Ostatnio chce mi się tylko spać: możliwe przyczyny i metody działania

Napisane i zweryfikowane przez psycholog Valeria Sabater.

Ostatnia aktualizacja: 10 grudnia, 2021

Ostatnio chce mi się tylko spać – być może Ty też właśnie przechodzisz przez ten problem. Czasami zdarza się, że mamy ochotę odpocząć o każdej porze dnia. Łóżko lub sofa to nasze najlepsze schronienie. Jeśli przechodzisz przez taki moment, dowiedz się, czym może to być spowodowane.

„Chcę spać. Od jakiegoś czasu pragnę tylko zamknąć oczy i usnąć, bez konieczności zastanawiania się, czegokolwiek…”. Wielu może odnieść się do tej myśli. Sherlock Holmes, słynna postać wykreowana przez Arthura Conana Doyle’a, zwrócił uwagę, że sen prawie zawsze jest rozwiązaniem wszelkiego zła i zmartwień.

Czasami jednak nie jest to tylko rozwiązanie, ale droga ucieczki. Dać się ponieść stanowi nieświadomości, w którym ciało i umysł są nieaktywne i odpoczywają, może być zdrowe. Jednak dobry wypoczynek to taki, który przestrzega rytmu dobowego i nie przekracza 8 lub 9 godzin dziennie.

Choć niewielu zdaje sobie z tego sprawę, nie tylko zbyt mało snu stanowi niebezpieczeństwo dla zdrowia. Zbyt długie spanie również może zebrać swoje żniwo.

Życie to równowaga, dostosowanie się do serii biorytmów i uświadomienie sobie potrzeb ciała. Nagłe stwierdzenie, że potrzebujemy więcej godzin snu niż zwykle, nie jest stanem normalnym i dlatego musimy znać jego przyczyny.

Chce mi się tylko spać. Dlaczego tak się dzieje?

Nadmierne spanie nie jest zalecane ani zdrowe. W rzeczywistości większość z nas doświadczyła kiedyś tego uczucia, budząc się po 10-11 godzinach snu i czując się bardziej senni niż zwykle. Ponadto potwierdzają to badania, takie jak te przeprowadzone na Uniwersytecie Stanforda.

Spanie powyżej 9 godzin wpływa na jakość życia i może stanowić problem w pracy, nauce, a nawet w życiu towarzyskim. Wiemy, że nadmierny i długotrwały sen często generuje siedzący tryb życia, który zwiększa ryzyko chorób układu krążenia i mózgu. Mamy do czynienia z faktem, którego nie powinniśmy przegapić.

Poczucie, że od ostatnich kilku tygodni po prostu chce mi się tylko spać, jest wskaźnikiem podstawowego problemu, który musimy poznać i rozwiązać. Zagłębmy się w tę kwestię.

Stres i nagromadzone zmęczenie

Czasami przechodzimy przez okresy dużej presji w pracy, zmagamy z większymi wymaganiami rodzinnymi lub nadmiernym zmartwieniem. Jeśli ta sytuacja utrzymuje się dłużej niż tydzień, ciało i umysł zostają uwięzione w stanie nadpobudliwości i wyczerpania.

W końcu nadejdzie taki moment, kiedy mózg zażąda od nas tylko jednego: odpoczynku. To te chwile, kiedy jest tylko jedna opcja: dać ciału to, czego potrzebuje.

Podstawowe choroby

Hiszpańskie Towarzystwo Snu uważa również, że potrzeba ciągłego snu może być wskaźnikiem choroby. W większości przypadków zaburzenia snu są powiązane z zaburzeniami fizycznymi i należy o tym pamiętać. Dlatego wskazane jest, aby porozmawiać z lekarzem.

Najczęstsze choroby lub problemy związane z potrzebą snu to:

• Zmiany hormonalne. Niedoczynność tarczycy często wiąże się zarówno z ekstremalnym zmęczeniem, jak i nadmiernym snem. Oba te wskaźniki to sygnały, jakie powinny nas zaalarmować.
• Niewystarczający sen w nocy. Wiele osób źle śpi w nocy. To powoduje, że rano oprócz zmęczenia czują tylko chęć regeneracji i odpoczynku.
• W przypadku zaburzeń snu wyróżnia się kategorię zdefiniowaną jako hipersomnia, czyli nadmierny sen. Jednym z jej wyzwalaczy może być narkolepsja – choroba neurologiczna, która może spowodować niekontrolowane zasypianie w ciągu dnia.
• Zespół Kleinego-Levina. To zaburzenie jest rzadkie i występuje głównie u nastolatków płci męskiej. Objawia się nie tylko problemem ze snem, ale także hiperfagią, agresywnością i hiperseksualnością.
• Obturacyjny bezdech senny. To choroba, w której przez całą noc występują niewielkie utrudnienia w oddychaniu. W związki z nią oprócz chrapania bardzo często odczuwa się intensywną hipersomnię w ciągu dnia.

Spanie jako forma ucieczki, a nie konieczności

Jedna rzecz to hipersomnia, a druga to dobrowolne pragnienie snu stanowiące mechanizm ucieczki. Pierwsza określa potrzebę fizjologiczną motywowaną zaburzeniem fizjologicznym lub metabolicznym (np. niedoczynnością tarczycy).

Z drugiej strony sen jako ucieczka to coś bardzo powszechnego. To strategia, która powstaje, gdy dana osoba czuje się psychicznie przesycona.

To także sposób na ucieczkę od odpowiedzialności. W stylu: „muszę zrobić tak wiele rzeczy, wszystko się kumuluje, nie wiem od czego zacząć, ale teraz chcę tylko spać”. Za tym zachowaniem stoi zwlekanie, a często nawet lęk, z którym nie radzimy sobie właściwie.

Chciałem tylko chwilę pospać (ukryta depresja)

Badania przeprowadzone na Uniwersytecie w Bristolu (Wielka Brytania) wskazują na ewidentny związek między zaburzeniami snu a depresją. I tak okazało się, że bardzo nawracającą manifestacją wśród osób cierpiących na to zaburzenie jest bezsenność lub przeciwnie – hipersomnia.

Powszechnym faktem jest poszukiwanie odpoczynku i odosobnienia – łóżka lub sofy – jako źródła ucieczki. Przestać być tym, kim jesteśmy, i zasnąć to sposób na ucieczkę, złagodzenie cierpienia… W wielu przypadkach wszystko to daje chwilową ulgę w depresji.

Ostatnio chce mi się tylko spać: co należy zrobić?

We wszystkich przypadkach najwłaściwsza jest konsultacja z lekarzem w celu zrozumienia źródła tej potrzeby. Czasami to ciało domaga się takiego odpoczynku. W innych przypadkach jest to umysł, który tęskni za „wspomnieniem poduszki”, aby uniknąć zmartwień lub problemów emocjonalnych.

Jeśli zaobserwowaliśmy, że w ostatnich tygodniach „chce mi się tylko spać”, przydatne mogą okazać się poniższe wskazówki:

• Pamiętaj, że spanie dłużej niż 9 godzin każdego dnia wpłynie na twoje zdrowie – poczujesz się bardziej zmęczony(-na).
• Najlepiej mieć rutynę i ustalony harmonogram. Konieczne jest chodzenie do łóżka i wstawanie o stałych porach.
• Unikaj siedzącego trybu życia. Uwzględniaj czynności, które motywują Cię w ciągu dnia. Ćwiczenie lub wykonywanie jakiegoś rzemiosła, które pomaga skupić uwagę, jest zawsze pomocne.
• Staraj się korzystać ze słońca, kiedy tylko jest to możliwe (i z odpowiednią ochroną). Światłoterapia pozwala na dostosowanie rytmu dobowego w celu poprawy higieny snu.

Podsumowując: pamiętajmy, że dobra jakość naszego wypoczynku zawsze wpływa na jakość życia. Od tego zależy nasze zdrowie fizyczne i psychiczne.