Intuicja - poznaj ją bliżej z punktu widzenia neurobiologii
Intuicja to wewnętrzny głos, który pomaga nam podejmować decyzje. Nie każdy się nią kieruje w życiu, ale w rzeczywistości może ona stanowić bardzo pomocne narzędzie w kluczowych wyborach. Ten głos bierze się ze zbioru naszych przeszłych doświadczeń i odczuć.
Niektórzy twierdzą, że intuicja jest w stanie przeprowadzić nas niewidocznymi ścieżkami aż do najgłębszych zakamarków podświadomości. Jest to czasem uczucie tak nierealne, że zdaje się nie mieć nic wspólnego z rzeczywistością i nauką. Nie do końca jednak jest to zgodne z prawdą.
Intuicja to niejako nasz szósty zmysł. Opublikowano na jej temat wiele książek i artykułów naukowych. Jedne z ciekawszych pozycji na ten temat to Educating Intuition (“Szkolenie intuicji”) Robina M. Hogartha oraz Blink: The Power of Thinking Without Thinking (“W mgnieniu oka: Moc myślenia bez myślenia”) autorstwa Malcolma Gladwella. Z obydwu tych książek dowiadujemy się, jak przydatnym zasobem jest nasza intuicja oraz w jaki sposób uzupełnia ona myślenie analityczne.
O istocie intuicji mówił również Jonas Salk, wynalazca szczepionki na polio. Napisał on w 1983 r. prowokujący do przemyśleń artykuł pt. “Zjednoczenie intuicji i rozumu”. W tekście tym Salk zachęca, abyśmy wykorzystywali moc intuicji w codziennym życiu ponieważ może nam ona pomóc podjąć odpowiednie decyzje.
“Intuicyjny umysł jest świętym darem, a umysł racjonalny jest jego wiernym sługą. Stworzyliśmy społeczeństwo, które czci sługę, a zapomina o darze. ”
-Albert Einstein-
Jak ma się intuicja do neurobiologii?
Przede wszystkim neurobiolgia potwierdza, że intuicja nie jest jedynie szeregiem procesów zachodzących w naszej wyobraźni. Doktor Keiji Tanaka z RIKEN Brain Science Institute przeprowadził niezwykle ciekawe badania mające na celu znalezienie odpowiedzi na to, co dokładnie dzieje się w naszym mózgu, kiedy odzywa się tak zwany szósty zmysł.
Aby lepiej to zrozumieć, doktor Tanaka przeprowadził eksperyment na zawodowych graczach w shogi, czyli japońskie szachy. Najbardziej zaawansowani gracze podczas rozgrywania partii w dużej mierze kierują się intuicją. Doktor Tanaka obserwował za pomocą rezonansu magnetycznego mózgi graczy, aby przeanalizować ich aktywność podczas podejmowania decyzji.
Przedklinek
Rezonans magnetyczny wykazał, że w czasie gry obszarem o najwyższej aktywności był przedklinek. Jest to niewielka część górnego płata ciemieniowego, która leży na granicy prawej i lewej półkuli mózgowej. Przedklinek ma duże znaczenie dla pamięci epizodycznej i przetwarzania informacji wizualno-przestrzennych.
Brzuszno-przyśrodkowa kora przedczołowa
Kolejnym interesującym obszarem, który aktywował się w mózgach graczy podczas podejmowania przez nich decyzji była brzuszno-przyśrodkowa kora przedczołowa. Jest to kluczowy obszar ludzkiego mózgu ponieważ właśnie tam przechowujemy informacje o wszystkich przeszłych nagrodach, bolesnych pomyłkach oraz rzeczach, których żałujemy ponieważ przyniosły nieprzyjemne konsekwencje.
Słynny neuronaukowiec Antonio Damasio także mówi o tym, jak ważną rolę odgrywa właśnie brzuszno-przyśrodkowa kora przedczołowa w procesie podejmowania decyzji. Najciekawsze w tej części mózgu jest to, że reaguje ona w zależności od emocji.
Oto przykład. Jesteś na imprezie i poznajesz kogoś, kto zaprasza cię do siebie do domu. W tym momencie brzuszno-przyśrodkowa kora przedczołowa przeprowadza natychmiastową analizę sytuacji w oparciu o Twoje przeszłe doświadczenia.
Dana osoba może posiadać jakąś cechę wyglądu lub charakteru, która sprawi, że nabierzesz podejrzeń. To dlatego, że przypomina ci kogoś z przeszłości, kto z jakiegoś powodu źle ci się kojarzy. Otrzymasz od razu sygnał alarmowy, który nakaże ci zachować ostrożność. Sygnał ten wysyła ci właśnie twoja intuicja.
Kiedy usłyszysz ten wewnętrzny głos, masz dwie możliwości. Możesz go posłuchać lub przepuścić wiadomość przez analityczny umysł, żeby bliżej się jej przyjrzeć.
Jądro ogoniaste
Kolejnym obszarem mózgu, od którego zależy intuicja jest jądro ogoniaste. Jest to część jądra podstawnego, które odgrywa ważną rolę w procesie uczenia się, tworzenia nawyków i automatycznych zachowań.
Jądro ogoniaste pomaga intuicji szybciej zareagować na bodźce, dzięki czemu możesz podejmować decyzje szybciej, niemal odruchowo, przy wykorzystaniu dotychczasowego doświadczenia.
“Nie pozwól by opinie innych zagłuszyły Twój wewnętrzny głos. A co najważniejsze, miej odwagę słuchać swe go serca i intuicji. One już wiedzą, czego naprawdę pragniesz. Wszystko inne jest nieważne.”
-Steve Jobs-
Podsumowując, intuicja nie jest wytworem naszej wyobraźni ani przypadkowym odczuciem. Choć określenie szósty zmysł może brzmieć nieco ezoterycznie, to stoją za nim mierzalne procesy neurobiologiczne. Intuicja opiera się na twoich przeżyciach, zarejestrowanych odczuciach i doświadczeniach, a poza tym można ją zlokalizować w ludzkim mózgu.
Intuicja to nie wytwór pseudonauki, tylko mechanizm, który wytworzył się u człowieka jako jeden z mechanizmów obronnych. Nie ignoruj swojego wewnętrznego głosu, bo to, co ci mówi jest wynikiem wszystkiego, co do tej pory przeszedłeś i ma on na celu tylko ci pomóc.
Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.
- The Neural Basis of Intuitive Best Next-Move Generation in Board Game Experts. Xiaohong Wan et al. in Science, Vol. 331, pages 341–346; January 21, 2011.Developing Intuition: Neural Correlates of Cognitive-Skill Learning in Caudate Nucleus. Xiaohong Wan et al. in Journal of Neuroscience, Vol. 32, pages 17,492–17,501; November 28, 2012.
- Sadler-Smith, E., & Shefy, E. (2011). The intuitive executive: Understanding and applying “gut feel” in decision-making. Academy of Management Executive, 18(4), 76–91. https://doi.org/10.5465/ame.2004.15268692
- Thompson, V. A., Prowse Turner, J. A., & Pennycook, G. (2011). Intuition, reason, and metacognition. Cognitive Psychology, 63(3), 107–140. https://doi.org/10.1016/j.cogpsych.2011.06.001
- Kuo, W. J., Sjöström, T., Chen, Y. P., Wang, Y. H., & Huang, C. Y. (2009). Intuition and deliberation: Two systems for strategizing in the brain. Science, 324(5926), 519–522. https://doi.org/10.1126/science.1165598