Ciało migdałowate - co dzieje się, gdy przejmuje kontrolę

Czym jest ciało migdałowate? Czy kiedykolwiek czuliście, że kierują wami silne emocje, które sprawiają, że tracicie kontrolę? Czy kiedykolwiek daliście się ponieść i powiedzieliście rzeczy, których później żałowaliście?

A może odczuwaliście kiedyś, że to emocje sprawują kontrole nad waszym mózgiem, a nie wy? Jeśli odpowiedzieliście pozytywnie na którekolwiek z tych pytań, oznacza to, że przejęło nad wami kontrolę ciało migdałowate.

Przejęcie kontroli przez ciało migdałowate jest pojęciem wymyślonym przez psychologa Daniela Goleman’a w celu wyjaśnienia rodzaju niekontrolowanej reakcji emocjonalnej.

Goleman jako ekspert w dziedzinie inteligencji emocjonalnej mówi nam, że tajemnica naszych nieracjonalnych zachowań jest związana z chwilowym i natychmiastowym brakiem kontroli emocjonalnej. Występuje, gdy ciało migdałowate przejmuje władzę nad naszym mózgiem.

“Intensywne negatywne emocje absorbują całą uwagę jednostki, stając się przeszkodą w momencie, gdy próbujemy zrobić coś innego “.

–Daniel Goleman–

Czym jest ciało migdałowate?

Ciało migdałowate jest strukturą podkorową w wewnętrznej części płatu skroniowego. Łatwo je rozpoznać ze względu na kształt przypominający migdał. Wraz z hipokampem, podwzgórzem i korą około oczodołową, są częścią układu limbicznego, czy tzw. mózgu emocjonalnego.

Układ limbiczny reguluje reakcje fizjologiczne w obliczu pewnych bodźców. Oznacza to, że wszystkie jego struktury są niezbędne do emocjonalnej kontroli zachowań człowieka.

Ale to, co sprawia, że ciało migdałowate​​ wyróżnia się w systemie limbicznym jest to, że jest ono kluczowe dla naszego przetrwania. Wynika to z faktu, że jego główną funkcją jest integracja emocji z odpowiadającymi im wzorami odpowiedzi, czy to na poziomie fizjologicznym czy behawioralnym.

Chociaż najważniejszą rzeczą, by pojąć jego zdolność do przejęcia kontroli nad emocjami, jest zrozumienie, że ciało migdałowate nie tylko wywołuje reakcję emocjonalną. Dzięki powiązaniu z płatem czołowym, umożliwia również zahamowanie pewnych zachowań.

Jak ciało migdałowate przejmuje kontrolę?

Przejęcie kontroli przez ciało migdałowate jest natychmiastową i nieproporcjonalną reakcją emocjonalną na bodziec, który je wywołał. To dlatego, że bodziec jest postrzegany jako zagrożenie dla własnej stabilności emocjonalnej.

Jest wytwarzany, ponieważ ciało migdałowate zapobiega aktywacji innych obszarów mózgu, zwłaszcza kory. Dominuje nad zachowaniem jednostki. Ponadto zamyka obszar mózgu, który czyni nas bardziej racjonalnymi, bardziej ludzkimi.

Przednia część kory, blokowana podczas przejęcia kontroli, jest odpowiedzialna za myślenie logiczne i planowanie działań. Natomiast ciało migdałowate stanowi najmniej skomplikowaną część naszego mózgu.

Jest tym, co reguluje nasze emocje. Dlatego też nasze myślenie logiczne jest podporządkowane rozkazom wydawanym przez emocje.

“Trzeba pamiętać, że emocje przejawiają się przede wszystkim w postaci impulsów, źródłem zaś wszystkich impulsów jest uczucie, które musi wyrazić się w działaniu.”

-Daniel Goleman-

Jak się do tego ma logika?

Może się wydawać dziwne, że najbardziej rozwinięta część naszego mózgu, kora mózgowa, może być zdominowana przez strukturę tak prymitywną, jak ciało migdałowate. Ma to sens, jeśli spojrzycie na to z perspektywy ewolucyjnej. Tysiące lat temu ludziom zależało przede wszystkim na przetrwaniu.

Kiedy polowaliśmy w dżungli, mogliśmy na przykład stanąć twarzą w twarz z lwem. Nasze ciało migdałowate unieruchamiało resztę funkcji mózgowych, ponieważ nie był to czas na to, by się zatrzymać i zastanowić nad niebezpieczeństwem.

Nie było też czasu na trawienie pokarmu lub owulację. Zamiast tego trzeba było podjąć walkę lub salwować się ucieczką

Ale we współczesnym świecie, kiedy stajemy w obliczu czynnika powodującego stres, ciało migdałowate również przejmuje kontrolę nad naszym mózgiem, nawet jeśli nie zagraża to naszemu przetrwaniu, jak na przykład w sytuacji stania w korku ulicznym. Nasze ciało wypełnia się adrenaliną i kortyzolem. Hormony te przejmują kontrolę nad naszym ciałem na okres około czterech godzin.

Dlatego też, na skutek silnych emocji wywołanym przez czynniki powodujące stres, mamy do czynienia z tak zwanym “kacem emocjonalnym” . Jest on spowodowany hormonami, które wciąż krążą w naszym systemie i sprawiają, że uczucie dyskomfortu trwa znacznie dłużej.

Co możemy zrobić w takiej sytuacji?

Być może słyszeliście kiedyś tę starą, dobrą radę: “Kiedy zaczynasz odczuwać złość, policz do dziesięciu. A jeśli jesteś naprawdę wściekły, policz do tysiąca “. To bardzo inteligentna strategia, ponieważ gdy zaczniesz liczyć, aktywujesz w ten sposób korę mózgową. Jest to przednia część mózgu odpowiedzialna za logiczne myślenie, której działanie, jak już powiedzieliśmy wcześniej, zostało zahamowane podczas przejmowania kontroli przez ciało migdałowate.

Jeśli więc zaczniecie liczyć, kiedy wystąpią silne emocje wywołane przez stres, będziecie w stanie nabrać dystansu. Dacie sobie czas i przestrzeń na zrozumienie tego, co się dzieje.

Na szczęście, można użyć części mózgu odpowiedzialnej za logiczne myślenie. Pomoże to uniknąć impulsywnych reakcji, które powstają, gdy kontrolę przejmuje ciało migdałowate.

Inną strategią, która działa, jest świadome koncentrowanie się na oddychaniu, podobnym do tego stosowanego podczas medytacji. Kiedy skupicie uwagę na oddychaniu, pomoże to wam wrócić do chwili obecnej.

Za każdym razem, gdy bierzecie wdech, uspokajacie się. W ten sposób aktywuje się parasympatyczny układ nerwowy, który hamuje układ sympatyczny – a więc ten aktywowany podczas przejęcia kontroli przez emocje.

Z pewnością musicie starać się unikać przejęcia kontroli przez ciało migdałowate w poważnej sytuacji wywołanej przez stres. Aby to zrobić, należy nabrać dystansu między tym, co się stało a obecną chwilą.

Zaleca się wykonywanie czynności, które aktywują część mózgu odpowiedzialną za logiczne myślenie. Inne czynności, takie jak medytacja pomogą skupić się na teraźniejszości. Nauczą was również nowego sposobu doświadczania odczuwanych emocji.