Arachnofobia, czyli strach przed pająkami

To jedna z najczęściej występujących fobii, ale też jedna z najmniej znanych. Pająki, te malutkie zwierzęta, są zdolne do wywoływania prawdziwego terroru. Dzisiaj chcemy porozmawiać o arachnofobii.

Napisane i zweryfikowane przez psycholog María Vélez.

Ostatnia aktualizacja: 27 września, 2023

Kiedy dany strach staje się skrajny i rozwija się z niego fobia, może to warunkować całe nasze życie. Przykładem fobii zwierzęcej jest arachnofobia, jedna z najczęściej występujących.

Fobie są irracjonalnymi obawami przed czymś konkretnym. Z drugiej strony, obiekt fobiczny lub budzący strach jest bardzo zróżnicowany i jednym z najbardziej popularnych jest zwierzę. Ten strach pomógł nam w swoim czasie przetrwać jako gatunek: obawa przed dzikimi lub nieznanymi istotami uwalniała w nas wystarczającą ilość adrenaliny, aby pozwolić na ucieczkę.

Około 3 na 10 osób odczuwa skrajny strach przed pajęczakami. Ten rodzaj fobii obejmuje jednak nie tylko pająki, ale także inne im podobne, takie jak skorpiony, roztocza czy kleszcze. Tak więc, chociaż większość odczuwa go w stosunku do dużych, silnych pająków, strach ten może się rozszerzyć lub skupić na mniejszych pająkach lub innych rodzajach pajęczaków.

Fobia

Fobie zwierzęce są uważane za specyfikowane lub proste i zazwyczaj rozwijają się w dzieciństwie lub w okresie dojrzewania. Wywołują one strach , irracjonaln y z powodu natury fobii albo z powodu jego poziomu . Prowadzi on osobę z fobią do unikania fobicznego przedmiotu za wszelką cenę. Jeśli chodzi o występowanie objawów, to istnieje duża zmienność.

Niektórzy ludzie doświadczają objawów tylko na widok zwierzęcia, ale inni mogą je manifestować w każdym momencie. Tak naprawdę wcale nie jest konieczne, żeby przedmiot fobiczny był przy tym obecny. Wystarczy sam obraz w umyśle albo jakieś bodźce z nim związane, a strach już może się pojawić.

Wśród głównych objawów arachnofobii, podobnie jak w przypadku wszystkich innych fobii, znajdują się następujące:

• zwiększone tętno,
• pocenie się,
• nudności,
• zawroty głowy,
• zwężenie oddechu lub hiperwentylacja,
• drżenie,
• ból brzucha,
• ogólny dyskomfort,
• zaburzenia żołądkowo-jelitowe.

Ponadto, na poziomie behawioralnym ludzie z arachnofobi ą starają się za wszelką cenę unikać tych zwierząt. Będą trzymać się z dala od obszarów zamieszkałych przez pająki lub takich, gdzie są jakiekolwiek oznaki ich obecności. Z drugiej strony, wiele z nich stara się najpierw zapobiec ich pojawieniu się lub je wyeliminować.

Arachnofobia: jakie są jej przyczyny?

Fobie zwierzęce są zazwyczaj spowodowane traumatycznymi przeżyciami z wiązanymi z danym zwierzęciem albo są wyuczone. Czasami ktoś w domu ma fobię przed pająkami i, bezpośrednio lub pośrednio, przenosi ten strach na dziecko (taka fobia jest przenoszona genetycznie). Jednak nie są to absolutnie konieczne warunki dla rozwoju fobii.

Ogólnie arachnofobia polega na irracjonalnym odrzuceniu lub strachu przed pajęczakami. Ten komponent obrzydzenia, który charakteryzuje arachnofobię, skłonił ekspertów do zbadania jej możliwie ewolucyjnych przyczyn. Być może jest to rodzaj atutu, który pomógł nam uniknąć śmiertelnych ukąszeń i innych, nieznanych zagrożeń.

Badanie przeprowadzone przez naukowców z Instytutu Maxa Plancka przeprowadzone przez naukowców z Instytutu Maxa Plancka w Lipsku w Niemczech potwierdza, że arachnofobia ma wrodzone i ewolucyjne pochodzenie. W badaniach mierzono lęk niemowląt na widok obrazów pająków i węży.

Aby to zrobić, przeanalizowali rozszerzenie źrenic u najmłodszych. Rozszerzając swoje źrenice, dzieci okazywały lęk na widok zdjęć tych zwierząt, ale nie przed zdjęciami kwiatów czy ryb.

Czy jest na to lekarstwo?

Wszystkie fobie mogą być skutecznie leczone. Z pomocą profesjonalnego psychologa można nauczyć się technik relaksacyjnych, które oprócz łagodzenia objawów, służą także jako wsparcie dla systematycznej desensytyzacji. Technika ta polega na stopniowej ekspozycji na obiekt fobiczny.

Na początku wykonuje się ćwiczenia relaksacyjne przed obrazami pająków tak długo, aż osoba z fobią będzie w stanie zachować spokój przed żywym zwierzęciem.

Można również pracować nad swoimi przekonaniami na temat pajęczaków. Najczęściej brak wiedzy powoduje nasilenie obaw. Dlatego bardzo korzystne jest posiadanie dokładnych informacji na temat obiektu strachu.

Jedną z przydatnych rzeczy byłoby na przykład zebranie informacji o zagrożeniu użądleniem, jego funkcji w przyrodzie lub o tym, ile osób rzeczywiście umiera na skutek ukąszenia przez pajęczaka.

Jednakże, arachnofobia, ze względu na występujące w niej poczucie obrzyd zenia, jest jedną z najtrudniejszych do wyeliminowania fobii zwierzęcych. Jest ona bardzo instynktowna, irracjonalna, więc pozbycie się jej jest skomplikowane.

Niemniej jednak, praca psychologiczna może pomóc człowiekowi w zmniejszeniu jej objawów i negatywnych myśli.