Trypanofobia czyli strach przed igłami

Czy słyszałeś o trypanofobii lub strachu przed igłami? W tym artykule dowiesz się, jakie są jej najczęstsze objawy i przyczyny, a także poznasz najczęściej stosowane metody leczenia w celu zwalczania tego lęku.
Trypanofobia czyli strach przed igłami

Ostatnia aktualizacja: 17 grudnia, 2020

Trypanofobia czyli strach przed igłami to bardzo powszechna fobia, która ma również inne nazwy, takie jak belonefobia. W rzeczywistości niektórzy autorzy bardziej je różnicują i nazywają strach przed igłami belonefobią a lęk przed zastrzykami trypanofobią. Mimo to w tym artykule użyjemy pojęcia trypanofobii w odniesieniu do lęku przed igłami i zastrzykami.

Na czym polega trypanofobia, czyli strach przed igłami? Jakie są jej objawy? A jakie są możliwe przyczyny? Odpowiemy na te pytania, a dodatkowo porozmawiamy o dwóch najskuteczniejszych terapiach psychologicznych w leczeniu fobii specyficznych.

Wystraszona kobieta

Trypanofobia czyli strach przed igłami

Trypanofobia czyli strach przed igłami to specyficzny rodzaj fobii (zaburzenia lękowego). Charakteryzuje się przede wszystkim nadmiernym, intensywnym i irracjonalnym lękiem przed igłami i zastrzykami.

To prawda, że igły mogą wyrządzić krzywdę, jeśli są używane nieprawidłowo. Rzeczywistość jest taka, że ​​w tej fobii (jak we wszystkich specyficznych fobiach) strach przed igłami jest nieproporcjonalny.

Osoby cierpiące na trypanofobię nie są w stanie znieść pobrania ani oddać krwi, nie wyobrażają zrobić sobie tatuażu czy przyjąć szczepionki … A jeśli do tego dochodzi, to znoszą to z nieadekwatnym niepokojem.

Jak widać, jednym z objawów charakterystycznych dla fobii jest nadmierna ingerencja w życie codzienne. Strach powoduje coś w rodzaju niepełnosprawności. Oprócz tego strach przed igłami, czyli trypanofobia powoduje również duży dyskomfort u osoby, która na nią cierpi.

Bodziec fobiczny: czego się boisz?

Bodziec fobiczny, we wszystkich fobiach specyficznych, to ten, który wywołuje tak charakterystyczny lęk lub intensywny strach. W przypadku trypanofobii strach wywołują wszelkie igły, ale także strzykawki czy sama możliwość podania szczepionki.

W niektórych przypadkach strach ekstrapoluje się również na elementy związane z igłami lub strzykawkami (np. Zapach szpitala, nosze, materiał chirurgiczny itp.).

Objawy

Objawy trypanofobii według kryteriów DSM-5 (2014) (Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders) są następujące:

  • Silny strach przed igłami lub zastrzykami.
  • Unikanie sytuacji, w których pojawiają się te przedmioty (lub opór, któremu towarzyszy duży dyskomfort).
  • Znaczący klinicznie dyskomfort lub zakłócenia w życiu codziennym.

Możemy dokładniej określić objawy tej fobii i podzielić je na trzy kategorie:

  • Objawy fizyczne: duszność, nudności, wymioty, zawroty głowy, ból brzucha …
  • Symptomy poznawcze: katastroficzne i irracjonalne myśli związane z igłami, myśli o śmierci, splątanie…
  • Objawy behawioralne: unikanie bodźca fobicznego (wspomnianego powyżej).

Ale kiedy pojawiają się tego typu objawy? Zasadniczo, kiedy dana osoba myśli o igłach, kiedy je wizualizuje lub dotyka, podczas wizyty u lekarza lub dentysty itp. To znaczy za każdym razem, gdy pojawi się sytuacja (w naszym umyśle lub w prawdziwym życiu) związana z igłami.

W zależności od intensywności fobii, objawy pojawią się lub nie pojawią się w określonych sytuacjach. (Istnieją osoby, które mają objawy już na samą myśl o igłach. U innych natomiast objawy pojawiają się dopiero, gdy igła dotknie ich skóry, na przykład).

Trypanofobia, czyli strach przed igłami – przyczyny

Istnieją różne przyczyny, które mogą wyjaśniać trypanofobię lub lęk przed igłami. Jedną z najczęstszych przyczyn jest traumatyczne przeżycie związane z igłami (na przykład fakt, że ktoś wyrządził nam krzywdę podczas pobierania krwi).

Wyjaśnia to rodzaj asocjacyjnego uczenia się – warunkowanie klasyczne – w którym nasz umysł kojarzy bodziec z negatywną reakcją. Jedną z kluczowych postaci w tego typu uczenia się był amerykański psycholog John Watson.

W latach dwudziestych XX wieku u chłopca o imieniu Albert wywołał fobię przed białym szczurem. Jednak, jak każda fobia, można ją również nabyć przez warunkowanie zastępcze (na przykład, widząc, że krewny cierpi na trypanofobię i bardzo cierpi z jej powodu).

I nakoniec są autorzy, którzy mówią, że ludzie są biologicznie zaprogramowani (lub predysponowani) do rozwoju pewnych typów fobii (szczególnie tych, które pozwoliły naszym przodkom przetrwać).

Zgodnie z tymi teoriami rozwinęliśmy pewne fobie, aby zamanifestować reakcję walki lub ucieczki, która miałaby nas ocalić nas jako gatunek. W rzeczywistości lęki są ukryte w bardzo prymitywnych obszarach mózgu.

Leczenie lęku przed igłami

Z punktu widzenia psychologii klinicznej poniższe dwie terapie par excellence (to znaczy najskuteczniejsze), jeśli chodzi o leczenie fobii specyficznych. Taką informację znajdujemy w Przewodniku skutecznych terapii psychologicznych autorstwa Péreza i wsp. (2010) i według Caballo (2002):

Terapia ekspozycyjna

Polega na wystawieniu pacjenta na bodziec fobiczny poprzez hierarchię elementów (czyli progresywnie). Hierarchię przeprowadza terapeuta wraz z pacjentem.

W przypadku strachu przed igłami osoba byłaby wystawiana na fobiczny bodziec stopniowo. Najpierw jedynie myśląc o igłach, potem patrząc na obrazy i filmy itp., W końcu stopniowo może zbliżyć się do nich, dotknąć ich itp. aż do przyjęcia zastrzyku, na przykład. Ostatecznym celem jest stawienie czoła takiej sytuacji bez odczuwania niepokoju.

Terapia poznawcza

Terapia poznawcza, a konkretnie restrukturyzacja poznawcza, ma na celu modyfikację irracjonalnych i katastroficznych myśli, które pacjent przejawia w związku z fobią. W przypadku strachu przed igłami mogą to być myśli typu: „nie zniosę bólu igły”, „zranią mnie” itd.

Chodzi o zastąpienie tych myśli bardziej realistycznymi i funkcjonalnymi.

U psychologa

Trypanofobia, czyli strach przed igłami a inne pokrewne lęki

Trypanofobia, czyli strach przed igłami jest często występuje również z innymi fobiami, takimi jak: hematofobia (lęk przed krwią) czy aikmofobia (lęk przed ostrymi przedmiotami). Oznacza to, że jeśli cierpisz na trypanofobię, prawdopodobnie pojawią się również te inne obawy, ponieważ bardzo łatwo zachodzi skojarzenie lub uogólnienie.

W przypadku hematofobii lub aikmofobii zastosowane terapie psychologiczne będą takie same jak w przypadku trypanofobii, chociaż dostosowane do tej specyficznej fobii.

Z drugiej strony, chociaż terapia poznawcza i terapia ekspozycyjna okazały się najskuteczniejszymi terapiami w tego typu zaburzeniach, istnieją jeszcze inne alternatywy. Metody, które również mogą pomóc nam zwalczyć nasze fobie, to na przykład psychoedukacja, uważność, terapie  poznawczo – behawioralne itp.

Zawsze warto będzie udać się do lekarza specjalizującego się w danej sprawie (najlepiej psychologa klinicznego).

„Nie należy się bać niczego w życiu. Trzeba to po prostu zrozumieć ”.

-Maria Curie-


Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.


  • American Psychiatric Association –APA- (2014). DSM-5. Manual diagnóstico y estadístico de los trastornos mentales. Madrid: Panamericana.
  • Caballo (2002). Manual para el tratamiento cognitivo-conductual de los trastornos psicológicos. Vol. 1 y 2. Madrid. Siglo XXI (Capítulos 1-8, 16-18).
  • Pérez, M., Fernández, J.R., Fernández, C. y Amigo, I. (2010). Guía de tratamientos psicológicos eficaces I y II:. Madrid: Pirámide.

Ten tekst jest oferowany wyłącznie w celach informacyjnych i nie zastępuje konsultacji z profesjonalistą. W przypadku wątpliwości skonsultuj się ze swoim specjalistą.