„Stutz”: poruszający film dokumentalny

Film dokumentalny Jonaha Hilla „Stutz”, opowiadający o jego terapeucie, to oda do przyjaźni i życzliwości. To także przykład psychologicznej innowacji, w której psychiatra nagle staje się pacjentem i ujawnia jego słabości.

Napisane i zweryfikowane przez psycholog Valeria Sabater.

Ostatnia aktualizacja: 02 maja, 2023

Jeśli nie widziałeś jeszcze filmu Stutz, dokumentalnej produkcji Netflixa, tracisz jedno z najbardziej niezwykłych i emocjonalnych doświadczeń dostępnych na tej platformie. Aktor i reżyser Jonah Hill stworzył ten spektakl w ramach hołdu dla swojego terapeuty; osoby, która zaoferowała mu narzędzia niezbędne do radzenia sobie z niepewnością. Program ten jest prezentem audiowizualnym, który jest zarówno rewolucyjny, jak i inspirujący.

Wiele osób złożyło tego rodzaju hołd swoim specjalistom od zdrowia psychicznego, ludziom, którzy zmienili ich życie. Jednym z przykładów była modernistyczna amerykańska poetka Hilda Doolittle, znana jako HD. Napisała Homage to Freud, książkę o tym, jak ojciec psychoanalizy pomógł jej, gdy kobieta zmagała się z problemami ze zdrowiem psychicznym.

Jednak znany komik i dwukrotnie nominowany do Oscara Jonah Hill robi coś więcej. Jego spotkanie z terapeutą to odważna i szczera rozmowa o zdrowiu psychicznym, wrażliwości i ludzkich wadach. Co więcej, tych dwóch mężczyzn łączy naprawdę ciepła i emocjonalna więź. W spektaklu terapeuta staje się pacjentem i odsłania wewnętrzne labirynty swojego umysłu.

Phil Stutz

Bohater tego dokumentu jest amerykańskim psychiatrą, który opracował jedną z najbardziej innowacyjnych technik optymalizacji ludzkiego potencjału. W swojej długiej karierze zawodowej był psychologiem więziennym w różnych instytucjach, takich jak Rikers Island. Ponadto był jednym z najbardziej prestiżowych prywatnych psychologów w Nowym Jorku.

W latach 80. osiadł w Los Angeles, stając się według niektórych „najbardziej poszukiwanym psychiatrą w Hollywood”. Pomógł tysiącom pisarzy, artystów, producentów i dyrektorów generalnych uporać się z niepewnością, traumami i problemami, budząc ich twórcze i uzdrawiające zdolności.

Jednak Phil Stutz jest najbardziej znany ze swojej książki The Tools (2012), napisanej wspólnie z terapeutą Barrym Michelsem. Za pomocą książki zapewniają innowacyjne podejście terapeutyczne oparte na narzędziach, mechanizmach i zasobach, które wszyscy możemy rozwinąć, aktywując nasze „siły wyższe” w celu rozwiązania problemów.

Stutz, odkrywczy hołd

Jonah Hill zaprasza nas do odkrywczej podróży do umysłu swojego terapeuty, Phila Stutza. Na początku myślimy, że to aktor obnaży swoją duszę, ale tak nie jest. „Robię film o Tobie, nie o sobie” — mówi Stutzowi. Jonah skupia prawie całą swoją uwagę na terapeucie.

Hill wykorzystuje sprytne sztuczki filmowe, aby przedstawić coś, co wygląda na sesję terapeutyczną. Wykorzystuje czerń i biel, aby stworzyć intymność, a nawet czułość. Czujemy to praktycznie od pierwszej chwili. Hill zadaje większość pytań, podczas gdy psychiatra wprowadza nas w swoją metodę terapeutyczną, technikę opartą na rozwiązaniach, która wykorzystuje wizualizację kart.

Słaby puls i niesamowity umysł

Phil Stutz cierpi na chorobę Parkinsona. Jest to zauważalne, gdy podnosi jedną ze swoich słynnych kart, aby zilustrować swoje narzędzia. Jego ręce się trzęsą i mężczyźnie trudno prezentować swoją technikę. Nie przeszkadza mu to jednak w przekazywaniu nam wiedzy.

Według Stutza wszyscy możemy niemal natychmiast zmienić swoje stany emocjonalne. Odbywa się to poprzez wykorzystywanie nieprzyjemnych doświadczeń i myśli i przekształcanie ich w możliwości. To jednak wymaga strategii, tych samych, które poprawiły życie setek jego pacjentów, takich jak Jonah Hill.

Narzędzia Phila Stutza

W książce The Tools Stutz twierdzi, że każdy kryzys psychologiczny lub egzystencjalny jest szansą na osobisty rozwój i ewolucję. Aby to zrobić, musimy użyć „narzędzi”, które aktywują siły wewnętrzne. Wszyscy je posiadamy i powinniśmy rozwijać. Stutz ilustruje je w dokumencie:

• Rzeczywistość. Musimy mieć świadomość, że w naszym życiu dominują trzy aspekty: ból, niepewność i ciągła praca. Ostatni element pozwala nam kontrolować dwa pierwsze.
• Siła życiowa. Trzy siły określają, kim jesteśmy i jak możemy poprawić naszą egzystencję. Pierwsza to nasze relacje z naszym ciałem, druga to nasze relacje z innymi ludźmi, a ostatnia to nasze relacje z samym sobą.
• Część X. Wszyscy mamy ciemne strefy, które uniemożliwiają zmianę. Obszary te reprezentują rodzaj oporu, który utrudnia działanie.
• Naszyjnik z pereł. Życie można postrzegać jako naszyjnik z różnych kamieni. Każdy kamień to jakaś akcja. To zadania i czynności, które wykonujemy codziennie. Niektóre mają ciemne i niedoskonałe strony, ale zawsze możemy uczynić następną próbę doskonalszą i piękniejszą.
• Królestwo iluzji. Według Stutza wszyscy skupiamy się na dążeniu do perfekcji. Naszym celem są idealna praca, doskonały partner i perfekcyjne wakacje. To jednak przynosi nam cierpienie.

Ćwiczenie cudownej wrażliwości

Dokument przedstawia poruszającą refleksję na temat Jonaha Hilla i jego terapeuty, Phila Stutza, psychiatry, który walczy z niepowstrzymanym postępem choroby Parkinsona. Pozwala nam dostrzec jego problemy związane z lękiem, niepewnością, pustką, wstydem, jego przeszłością, kiedy miał nadwagę i śmiercią brata.

Stutz obnaża swoją duszę przed kamerą. Opowiada o śmierci młodszego brata i skomplikowanych relacjach z matką, które w pewien sposób ograniczały jego zdolność do tworzenia więzi emocjonalnych. Poza tym nie waha się mówić o swojej chorobie, o tym, jak choroba Parkinsona wykracza poza drżenie rąk i sztywnienie ciała, z którym musi codziennie walczyć.

Jonah i Stutz rozmawiają o zdrowiu psychicznym ze szczerością, wrażliwością i miłością. Nie są wobec siebie tylko pacjentem i terapeutą: to dwoje przyjaciół dzielących się podobnymi historiami, którzy nie wahają się powiedzieć „kocham Cię”, jednocześnie żartując ze sobą.

Potrzebujemy takich produkcji

Dokument Stutza rezonuje z nami emocjonalnie. Jest innowacyjny, ciepły, refleksyjny i zabawny. To nie jest program, który puszczamy “w tle”, to istotna i odważna produkcja, którą wszyscy powinniśmy obejrzeć. W końcu, choć żyjemy w czasach, w których coraz więcej celebrytów mówi o swoim zdrowiu psychicznym i wielu postrzega je jako coś „modnego”, wcale tak nie jest.

Musimy więcej mówić o problemach psychologicznych, aby wyeliminować piętno ciążące na nich. Potrzebujemy zbiorowych świadectw, aby zrozumieć, że każdy w pewnym momencie przechodzi przez tego rodzaju doświadczenia.

Jonah Hill nie jest tylko kolejną gwiazdą, która mówi o swoim zdrowiu psychicznym. Przedstawia nam psychiatrę, który potrafi dzielić się niezbędnymi narzędziami, jednocześnie ujawniając swoje problemy, smutek i słabości. W końcu nawet ci, którzy wiedzą, jak wydostać się z czarnej dziury, nie są odporni na cierpienie.