ nie mają miejsca w przypadkach umiarkowanego autyzmu, ponieważ ich wyniki mogą być mylące.
Interwencja wobec autyzmu
Podstawowe obszary interwencji to:
Niska wrażliwość dziecka na aspekty społeczne
W tym przypadku należy zwiększyć interakcję społeczną.
- Ludzki dotyk może zapobiegać samostymulującym zachowaniom. Nie znaczy to jednak, że musimy traktować dzieci z autyzmem jak niemowlęta.
- Częste rozmawianie z dzieckiem. Traktuj dziecko jak człowieka, który potrafi mówić; powstrzymaj się od formowania uprzedzeń. Jeśli dużo mówisz, naśladownictwo będzie bardziej naturalne i spontaniczne.
- Dowiedz się, co mu się podoba. Jego stereotypie mogą dać tutaj wskazówkę. Dowiedz się, co interesuje Twoje dziecko, aby móc przedstawić zadanie społeczne, w którym będzie musiało współpracować z innymi dziećmi.
- Jeśli dziecko ma wyjątkową umiejętność, zawrzyj ją w aktywności grupowej. To zwiększy samoocenę dziecka. Na przykład, jeśli zazwyczaj jest bardzo dobre w układaniu puzzli lub wymyślaniu zabaw, wykorzystaj tę umiejętność we wspólnych aktywnościach.
- Terapia ze zwierzętami przynosi dobre wyniki. Może to być terapia z udziałem koni, delfinów lub psów.
Wysokie poziomy samostymulacji dziecka
Ich samostymulowane zachowania muszą być ograniczane. Z drugiej strony trzeba zadbać o kontakt ze społeczeństwem i otoczeniem.
- Zaangażuj wszystkich, którzy mogą zachęcać lub zezwalać na zachowania destrukcyjne. Musimy być szczególnie ostrożni pod tym względem, ponieważ dzieci mogą przejawiać te zachowania, aby przyciągnąć uwagę lub stymulację, której inni im nie okazują.
- Zmień stany biologiczne, takie jak posiłki, wzorce odpoczynku i harmonogramy, aby wymagania dziecka miały mniej awersyjne konotacje i stały się bardziej funkcjonalne. Pobudzaj zachowania niezwiązane z samostymulacją.
- Nigdy nie trać spokoju i NIGDY nie używaj żadnej siły ani fizycznej kary. Nigdy nie gwarantuje to powstrzymania destrukcyjnych zachowań.
Podsumowując, należy jasno stwierdzić, że każdy rodzaj interwencji wymaga dokładnego zaplanowania i rozwijania pożądanych zachowań. Ponadto instrukcje, jakie udzielamy dziecku muszą być łatwe do zrozumienia, a my musimy być systematyczni i cierpliwi.