Zespół eksplodującej głowy: ciekawe zaburzenie snu

Są ludzie, którzy tuż przed zaśnięciem lub tuż przed przebudzeniem odczuwają nagłe wrażenie, że coś eksplodowało w ich umysłach. Zespół eksplodującej głowy jest częstszym typem parasomnii, niż mogłoby się wydawać.
Zespół eksplodującej głowy: ciekawe zaburzenie snu
Valeria Sabater

Napisane i zweryfikowane przez psycholog Valeria Sabater.

Ostatnia aktualizacja: 27 grudnia, 2022

Niektórzy ludzie doświadczają nagłych głośnych lub wybuchowych dźwięków “rozbijających się” w ich głowach tuż przed zaśnięciem lub po przebudzeniu się z głębokiego snu. Te nieoczekiwane dźwięki nie są prawdziwe. Są one spowodowane zaburzeniem snu znanym jako zespół eksplodującej głowy lub epizodyczny czaszkowy wstrząs czuciowy. Powoduje to, że dana osoba odczuwa silny wewnętrzny dźwięk, gdy jest w stanie snu.

Brzmi to dziwacznie, a nawet przerażająco, jak rodem z filmu Davida Lyncha. Co więcej, cierpiący opisują te dźwięki jako niezwykle potężne i przytłaczające. Jednak, chociaż prawdą jest, że to zjawisko jest ciekawe w świecie parasomni, jest to częściej występująca sytuacja, niż mogłoby się wydawać.

Istnieją badania, które wskazują, że około 40 procent ludzi doświadczyło tego rzadkiego zaburzenia snu w pewnym momencie swojego życia. Pięć procent z tego odsetka twierdzi, że cierpi z tego powodu raz do dwóch razy w tygodniu. Dlaczego? Jakie jest pochodzenie tego schorzenia? Czy można to w jakikolwiek sposób leczyć? Przyjrzymy się temu.

Zespół eksplodującej głowy nie stanowi żadnego zagrożenia dla zdrowia. Nie jest też spowodowany żadną chorobą neurologiczną. Niemniej jednak zwykle powoduje wielki niepokój i strach u osób, które cierpią na to schorzenie.

Zmęczona kobieta

Zespół eksplodującej głowy: charakterystyka, przyczyny i leczenie

Jedno z najnowszych badań nad zespołem eksplodującej głowy zostało przeprowadzone przez King Saud University (Arabia Saudyjska). Naukowcy zdefiniowali to jako rodzaj parasomnii, która powoduje wrażenie nagłego głośnego hałasu, gdy osoba właśnie zasnęła lub jest tuż przed przebudzeniem się. Dźwięk ten przypomina halucynację słuchową.

Naukowcy doszli do wniosku, że jest to stan łagodny i można go skutecznie leczyć amitryptyliną (rodzaj leków przeciwdepresyjnych).

Warto również wspomnieć o innym badaniu przeprowadzonym na poziomie międzynarodowym we współpracy z kilkoma prestiżowymi uczelniami. Magazyn BBC Science Focus zaproponował te badania, aby dogłębnie zrozumieć to zjawisko.

Objawy

Epizod zespołu eksplodującej głowy trwa krócej niż sekundę. Osoba doświadcza wrażenia dźwięku podobnego do intensywnego dudnienia, podobnego do wewnętrznej i mentalnej eksplozji. Nie ma wątpliwości, że jest to zjawisko psychologiczne i że eksplozja nie pochodzi ze źródła zewnętrznego lub środowiskowego.

  • Doświadczenie nie wiąże się z żadnym rodzajem bólu.
  • Czasami mogą wystąpić błyski światła i uczucie mrowienia.
  • Wrażeniu, że głowa „eksploduje”, towarzyszy stan niepokoju i nerwowości. Często występuje również tachykardia i uczucie duszenia się.
  • Zaburzenie pojawia się najczęściej, gdy osoba próbuje zasnąć. Jednak gdy im się to udaje, budzą się na dźwięk eksplozji. Jest to podobne do sytuacji, kiedy budzimy się, ponieważ śnimy, że spadamy.
  • Zespół eksplodującej głowy występuje częściej u kobiet.

Tego typu zjawisko jest zwykle odbierane jako dramatyczne i przerażające. Chociaż w rzeczywistości jest to nieszkodliwa parasomnia bez neurologicznego pochodzenia, osoby, które na nią cierpią, mogą mieć poważne problemy z zasypianiem w obawie przed ponownym wystąpieniem tego syndromu.

Przyczyna zespołu eksplodującej głowy

Zespół ten został po raz pierwszy opisany w 1870 roku. Obecnie nie ma jednoznacznych danych na temat pochodzenia i przyczyny, która go determinuje. Niemniej jednak, chociaż jego dokładna etiologia jest nieznana, istnieją dwa czynniki, które ze sobą korelują: stres i zmęczenie.

Pacjenci doświadczający zespołu eksplodującej głowy zazwyczaj zgłaszają, że wcześniej odczuwali intensywny strach i niepokój podczas snu. Dlatego istnieje możliwość, że za zaburzeniem może leżeć stan psychiczny ciągłęgo cierpienia i stresu utrzymującego się z biegiem czasu.

Stan może być również spowodowany zmianami organicznymi. Może to być na przykład nagły ruch w jakiejś części ucha środkowego lub trąbki Eustachiusza. Odnotowano również związek z migreną. Niemniej jednak konieczne są dalsze badania, aby wiarygodnie zidentyfikować zmienne stojące za tym nieszkodliwym, ale niepokojącym zjawiskiem, którego doświadcza niewielka część populacji.

Należy podkreślić, że zespół eksplodującej głowy jest prawdziwym zjawiskiem i nie jest spowodowany zmianami psychopatologicznymi lub neurologicznymi. Musimy spróbować zrozumieć tych, którzy z tego powodu cierpią.

kobieta cierpiąca na zespół eksplodującej głowy

Leczenie

Jak wspomnieliśmy wcześniej, wykazano, że leczenie lekami przeciwdepresyjnymi całkowicie zmniejsza występowanie tego typu parasomnii. Niemniej jednak, zanim sięgniemy po leki psychotropowe, powinniśmy zauważyć, że wyraźną poprawę zaobserwowano również dzięki zapewnieniu cierpiącym technik radzenia sobie ze stresem i relaksacji.

Główny problem zespołu eksplodującej głowy polega na tym, że pogarsza on jakość snu i odpoczynku w nocy. Brak spokojnego snu powoduje stres, a wraz z nim oczywiste ryzyko ponownego doznania przykrego doświadczenia. Kluczem, jak we wszystkich przypadkach, jest wprowadzenie umiejętności radzenia sobie ze stresem i poprawy higieny snu.

Nie można zaprzeczyć, że świat parasomni jest tak rozległy, jak złożony. Dlatego też, jeśli zauważysz jakiekolwiek zmiany lub nietypowe zdarzenia w swojej rutynie nocnego odpoczynku, nie wahaj się skonsultować ze specjalistą.


Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.


  • Denis D, Poerio GL, Derveeuw S, Badini I, Gregory AM. Associations between exploding head syndrome and measures of sleep quality and experiences, dissociation, and well-being. Sleep. 2019 Feb 1;42(2). doi: 10.1093/sleep/zsy216. PMID: 30544141.
  • Frese, Achim; Summ, Oliver; Evers, Stefan (1 de septiembre de 2014). «Exploding head syndrome: Six new cases and review of the literature» Cephalalgia (en inglés) 34 (10): 823-827. ISSN 0333-1024. doi:10.1177/0333102414536059
  • Pearce, JM (30 de julio de 1988). «Exploding head syndrome». Lancet 2 (8605): 270-1. PMID 2899248
  • Pirzada AR, Almeneessier AS, BaHammam AS. Exploding Head Syndrome: A Case Series of Underdiagnosed Hypnic Parasomnia. Case Rep Neurol. 2020 Oct 8;12(3):348-358. doi: 10.1159/000509344. PMID: 33173495; PMCID: PMC7590748.
  • Sharpless BA. Exploding head syndrome. Sleep Med Rev. 2014 Dec;18(6):489-93. doi: 10.1016/j.smrv.2014.03.001. Epub 2014 Mar 13. PMID: 24703829.

Ten tekst jest oferowany wyłącznie w celach informacyjnych i nie zastępuje konsultacji z profesjonalistą. W przypadku wątpliwości skonsultuj się ze swoim specjalistą.