Sophie Germain, biografia cudownego dziecka matematyki

Najbardziej uderzającą rzeczą w Sophie Germain była pasja i wytrwałość, którą poświęciła nauce matematyki. W rzeczywistości skonfrontowała się z rodziną i społeczeństwem swojej epoki, aby poświęcić się działalności, w którą odważyło się niewiele kobiet… do tego czasu.
Sophie Germain, biografia cudownego dziecka matematyki

Ostatnia aktualizacja: 06 września, 2021

Sophie Germain być może jest najbardziej wpływową intelektualistką w historii Francji. Była znakomitą matematyczką, chociaż niewielu ludzi określało ją tym mianem w trakcie jej życia. Właściwie dopiero po jej śmierci różne instytucje zaczęły przyznawać jej zasłużone laury.

Jednak przenikliwa inteligencja Germain nie jest najbardziej interesującą jej cechą. Jest nią raczej siła jej charakteru. Dzieje się tak dlatego, że Sophie Germain przeciwstawiała się wszelkim konwencjom swoich czasów i wykorzystywała dostępne jej narzędzia do robienia tego, co kochała najbardziej: badań matematycznych.

W zasadzie nie miała swego życia osobistego, więc nigdy nie wyszła za mąż i nie miała dzieci. Nie miała żadnego hobby poza zamiłowaniem do liczb. Jak możesz sobie wyobrazić, wniosła wyjątkowy wkład w dziedziny fizyki i matematyki.

Świat zawdzięcza jej wiele ważnych odkryć w dziedzinie teorii liczb, a także rozwiązanie równania Fermata i opracowanie teorii sprężystości.

Algebra to nic innego jak geometria w słowach; geometria to nic innego jak algebra w obrazach”.

-Sophie Germain-

Sporo liczb

Uparte dziecko

Sophie Germain urodziła się 1 kwietnia 1776 roku we Francji, w burżuazyjnej rodzinie. Już w dzieciństwie miała wystarczająco dużo okazji do docenienia nauki i kultury.

Była tylko młodą dziewczynką, kiedy wybuchła rewolucja francuska. Niepokoje społeczne doprowadziły do tego, że rodzice postanowili zatrzymać ją w domu, w którym nie miała szans na wyjście na dwór. W jej domu była duża biblioteka, którą dziewczynka zaczęła przeglądać.

W wieku 13 lat przeczytała Histoire des Mathdmatiques Jean-Baptiste’a Montucla. Rodział, który opowiadał o Archimedesie i jego głębokiej koncentracji na przedmiotach matematycznych, zafascynował ją najbardziej.

To sprawiło, że chciała samodzielnie doświadczyć tej abstrakcji od świata, skupionej na materii intelektualnej. W ten sposób przeszła do Elementów arytmetyki Étienne’a Bezouta. Rodzina Sophie Germain próbowała zniechęcić ją do książek, kiedy odkryto jej zamiłowanie do czytania.

Posunięto się nawet do próby wykorzenienia tego nawyku, który uznano za niepożądany. Ponadto usunięto jej światło i ogrzewanie w pokoju, aby przekonać ją do rezygnacji z nauki. To tylko sprawiło, że Sophie Germain miała jeszcze większą obsesję na ten temat. Ponadto chciała czytać Newtona i Eulera, więc musiała sama uczyć się greki i łaciny.

Wzbogacająca korespondencja

Sophie Germain była genialnym samoukiem. W wieku 18 lat miała już dostęp do niektórych notatek z zajęć profesora Josepha-Louisa Lagrange’a, który wykładał w École Polytechnique w Paryżu. To była rozkosz dla umysłu której nie zamierzała przegapić.

W ten sposób po przestudiowaniu tych notatek podjęła lekkomyślną decyzję: odważyła się nawiązać kontakt z profesorem. Wiedziała, że nie potraktuje jej on poważnie jako kobiety. Dlatego wykorzystała nieobecność starego ucznia profesora Lagrange’a i napisała do niego pod nazwiskiem Antoine-August LeBlanc.

W ten sposób rozpoczęła się owocna wymiana korespondencji. Naukowiec był pod wrażeniem wiedzy “Antoine-Augusta” i postanowił zaprosić “go” na rozmowę kwalifikacyjną. Sophie Germain miała wątpliwości, ale ostatecznie zdecydowała się ujawnić mu swoją tożsamość.

Profesor był jednak tak zainteresowany jej wiedzą, że zignorował fakt bycia kobietą. Na tym nie poprzestał. W rzeczywistości stał się jej mentorem.

Zapiski matematyczne

Gauss i Archimedes

Później Sophie Germain uzyskała też dostęp do prac Carla Gaussa. Była pod wrażeniem i po raz kolejny uciekła się do pomysłowej sztuczki udawania mężczyzny, aby korespondować z matematykiem. Gauss również był pod wrażeniem jej wiedzy i z wielkim entuzjazmem odpowiadał na jej wiadomości.

W tamtym okresie nasilała się inwazja wojsk napoleońskich na Prusy. Tak więc Sophie Germain obawiała się, że Gauss nie wywinie się od służby wojskowej, którą musiał odbyć w kraju, w którym mieszkał.

Dlatego rozmawiała z jednym z generałów Napoleona, przyjacielem jej rodziny i błagała go, aby ochronił Gaussa. Generał przychylił się do jej prośby, a sam Gauss nie mógł w to uwierzyć. Zwłaszcza, że nigdy nie słyszał o kobiecie, która tak gorliwie go chciała ochronić.

Oczywiście Sophie Germain musiała mu wytłumaczyć swoje powody, a to tylko zrobiło na nim większe wrażenie. Do tego stopnia, że kilka lat później zaproponował jej doktorat honoris causa na uniwersytecie w Getyndze. Jego propozycja została jednak odrzucona.

Mimo to Sophie Germain poszła własną drogą i wygrała konkurs, dzięki którym przyjęto ją na francuską Académie des Sciences w 1816 roku. Była pierwszą kobietą, która przekroczyła progi tej instytucji. W ten sposób zaczęła ujawniać się jako utalentowana matematyczka, którą przecież była.

Śmierć zaskoczyła ją w 1831 roku, a krajowe instytucje w końcu rozpoznały jej pracę jakiś czas później. We Francji jest teraz ulica i doroczna nagroda naukowa nazwana jej imieniem.


Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.


  • Dalmédico, A. D. (1992). Sophie Germain. Investigación y ciencia, (185), 70-75.

Ten tekst jest oferowany wyłącznie w celach informacyjnych i nie zastępuje konsultacji z profesjonalistą. W przypadku wątpliwości skonsultuj się ze swoim specjalistą.